Nguy cơ hụt dòng vốn tỷ USD vào điện sạch
Theo Quy hoạch điện VIII được Chính phủ ban hành, giai đoạn 2021 - 2030, ước tính tổng vốn đầu tư phát triển nguồn và lưới điện truyền tải tương đương 134,7 tỷ USD, trong đó đầu tư cho nguồn điện khoảng 119,8 tỷ USD.
Đầu tư năng lượng tái tạo Việt Nam hiện nay chậm
Giai đoạn 2031-2050, ước tính nhu cầu vốn đầu tư phát triển nguồn và lưới điện truyền tải tương đương 399,2 - 523,1 tỷ USD, trong đó đầu tư cho nguồn điện khoảng 364,4 - 511,2 tỷ USD, lưới điện truyền tải khoảng 34,8 - 38,6 tỷ USD.
Các chuyên gia nhận định, đây là số vốn rất lớn, đòi hỏi phải huy động nguồn vốn xã hội hóa, trong đó có thu hút đầu tư tư nhân và nước ngoài đầu tư phát triển nguồn và lưới điện.
Theo đánh giá, Việt Nam là quốc gia có tiềm năng điện gió và điện mặt trời rất lớn. Số liệu từ tổng sơ đồ điện trong Quy hoạch điện VIII cho thấy, điện gió của Việt Nam có tổng tiềm năng kỹ thuật hơn 820.000 MW; điện mặt trời, tiềm năng của Việt Nam khoảng 963.000 MW. Trong khi đó, số liệu của Hội đồng năng lượng gió toàn cầu (GWEC), Việt Nam có khoảng 600 GWh điện gió chưa khai thác. Vì vậy, đây là tiềm năng hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài.
Tuy nhiên, thực tế những rào cản về cơ chế vẫn đang khiến dòng vốn này bị chững lại. Ông Nguyễn Hải Minh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu (EuroCham) tại Việt Nam thông tin, các nhà đầu tư châu Âu đánh giá đầu tư năng lượng tái tạo Việt Nam hiện nay chậm, ví dụ dự án điện gió ngoài khơi, nếu năm 2024, nhà đầu tư chưa bắt đầu đi khảo sát, chọn địa điểm khảo sát, thì khó đạt được mục tiêu đã đề ra vào 2030.
Theo EuroCham, quy hoạch phát triển điện lực VIII đặt mục tiêu phát triển điện gió ngoài khơi đạt 6GW vào năm 2030. Đây là một mục tiêu đầy tham vọng vì ngành điện gió ngoài khơi của Việt Nam vẫn còn ở giai đoạn sơ khai và các cơ chế pháp lý liên quan cần thiết để hỗ trợ phát triển điện gió ngoài khơi (chẳng hạn như sửa đổi Nghị định 114, thuộc thẩm quyền của Bộ TN&MT để cho phép khảo sát ngoài khơi) vẫn chưa được hoàn thiện.
"Bộ Công Thương nên xem xét tạo điều kiện thuận lợi để phát triển nguồn điện gió ngoài khơi bằng cách xây dựng Hợp đồng mua bán điện (PPA) có hiệu lực quốc tế và kết hợp các cơ quan có chức năng cấp phép và quy hoạch tổng thể thành một cơ quan duy nhất, lý tưởng nhất là với các quy trình minh bạch và các mốc thời gian pháp định để cho phép các nhà phát triển đầu tư trên quy mô lớn trong một môi trường nơi rủi ro có thể quản lý được", EuroCham kiến nghị.
Cùng với đó, EuroCham cũng cho rằng, ngành điện mặt trời tại Việt Nam vẫn còn rất nhiều tiềm năng, và nên được cơ cấu để đảm bảo thiết lập một cơ chế quản lý và kiểm soát hiệu quả hơn để giảm bớt lo ngại của Chính phủ. Cần phải thiết lập các quy định để có thể cấp điện từ các dự án điện mặt trời trực tiếp đến người dùng cuối (thay vì thông qua EVN và lưới điện), với việc bao tiêu trực tiếp dưới hình thức Hợp đồng mua bán điện trực tiếp (DPPA), trong đó lợi ích và khả năng cung cấp năng lượng sạch có thể được thảo luận và thực hiện giữa nhà phát triển và người tiêu thụ điện dựa trên các yêu cầu kỹ thuật và pháp lý cần thiết.
Không nhanh sẽ lỡ cơ hội
Theo ông Lê Mạnh Cường, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (PVS), huy động các doanh nghiệp điện gió lớn ngoài khơi lớn vào Việt Nam là rất quan trọng, những dự án tỷ USD, thậm chí hàng chục tỷ USD là những nhà đầu tư lớn có tác động lan toả và thay đổi cả ngành, Việt Nam không thể thiếu được.
Nguồn lực từ gió, mặt trời là vô hạn, nhưng nguồn lực vốn là hữu hạn. “Nếu chúng ta chậm một ngày là chúng ta thiệt một ngày. Một dự án năng lượng ngoài khơi tối thiểu cần 6-8 năm mới vận hành và phát điện được. Nếu mục tiêu năm 2030, Việt Nam muốn có điện gió 6 GW, chúng ta phải bắt đầu vào từng việc từ ngay bây giờ”, ông Cường nhấn mạnh.
Theo PGS. TS. Phạm Hoàng Lương, chuyên gia năng lượng, Đại học Bách Khoa Hà Nội: Các dự án tỷ USD của điện tái tạo như điện gió ngoài khơi cung ứng điện cho Việt Nam mà còn cung ứng điện cho các nước khu vực, như Singapore.
Ông Lương nhìn nhận: Việt Nam phải đặt mình vào chuỗi tính toán của các nhà đầu tư, của khu vực, bởi tương lai, chúng ta có kết nối năng lượng ASEAN, nếu một doanh nghiệp điện gió lớn của quốc tế đầu tư tại Ấn Độ, Singapore thì sẽ không đầu tư ở Việt Nam nữa và ngược lại. Do đó, cần nhanh chân có chính sách, cơ chế để kéo luồng vốn này vào đầu tư ở Việt Nam, bởi chúng ta có điều kiện lý tưởng, nhưng cái chúng ta thiếu là vốn, công nghệ.
Từ bài học mất điện cục bộ xảy ra trong năm 2023, PGS. TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng: Việt Nam phải nghĩ ngay các giải pháp để ngành điện thay đổi toàn diện rồi mới tính đến khả năng thay thế, chuyển đổi sang năng lượng xanh, phát thải 0%. Trước mắt là giá điện cần vận hành theo cơ chế thị trường sẽ giúp ngành điện thu hút nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước.
Ông Thiên cho rằng, nếu ngành điện vẫn giữ cơ chế cũ trong khi thế giới đang khai thác tốt tiềm năng hàng ngày, hàng giờ về điện gió, điện mặt trời và thậm chí chuyển sang dạng năng lượng mới là hydrogen, khiến Việt Nam sẽ không bắt kịp sự phát triển bởi tốc độ tăng trưởng của ngành năng lượng Việt Nam cần phải gấp rưỡi tốc độ tăng trưởng GDP.
Tin liên quan
Ngân hàng tăng cường huy động qua kênh trái phiếu 12/05/2024 18:26
Ôtô nhập khẩu từ Trung Quốc về Việt Nam tăng mạnh 12/05/2024 18:19
Nhiều doanh nghiệp bất động sản vẫn chưa hết khó trong quý I/2024 12/05/2024 18:14
Cùng chuyên mục
[Quy hoạch nguồn lợi thủy sản] Thành lập 27 khu bảo tồn biển
Tiêu điểm 12/05/2024 20:00
Honda Việt Nam thông báo triệu hồi hơn 14.200 ô tô
Tiêu điểm 12/05/2024 06:17
Từ 1/6, tất cả bộ phận một cửa ở Hà Nội thu phí không dùng tiền mặt
Tiêu điểm 11/05/2024 16:45
Phát triển kinh tế xanh bằng công nghệ số và tự động hóa
Tiêu điểm 11/05/2024 08:40
Vàng SJC lên ngưỡng hơn 92,4 triệu đồng/lượng
Tiêu điểm 10/05/2024 16:01
Giá xăng, dầu đồng loạt giảm đến 1.400 đồng/lít
Tiêu điểm 09/05/2024 15:30
Các tin khác
Tiếp tục đấu thầu vàng miếng, Ngân hàng Nhà nước giảm khối lượng tối thiểu
Tiêu điểm 08/05/2024 09:42
Vàng lại tăng nóng, thách thức quản lý thị trường
Tiêu điểm 05/05/2024 19:04
Tài chính xanh: Việt Nam "đi trước về sau"
Tiêu điểm 05/05/2024 06:00
Thủ tướng yêu cầu thanh tra ngay thị trường vàng
Tiêu điểm 03/05/2024 15:59
Xăng RON95-III trở lại mốc gần 25.000 đồng/lít
Tiêu điểm 02/05/2024 15:20
Tháo điểm nghẽn để TP.HCM đón “đại bàng”
Tiêu điểm 01/05/2024 17:02
Tăng trưởng xuất khẩu ngành dệt may chưa ổn định, đơn hàng đã trở lại nhưng giá còn thấp
Tiêu điểm 30/04/2024 16:38
Thủ tướng khảo sát thực tế, thăm hỏi người dân tại tỉnh khô hạn nhất cả nước
Tiêu điểm 29/04/2024 17:52
Thủ tướng kiểm tra hiện trường, đốc thúc nhiều dự án cao tốc trọng điểm vào ngày nghỉ lễ
Tiêu điểm 29/04/2024 16:54
Một số nội dung của Luật Đất đai còn chưa rõ ràng
Tiêu điểm 28/04/2024 12:56
Vì sao doanh nghiệp còn e ngại, chưa mạnh dạn "xuống tiền" mở rộng sản xuất?
Tiêu điểm 27/04/2024 18:08
Khuyến cáo người dân không mua bán ngoại tệ tự do
Tiêu điểm 27/04/2024 18:05
Sửa điều kiện vay vốn của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
Tiêu điểm 26/04/2024 21:48
Đề xuất quy định việc áp dụng lãi suất đối với tiền gửi bằng đô la Mỹ
Tiêu điểm 26/04/2024 21:45
"Trong sâu thẳm con tim, tình yêu với các em và với con cái của thầy là một"
Tiêu điểm 25/04/2024 20:27
Thủ tướng: Đào tạo nhân lực bán dẫn là "đột phá của đột phá"
Tiêu điểm 25/04/2024 09:51
Đề nghị sửa đổi nhiều quy định trong Luật Thuế VAT
Tiêu điểm 24/04/2024 11:10
Chi Hội Nam Y Pháp Bảo Khỏe tổ chức thành công Đại hội đại biểu lần thứ nhất nhiệm kỳ 2024 – 2029
Đời sống 24/04/2024 10:21
Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”
Video 20/11/2023 17:25
Trao yêu thương cho em
Video 10/10/2022 14:03
Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia
Video 10/10/2022 13:58
Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật
Video 10/10/2022 13:55
Phổ biến Luật tiếp cận thông tin
Video 10/10/2022 13:52
Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng
Video 23/06/2022 11:00