Nỗ lực giảm lãi suất, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế

Từ đầu tháng 2 đến nay, đã có 18 ngân hàng thương mại giảm lãi suất huy động từ 0,1 - 0,9 điểm % tùy theo kỳ hạn. Ảnh: Lê Tiên

Đây là diễn biến tích cực và kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn rẻ, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, bên cạnh giảm lãi suất, cần đẩy mạnh kích cầu tiêu dùng và sản xuất để hướng dòng vốn vào sản xuất kinh doanh, góp phần tăng trưởng kinh tế.

Giảm lãi suất huy động để giảm lãi suất cho vay

Ngày 10/3, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) công bố giảm lãi suất huy động 0,1 điểm % với các kỳ hạn dưới 6 tháng. Lãi suất tiền gửi của ngân hàng này hiện từ 1,6 - 4,8%/năm tùy theo kỳ hạn. Techcombank cũng vừa giảm lãi suất huy động các kỳ hạn ở mức 0,1 - 0,2 điểm %, lãi suất tiền gửi của ngân hàng này hiện ở mức từ 3,6 - 5%/năm tùy kỳ hạn.

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), từ đầu tháng 2 đến nay, đã có 18 ngân hàng thương mại giảm lãi suất huy động theo chỉ đạo của Thủ tướng với mức giảm từ 0,1 - 0,9 điểm % tùy theo kỳ hạn.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, cuối năm 2024, lãi suất đã giảm bình quân khoảng 1,1% so với cuối năm 2023. Trong năm 2025, xu hướng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng, ngành ngân hàng là tiếp tục giảm lãi suất huy động để có điều kiện giảm lãi suất cho vay.

Muốn giảm lãi suất cho vay thì phải giảm lãi suất huy động. Tất cả theo chủ trương giảm lãi suất để doanh nghiệp, người gửi tiền, ngân hàng có sự chia sẻ, tạo điều kiện mở rộng đầu tư, huy động vốn, cho vay vốn và sử dụng đồng vốn một cách hiệu quả, góp sức cho GDP năm nay trên 8%.

Không chỉ giảm lãi suất cho vay, nhiều ngân hàng đã đưa ra các gói tín dụng rất phù hợp vào lúc này, nhất là cho vay tiêu dùng, cho vay nhà ở xã hội đối với người nghèo, người thu nhập thấp. Trong thời gian tới, NHNN sẽ giám sát chặt về lãi suất để bảo đảm vừa tạo sự chủ động cho ngân hàng thương mại, vừa chia sẻ với doanh nghiệp bằng cách giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay tất cả các kỳ hạn. NHNN sẽ chủ động điều hành công cụ của mình để tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại có thanh khoản, có nguồn vốn, không phải tăng vốn huy động. Đây cũng sẽ là một trong những công cụ NHNN chủ động điều hành từ nay đến cuối năm.

Về lãi suất cho vay, lãi suất cho vay bình quân với khách hàng doanh nghiệp được các ngân hàng chào ở mức 6,5 - 6,75%/năm với khách hàng ưu tiên, 7 - 8%/năm với doanh nghiệp vay sản xuất, kinh doanh, có ngân hàng đã giảm lãi suất cho vay khoảng 0,1 điểm % so với đầu năm nay.

Đây là kết quả tích cực sau các chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng từ đầu năm đến nay. Mới đây nhất, ngày 9/3/2025, Thủ tướng đã có Công điện số 22/CĐ-TTg về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm về cắt giảm thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, Thủ tướng yêu cầu NHNN chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan theo dõi sát diễn biến lãi suất, thực hiện quyết liệt, hiệu quả các giải pháp để tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất cho vay.

Trước đó, Thủ tướng đã ký Công điện số 19/CĐ-TTg ngày 24/2/2025 gửi Thống đốc NHNN về việc tăng cường thực hiện các giải pháp giảm lãi suất. Tại công điện, Thủ tướng yêu cầu NHNN thực hiện ngay việc thanh tra, kiểm tra các ngân hàng thương mại điều chỉnh tăng lãi suất huy động trong thời gian qua và việc công bố, thực hiện lãi suất huy động, cho vay của các tổ chức tín dụng, bảo đảm tuân thủ đúng quy định pháp luật và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng, NHNN; kịp thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm…

