Điện Biên: Phong tục “Tò pang” - nét đẹp gắn kết cộng đồng của người Tày, Nùng

Trước đây, khi đời sống còn nhiều khó khăn, thiếu vật chất, với quan niệm “Pò bản - Rườn làu. Bản bấu mắn - Rườn tó slán” (Cả bản - Nhà mình. Bản mà không chắc chắc - Thì nhà mình cũng tan), mỗi khi trong làng, bản có việc mơ, việc hỷ thì cả làng, cả bản đều dừng tất cả công việc khác để tập trung giúp đỡ nhau. Phong tục này đã trở thành văn hóa hóa đặc sắc biểu hiện tình làng, nghĩa xóm tối lửa đèn điện có nhau. Trước khi gia đình có việc làm sẽ thông báo đến mọi người trong làng trước vài ngày để mọi người chuẩn bị. Khi trong làng có đám cưới sẽ thông báo trước 9 ngày (“slắng nóng cầu vồng”) để mọi người nhớ và chuẩn bị những sản phẩm đến góp vui cùng gia chủ. Không cần phải những sản phẩm cao sang mà nhà có gì mang mọi người, có thể là con gà, chai rượu, đôi khi là bình bình... Không chỉ giúp đỡ bằng sản phẩm, bà con trong làng còn cùng nhau góp sức giúp gia chủ trong việc xây dựng, lấy gỗ, nấu ăn, mặt làm bằng..., cho nhau mượn đồ như bát, tre, bàn,... Từ đó giúp gia chủ giảm bớt nhiều công việc, có thể tập trung lo những công việc chính như mua, làm lễ...

Phong tục “Tò pang” đã trở thành sợi dây gắn kết tình làng nghĩa xóm trong đời sống của người Tày, Nùng.

Trước đây, nhiều gia đình ở miền núi rất khó khăn, nhờ có thạch tục “Tò pang” mà nhiều cặp đôi nên vợ, nên chồng, nhiều gia đình vì cũng có tiền lo ma chay, lễ lạt, lo đầy tháng, cúng giỗ... Mỗi người trong cộng đồng Tày, Nùng nơi đây đều tự ý thức cần phải cùng nhau đóng góp cả các sản phẩm và sức lực để làm việc, việc làm được ra mắt, những phần nào đã được giải quyết về cho gia chủ. Mỗi khi gia đình có việc làm lớn, gia chủ sẽ bầu 1 hoặc 2 thành viên đón nhận những sản phẩm mà bà con trong làng mang đến. Những sản phẩm này sẽ được xác định số lượng công cụ vào một cuốn sách. Đến nhà người khác sẽ gửi đầy đủ sản phẩm hoặc hơn nếu chủ nhà có điều kiện. “Tò pang” đã đi vào đời sống văn hóa của người dân vùng núi chân chất, thể hiện tình thần tương thân ái ái, sẵn sàng giúp đỡ nhau và trở thành thành văn hóa ứng dụng xử lý tốt đẹp trong cộng đồng.

Phong tục “Tò pang” trở thành sợi dây gắn kết tình làng xóm trong đời sống của đồng bào người Tày, Nùng. Ngày nay, khi xã hội phát triển, kỹ thuật này vẫn còn giữ nguyên giá trị nhân văn, ý nghĩa sâu sắc, ấm áp, gắn kết tinh thần trong cộng đồng bản làng.