Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để thu hút FDI

Theo Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh - PCI 2023 công bố mới đây, 2023 là một năm có nhiều chuyển động đáng chú ý của môi trường đầu tư kinh doanh Việt Nam, đặc biệt là các động lực tăng trưởng trong khu vực đầu tư trực tiếp nước ngoài. Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam đạt mức tăng trưởng ấn tượng, hơn 32,1% so với năm 2022, chủ yếu là nhờ thu hút được các dự án mới, thể hiện sự chuyển dịch của môi trường đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

Năm 2023, đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam đạt mức tăng trưởng ấn tượng, hơn 32,1% so với năm 2022 - Ảnh minh họa: ITN

Nhiều ý kiến cho rằng, Việt Nam hiện đang đứng trước ngã rẽ quan trọng, với những vận hội từ sự chuyển dịch lớn trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Để tận dụng cơ hội này, bên cạnh việc tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, quy định, cải cách thủ tục hành chính,… cần tiếp tục đẩy nhanh các chính sách, biện pháp nhằm nâng cao chất lượng lao động địa phương, đặc biệt là lao động trình độ cao, từng bước chuyển dịch cơ cấu lao động của Việt Nam từ chủ yếu dựa vào lợi thế cạnh tranh nhân công giá rẻ sang lao động chất lượng cao để thu hút đầu tư nước ngoài.

Thực tế thời gian qua cho thấy, nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước đã bày tỏ lo ngại trước việc thiếu cục bộ lực lượng lao động có kỹ năng nghề để phục hồi và mở rộng sản xuất, kinh doanh, nhất là trong các ngành công nghiệp. Chưa kể, các doanh nghiệp FDI luôn luôn cần nguồn nhân lực chất lượng cao để ứng dụng công nghệ mới và năng suất lao động cao.

Trước thực tế đã nêu, không ít ý kiến cho rằng, các nguồn đầu tư FDI vào Việt Nam sẽ bị suy giảm nghiêm trọng, nếu không có sự thay đổi về chất lượng đào tạo kịp thời, nguy cơ tụt hậu về nguồn nhân lực, mất đi lợi thế về chi phí lao động giá rẻ.

Tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng, nếu không cải thiện chất lượng lao động, Việt Nam có thể đánh mất lợi thế cạnh tranh trong thu hút nguồn vốn này - Ảnh minh họa: ITN

Theo ông Gaur Dattatreya, Giám đốc điều hành Công ty TNHH Bosch Global Software Technologies, chất lượng nguồn nhân lực là một trong những yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định đặt hay dịch chuyển căn cứ của các tập đoàn đa quốc gia. Chính vì vậy, chúng tôi khuyến nghị Chính phủ cân nhắc và có kế hoạch cụ thể để phát triển nguồn nhân lực của các ngành công nghệ cao trọng điểm.

“Cần bắt đầu bằng việc khuyến khích sự phát triển của hệ sinh thái kết nối giữa doanh nghiệp trong nước, nhà đầu tư nước ngoài, các cơ sở giáo dục dạy nghề, và bậc đại học, từ đó tạo điều kiện cho nguồn nhân lực Việt Nam được tiếp cận trang bị các kiến thức và kỹ năng thực tiễn để đón đầu làn sóng đầu tư nước ngoài trong các ngành công nghiệp trọng điểm”, ông Gaur Dattatreya đề xuất.

Liên quan đến vấn đề này, ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho hay, với các nhà đầu tư nước ngoài, quy mô lớn, người ta đòi hỏi rất cao về nguồn nhân lực. Chúng ta có lợi thế nguồn nhân lực hết sức dồi dào, vẫn còn trong thời kỳ dân số vàng. Nhưng cái chúng ta cần tập trung nhiều hơn là trình độ, kỹ năng của người lao động. Đây cũng là điều Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hết sức quan tâm, các bộ ngành đều phải chung tay để có thể nhanh chóng cải thiện được trình độ của người lao động Việt Nam. Thông qua đó chúng ta tăng được chất lượng về tăng trưởng trong năng suất lao động

Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, với những đề án được Thủ tướng và Chính phủ chỉ đạo và thông qua như: phấn đấu đào tạo khoảng 100.000 công nhân, người lao động cũng như kỹ sư trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và chip bán dẫn, trong đó có 50.000 nhân lực riêng cho lĩnh vực chip bán dẫn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Giáo dục và Đào tạo đang gấp rút khẩn trương hoàn thiện đề án này để trình Thủ tướng, đào tạo sớm nguồn nhân lực chất lượng cao này.

Để thúc đẩy nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong thời gian tới, ông Phạm Xuân Khánh, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội đề xuất, cần xây dựng một số cơ sở đào tạo chất lượng cao, đạt chuẩn quốc tế, thực hiện được chức năng trung tâm vùng, quốc gia về đào tạo và thực hành chất lượng cao.

“Có thể vừa đào tạo cho sinh viên, đào tạo lại, đào tạo nâng cao kỹ năng nghề cho người lao động các doanh nghiệp có. Trong đó, chú trọng ưu tiên đầu tư đồng bộ cho một số ngành nghề công nghệ cao, công nghiệp mũi nhọn như công nghệ bán dẫn, năng lượng thông minh, chế biến chế tạo mà Chính phủ đang ưu tiên đầu tư phát triển”, ông Khánh góp ý.

Ngoài ra, vị này cũng đề xuất thành lập Hội đồng kỹ năng ngành, nghề trong một số lĩnh vực với sự tham gia của cơ quan quản lý Nhà nước, để dự báo nhu cầu nhân lực theo cơ cấu ngành, nghề, giới tính, và trình độ đào tạo phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội theo từng giai đoạn. Việc này cũng làm căn cứ cho các cơ sở đào tạo xây dựng chương trình đào tạo đáp ứng nhu cầu sử dụng lao động của doanh trước mắt và lâu dài.

Nguồn: Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để thu hút FDI