Thủ tướng cũng yêu cầu NHNN thường xuyên theo dõi, giám sát chặt chẽ diễn biến lãi suất huy động, cho vay của các ngân hàng thương mại, thực hiện quyết liệt, hiệu quả hơn nữa các giải pháp theo thẩm quyền để giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tạo điều kiện cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay với chi phí hợp lý, phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh…

Lãi suất cho vay bình quân với khách hàng doanh nghiệp ở mức 6,5 - 6,75%/năm với khách hàng ưu tiên, 7 - 8%/năm với doanh nghiệp vay sản xuất, kinh doanh. Ảnh: Tiên Giang

Thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng và xuất khẩu

Tại Báo cáo thị trường tiền tệ mới đây, Công ty Chứng khoán MB (MBS) nhận định, lãi suất huy động đang trên đà giảm sau chỉ đạo của Thủ tướng. Một số ngân hàng đã giảm lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng về xuống dưới mức 6%.

Theo MBS, dư địa cho chính sách tiền tệ của Việt Nam sẽ bị hạn chế hơn so với dự kiến dưới áp lực của đồng USD mạnh lên và rủi ro về việc Mỹ tiếp tục thực hiện các cuộc điều tra về thao túng tiền tệ. Theo MBS, trong kịch bản đó, NHNN có thể cần áp dụng chính sách tiền tệ thận trọng hơn để kiểm soát sự ổn định của tỷ giá, đồng nghĩa với việc dư địa cho việc nới lỏng chính sách tiền tệ sẽ bị hạn chế. Cùng với đó, sự phục hồi của hoạt động sản xuất và việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025 được kỳ vọng sẽ là yếu tố quan trọng giúp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, qua đó làm gia tăng áp lực lên lãi suất đầu vào. Tuy vậy, NHNN đã đưa ra chỉ đạo về việc ổn định lãi suất huy động và tiếp tục phấn đấu giảm lãi suất cho vay, vì vậy, dự báo lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại lớn sẽ dao động quanh mức 5% - 5,2% trong năm 2025.

TS. Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, với các động thái điều hành quyết liệt, lãi suất đã xuống mức thấp nhất trong hơn 10 năm qua. Mặt bằng lãi suất trong thời gian tới có thể tiếp tục giảm, nhưng chỉ giảm nhẹ bởi ngân hàng thương mại phải cân đối nguồn vốn, bảo đảm hỗ trợ được người vay song cũng cần duy trì lợi nhuận.

“Việc duy trì mức lãi suất đầu vào và đầu ra hiện nay có thể coi là một thành công đáng ghi nhận trong bối cảnh sức ép trong nước và quốc tế vẫn còn. Trong đó, áp lực trong nước đến từ việc phải thúc đẩy tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ, lạm phát có xu hướng đi lên. Áp lực từ bên ngoài là Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) vẫn duy trì lãi suất điều hành ở mức cao, đồng USD vẫn giữ giá, gây khó cho công tác ổn định tỷ giá. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất này có thể được duy trì trong cả năm nay bởi định hướng điều hành là ưu tiên giữ mặt bằng lãi suất thấp để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế”, ông Huân nói.

Theo vị chuyên gia này, trong thời gian tới, để giảm áp lực với lãi suất và tỷ giá, cần các biện pháp để tăng nguồn dự trữ ngoại hối. Theo đó, cần chú trọng việc thúc đẩy xuất khẩu và nâng cao thặng dư thương mại qua việc tăng tỷ lệ nội địa hóa hàng xuất khẩu. Đồng thời, bảo đảm mức thặng dư thương mại với Hoa Kỳ hợp lý, có thể tính đến việc tăng nhập khẩu hàng hóa từ Hoa Kỳ. Bên cạnh đó, để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, không chỉ nỗ lực giảm lãi suất mà cần các giải pháp kích cầu tiêu dùng và sản xuất.

Ông Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - tiền tệ cho rằng, mức lãi suất huy động hiện chỉ chênh lệch nhỏ so với lạm phát. Do đó, việc giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế là cần thiết song vẫn cần giữ “lãi suất thực dương”, bảo đảm quyền lợi cho người gửi tiền, đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế thông qua thúc đẩy tín dụng với mức lãi suất cho vay thấp hỗ trợ doanh nghiệp nhưng phải đi cùng kiểm soát lạm phát ở mức phù hợp.

Nguồn: Nỗ lực giảm lãi suất, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế