Yên Bái: Giải pháp và kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới ở Yên Bình

Yên Bình triển khai bài bản, nề nếp Chương trình “Ngày cuối tuần cùng dân và doanh nghiệp” để cán bộ, lãnh đạo cùng đồng hành, chia sẻ với nhân dân trong xây dựng NTM.

Chung sức, đồng lòng xây dựng nông thôn mới

Năm 2011, khi bắt tay vào xây dựng NTM, Yên Bình phải đối mặt không ít khó khăn. Toàn huyện có 16/22 xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi, tỷ lệ đồng bào DTTS chiếm 48%. Cùng với đó, xuất phát điểm, các tiêu chí NTM bình quân chỉ đạt 4,8 tiêu chí/xã, thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt 17,5 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo chiếm trên 26%. Một bộ phận không nhỏ người dân, nhất là tại các xã vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào DTTS chưa nhận thức đầy đủ ý nghĩa, tầm quan trọng của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM nên chưa tích cực, chủ động tham gia thực hiện, vẫn còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại. Tổ chức sản xuất nông nghiệp chủ yếu là kinh tế hộ, vai trò của hợp tác xã, doanh nghiệp chưa phát huy hiệu quả đồng bộ. Tính liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ chưa cao, việc chuyển giao và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất còn hạn chế…

Huyện Yên Bình xác định, xây dựng NTM là quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm của người dân, là cơ hội để phát triển kết cấu hạ tầng, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, hạnh phúc cho nhân dân; xây dựng NTM chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc. Quán triệt Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Yên Bái lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện đã thống nhất xây dựng, ban hành nghị quyết chuyên đề về xây dựng huyện đạt chuẩn NTM với mục tiêu nhất quán "Huy động sức mạnh, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, khơi dậy, phát huy ý chí tự lực, tự cường, tinh thần đoàn kết, thống nhất, khát vọng vươn lên mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc trong huyện cùng chung sức, đồng lòng vượt lên khó khăn, thách thức, tận dụng, khai thác hiệu quả mọi tiềm năng, lợi thế, quyết tâm xây dựng Yên Bình phát triển nhanh, bền vững theo hướng "xanh, hài hòa, bản sắc, hạnh phúc", trở thành huyện NTM thực chất, đáng sống.

Phát huy vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên

Là một trong những xã đầu tiên của Yên Bình được chọn xây dựng NTM, với tinh thần đồng thuận và quyết tâm cao, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Đại Minh đã phát huy nội lực, tranh thủ sự giúp đỡ ủng hộ của các cấp, các ngành và sự chủ động tích cực đóng góp của người dân nên năm 2016, Đại Minh là một trong 2 xã đầu tiên của huyện "cán đích" NTM.

Không bằng lòng với kết quả đạt được, Đại Minh tiếp tục duy trì và nâng cao các tiêu chí, xây dựng xã đạt chuẩn xã NTM nâng cao vào năm 2021 và cuối năm 2023 vừa qua, Đại Minh đã trở thành xã NTM kiểu mẫu đầu tiên của huyện.

Đồng chí Nguyễn Kiều Hưng - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Đại Minh cho biết: "Chìa khóa” thành công trong xây dựng NTM của Đại Minh là tinh thần nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý. Đặc biệt, là sự gương mẫu đi đầu trong việc đóng góp và huy động người dân đóng góp trên 10 nghìn ngày công lao động để làm đường giao thông nối liền các thôn, trồng mới cây bóng mát, hoa, cây cảnh tại các tuyến đường; lắp đặt 17,6 km đường điện thắp sáng. Đến nay, 100% đường liên thôn, ngõ xóm đã bê tông hóa; người dân trong xã có ý thức trong việc bảo vệ môi trường sống, vệ sinh đường làng ngõ xóm, giữ gìn cảnh quan xanh, sạch, đẹp”.

Cũng như Đại Minh, bắt tay thực hiện Chương trình xây dựng NTM, xã Mỹ Gia đã gặp phải không ít khó khăn do hạ tầng nông thôn còn thiếu, nhận thức của một số bộ phận người dân còn có tâm lý trông chờ ỉ lại, chưa thực sự thấu hiểu lợi ích của xây dựng NTM… Nhận thức rõ xây dựng NTM là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước và là mục tiêu của Đảng bộ, chính quyền huyện Yên Bình, xã Mỹ Gia đã tập trung xác định rõ nội dung công việc, giải pháp, lộ trình và phân công trách nhiệm cụ thể cho từng cán bộ, công chức phối hợp với các thôn tổ chức thực hiện, coi trọng vai trò chủ thể của người dân.

Năm 2021, Mỹ Gia đã "cán đích" xã NTM và đã phấn đấu đạt xã NTM nâng cao năm 2023. Hiện tại, Mỹ Gia đang củng cố, nâng cao các tiêu chí phấn đấu sẽ hoàn thành xã NTM kiểu mẫu theo kế hoạch.

Có được kết quả trên, Mỹ Gia đã rút ra bài học kinh nghiệm, từ sự đoàn kết phát huy nội lực, tranh thủ sự giúp đỡ của các cơ quan ban, ngành, địa phương để giải quyết, tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai. Nhất là trong thực hiện tiêu chí thu nhập, địa phương đã sử dụng hiệu quả nguồn vốn của các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển các mô hình kinh tế trên địa bàn; cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp theo hướng hiệu quả, gia tăng giá trị và phát triển bền vững; gắn kết chặt chẽ giữa chế biến, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

"Đối với tiêu chí môi trường, một trong những tiêu chí khó, xã đã tuyên truyền vận động nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của người dân về vệ sinh môi trường, thu gom xử lý rác thải sinh hoạt, chất thải trong chăn nuôi. Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, xã quy định rõ việc thực hiện các công trình bảo vệ môi trường như hộ gia đình phải có bể tự hoại 3 ngăn để xử lý nước thải sinh hoạt; hệ thống rãnh thu gom, thoát nước mưa chảy tràn; bố trí các thùng để lưu giữ chất thải nguy hại…” - ông Hà Văn Lĩnh, Chủ tịch UBND xã Mỹ Gia cho hay.

Nhờ sự đồng thuận, chung sức, chung lòng của cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhiều tuyến đường trên địa bàn huyện Yên Bình đã được mở rộng, bê tông hóa, phong quang, sạch đẹp.

Quyết tâm xây dựng nông thôn mới thực chất, hiệu quả và bền vững

Với quyết tâm xây dựng NTM thực chất, bền vững, không chạy theo thành tích, thiết thực nâng cao đời sống nhân dân, huyện Yên Bình đã phát động sâu rộng các đợt thi đua "Nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, đô thị văn minh, xây dựng huyện Yên Bình trở thành huyện NTM thông minh, hạnh phúc, đáng sống”.

Theo đó, toàn Đảng bộ huyện, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân đã tích cực hưởng ứng. Yên Bình cũng tăng cường thu hút đầu tư, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, thúc đẩy công nghiệp phát triển theo hướng bền vững, hiệu quả, thân thiện với môi trường, khai thác tối đa tiềm năng du lịch vùng hồ Thác Bà, tạo động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển mạnh mẽ, góp phần nâng cao đời sống và chỉ số hạnh phúc của nhân dân.

Có thể thấy, trong quá trình triển khai các nhiệm vụ, Yên Bình đã tích cực đổi mới, sáng tạo trong công tác chỉ đạo, điều hành, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu đi trước, làm trước, "nói đi đôi với làm” của cán bộ, đảng viên, theo quan điểm "không có gì là không thể, phải quyết tâm tìm cách để làm”; bám sát, kịp thời cụ thể hóa, các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ mới trong các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương, của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Yên Bái và linh hoạt trong thực hiện các giải pháp phù hợp với định hướng phát triển, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, thúc đẩy việc xây dựng NTM một cách thực chất, chất lượng, hiệu quả và bền vững.

