Có nên cấm xây dựng, kinh doanh nhà chung cư mini?

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.Hồ Chí Minh (HoREA).

Theo ông, cần phải “siết” chặt việc xây dựng, đầu tư, kinh doanh chung cư mini một cách chặt chẽ để tránh tình trạng vi phạm pháp luật, “biến tướng” xảy ra như thời gian qua?

Theo quan điểm của HoREA không luật hóa nhà chung cư mini, cũng như không hợp thức hóa các sai phạm của nhà chung cư mini “biến tướng” trong Luật Nhà ở. Hay nói cách khác, chỉ nên quản chứ hoàn toàn không nên cấm nhà chung cư mini, bởi lẽ nhà chung cư mini vẫn là sản phẩm nhà ở cần thiết cho xã hội do có giá cho thuê, giá bán vừa túi tiền, phù hợp với rất nhiều đối tượng là người thu nhập trung bình, người thu nhập thấp đô thị, công nhân lao động, sinh viên, học sinh, người nhập cư, người độc thân, người mới kết hôn.

Tuy nhiên, cần có giải pháp phù hợp để bảo đảm chất lượng công trình xây dựng và an toàn PCCC cho nhà chung cư mini. Trước tiên cần sửa đổi, bổ sung một số điều tại Dự thảo Luật Nhà ở và một số quy định pháp luật liên quan để quản lý chặt chẽ nhà ở riêng lẻ của cá nhân, hộ gia đình được phép xây dựng thành nhà chung cư mini.

Vậy dựa trên cơ sở nào, HoREA lại cho rằng chỉ nên quản, chứ không nên cấm nhà chung cư mini mặc dù trên thực tế loại hình này đang vi phạm về quy định xây dựng, và tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an toàn PCCC, thưa ông?

Cần phải khẳng định lại một lần nữa trên thực tế hiện nay, nhà chung cư mini là sản phẩm nhà ở rất cần thiết cho xã hội và trong nhiều thập niên sau này. Hơn nữa hiện nay chung cư mini đang được xây dựng nhiều, phổ biến tại các thành phố lớn để phục vụ nhu cầu nhà ở của một bộ phận dân cư, đặc biệt là những người có thu nhập thấp.

Chỉ riêng thành phố Hà Nội đã có đến 2.000 nhà chung cư mini (báo cáo của Tổng Công ty Điện lực Thành phố Hà Nội). Tại thành phố Hồ Chí Minh, theo Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH (PC07) ngày 19/09/2023 cho biết, thống kê sơ bộ hiện nay trên địa bàn thành phố có 42.256 cơ sở là nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê thuộc diện quản lý nhà nước về PCCC. Trong số này, có 4.490 cơ sở do Công an quản lý trong đó có 103 cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ và 37.766 cơ sở do Uỷ ban nhân dân cấp xã quản lý.

Từ thực tế cả nước có hàng ngàn nhà chung cư mini với hàng chục ngàn người đang sinh sống và nhu cầu thuê, mua căn hộ nhà chung cư mini trong xã hội rất lớn buộc chúng ta phải rất tỉnh táo, sáng suốt lựa chọn giải pháp nên quản, không nên cấm nhà chung cư mini, tương tự như các nước trên thế giới đều cho phép, nhưng phải quản lý thật chặt chẽ loại hình này để bảo đảm an toàn PCCC và phát triển lành mạnh.

Vậy, theo ông đâu là hướng đi phù hợp cho nhà chung cư mini trong thời gian tới?

Tình trạng “nở rộ” loại nhà chung cư mini đi liền với các bất cập, hạn chế trong công tác quản lý nhà nước đối với loại hình này trong nhiều năm qua đã dẫn đến tình trạng phát triển vượt ngoài tầm kiểm soát và có lỗ hổng, sơ hở cho giới “đầu nậu” kinh doanh trục lợi, mà một nguyên nhân chủ quan là do các quy định pháp luật hiện hành chưa đầy đủ, chưa đồng bộ, thống nhất.

Tuy nhiên, nhà chung cư mini không phải là “sản phẩm lỗi” của giai đoạn thị trường bất động sản phát triển “nóng” trước đây, mà nhà chung cư mini có căn hộ để cho thuê hoặc để bán là sản phẩm nhà ở rất cần thiết cho xã hội trong những năm qua, hiện nay và có thể trong nhiều thập niên sắp tới.

Ngay tại các nước công nghiệp phát triển hiện nay thì cũng vẫn có loại nhà chung cư mini. Nên nhiệm vụ cấp bách là cần phải xây dựng khuôn khổ pháp luật đồng bộ, thống nhất để tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với loại nhà chung cư mini để phát triển an toàn, lành mạnh chứ không phải thấy khó là cấm.

Hiện nay là thời điểm rất thuận lợi để xây dựng các quy định pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất để quản lý loại nhà chung cư mini, bởi lẽ Quốc hội Khóa 15 tại kỳ họp thứ 6 vào tháng 10-11/2023 dự kiến xem xét, thông qua nhiều luật, trong đó có Dự thảo Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và một số luật liên quan để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất theo chủ trương của Nghị quyết 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Cần quy định thật chặt chẽ đối với loại nhà ở riêng lẻ của cá nhân, hộ gia đình được phép xây dựng thành nhà chung cư mini, đồng thời với sửa đổi một số quy định của Luật Xây dựng, Luật Đầu tư, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật PCCC với nhận thức là rất cần thiết phải luật hóa loại nhà ở riêng lẻ của cá nhân, hộ gia đình được phép xây dựng thành nhà chung cư mini để tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước.

Cần nâng cao hiệu quả quản lý đối với các loại hình nhà ở

Trong đó, cần bổ sung quy định về đầu tư xây dựng nhà chung cư mini phải lập dự án; phải chấp hành và tuân thủ các quy định pháp luật về thẩm duyệt, nghiệm thu công trình nhà chung cư mini, bao gồm công trình PCCC; bổ sung quy định về kinh doanh cho thuê hoặc bán căn hộ nhà chung cư mini thì phải đăng ký kinh doanh bất động sản theo quy định của pháp luật; bổ sung quy định về quản lý vận hành nhà chung cư mini tương tự như quản lý vận hành nhà chung cư và Bộ Xây dựng bổ sung quy chuẩn kỹ thuật về nhà chung cư mini vào Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư thì sẽ quản lý chặt chẽ và phát triển loại nhà chung cư mini an toàn, lành mạnh.

Xin cảm ơn ông!

Nguồn: Có nên cấm xây dựng, kinh doanh nhà chung cư mini?