Yên Bình cũng triển khai bài bản, nề nếp Chương trình "Ngày cuối tuần cùng dân và doanh nghiệp” để cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo cùng đồng hành, gắn bó, chia sẻ, cùng bàn, cùng làm với nhân dân, khơi dậy truyền thống đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, khát vọng vươn lên, tạo thành phong trào, khí thế thi đua sôi nổi, rộng khắp trong cán bộ, đảng viên, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân. Vì vậy, huyện Yên Bình đã hoàn thành các tiêu chí huyện NTM ngay trong năm 2023, sớm hơn 2 năm so với mục tiêu nghị quyết đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 đề ra. Ngày 6/2/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định công nhận Yên Bình đạt chuẩn huyện NTM.

Theo ông Nguyễn Xuân Trường - Chủ tịch UBND huyện Yên Bình, một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến sự thành công trong xây dựng NTM của Yên Bình lại một lần nữa được nhắc lại, đó chính là tinh thần nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, đặc biệt, là sự gương mẫu đi đầu dám nghĩ, dám làm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị... - minh chứng thuyết phục nhất để khẳng định uy tín, năng lực của cán bộ, tạo niềm tin, sự đồng thuận, ủng hộ, chung sức, chung lòng của đảng viên và nhân dân.

Trong chỉ đạo xây dựng NTM, huyện Yên Bình bám sát định hướng xây dựng NTM của tỉnh; triển khai thực hiện đồng bộ các tiêu chí, có lộ trình phù hợp với đặc điểm, điều kiện của từng xã, thị trấn; tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; khích lệ, động viên, biểu dương, khen thưởng những cá nhân, tổ chức tích cực tham gia đóng góp xây dựng NTM.

Mặt khác, tranh thủ nguồn lực đầu tư của Trung ương, của tỉnh; lồng ghép các nguồn vốn từ các chương trình, dự án và tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của các cấp, các ngành, các tổ chức và cá nhân để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng NTM, ưu tiên đầu tư các công trình phục vụ phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; huy động và sử dụng các nguồn lực trong xây dựng NTM đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch, tạo điều kiện để người dân phát huy vai trò trách nhiệm, tham gia bàn bạc, quyết định và có sự giám sát của cộng đồng dân cư.

Nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới

Từ những bài học kinh nghiệm xây dựng huyện NTM, thời gian tới, huyện Yên Bình sẽ xây dựng kế hoạch với lộ trình cụ thể để đạt được mục tiêu đến năm 2025 đạt chuẩn huyện NTM có kinh tế - xã hội phát triển khá; có 9 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 3 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 1 xã bảo đảm các tiêu chí NTM thông minh; đạt từ 3-5 tiêu chí huyện NTM nâng cao. Yên Bình phấn đấu đến năm 2030 trở thành huyện NTM nâng cao, có kinh tế - xã hội phát triển hàng đầu tỉnh Yên Bái; đến năm 2050 trở thành huyện NTM kiểu mẫu tiêu biểu, có kinh tế - xã hội phát triển hàng đầu trong khu vực Trung du và miền núi phía Bắc.

Để đạt mục tiêu trên, Yên Bình tiếp tục nâng chất lượng các tiêu chí NTM, thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, thực hiện cơ chế giao nhiệm vụ, khoán sản phẩm, khuyến khích tinh thần chủ động, đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm gắn với tăng cường kỷ luật, kỷ cương; xây dựng phong cách, lề lối làm việc của cán bộ, đảng viên khoa học, bám sát thực tiễn, nói đi đôi với làm. Mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo phải thực sự gần dân, vì dân, lắng nghe ý kiến của nhân dân để có những quyết sách chỉ đạo đúng đắn trong xây dựng NTM.

Qua đó, tạo sức lan tỏa, đồng thuận trong nhân dân, tập trung thực hiện nhiệm vụ mà nghị quyết đại hội Đảng các cấp đã đề ra, xây dựng huyện Yên Bình phát triển nhanh, bền vững theo hướng "Xanh, hài hòa, bản sắc, hạnh phúc”, con người Yên Bình "Thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập” và huyện nông thôn mới thực chất, có "nông nghiệp tiến bộ, nông thôn văn minh, nông dân hạnh phúc”.

Nguồn: Giải pháp và kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới ở Yên Bình