TS Trần Du Lịch: "Lãi suất thực dương vẫn ở mức cao"

Ngân hàng Nhà nước vừa quyết định giảm lãi suất điều hành lần thứ tư liên tiếp vào ngày 19-6. Thế nhưng doanh nghiệp vẫn phản ánh tình trạng lãi suất cao tại các ngân hàng thương mại.

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

ĐTTC đã có cuộc trao đổi với TS. TRẦN DU LỊCH, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia về vấn đề này.

PHÓNG VIÊN: - Thưa ông, lãi suất cao là vấn đề nóng trong nửa cuối năm 2022 cho đến nay. Ông đánh giá thế nào khi NHNN liên tiếp hạ lãi suất điều hành?

TS. TRẦN DU LỊCH: - Trước khi bàn vấn đề lãi suất hiện nay, chúng ta nhìn lại từ giữa năm 2022 cho tới hết quý I-2023, vấn đề lãi suất và chính sách tiền tệ nói chung cơ bản phục vụ cho mục tiêu kiểm soát lạm phát; cùng với đó nâng sức chống chịu của nền tài chính quốc gia trong bối cảnh tác động của thị trường tài chính thế giới do lạm phát tăng và biến động giá của các đồng tiền mạnh.

Theo đó, lãi suất đã ở mức cao kéo dài ngay trong lúc nền kinh tế đang cần phục hồi. Điều này tạo ra điểm nghẽn hấp thụ vốn đối với DN. Tình hình đó tương đối cải thiện dần cho tới hết quý I-2023. Nhưng hiện nay, nguy cơ lạm phát vẫn còn và nguy hiểm hơn là kinh tế thế giới đang có dấu hiệu trì lạm. Đó là bối cảnh chung.

Tuy nhiên, để rõ hơn tình hình lãi suất trong nước, chúng ta phải nhìn vào tương quan giữa lãi suất và lạm phát. Chúng ta không thể so sánh lãi suất của Việt Nam với các nước bằng con số tuyệt đối để nói rằng cao hay thấp, mà phải xem xét tại thời điểm đó ở những nước chúng ta so sánh lạm phát và lãi suất như thế nào? Theo quan sát của tôi, ngay cả Mỹ, châu Âu khi so lạm phát và lãi suất, đa số không có lãi suất thực dương.

Lãi suất cho vay và huy động hiện so với chỉ số CPI còn thực dương rất cao, nên từ nay cuối năm phải tiếp tục giảm lãi suất mới nâng được sức cạnh tranh và tạo điều kiện cho DN mở rộng đầu tư.

Riêng Việt Nam, tính tới hết quý I, lãi suất huy động trung hạn của nhiều NHTM lên đến hơn 10%/năm, trong điều kiện chỉ số CPI khoảng 3,5-4%, có nghĩa lãi suất thực dương đến 7% hoặc hơn. Nếu vay vốn khi lãi suất thực dương 7-8%, khó DN nào có thể kinh doanh được.

Vì vậy, trong điều hành chính sách tiền tệ thời gian qua, bài toán đối với NHNN làm sao ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, nhưng phải kéo giảm được lãi suất. Tới nay, NHNN đã có 4 đợt điều chỉnh giảm lãi suất điều hành để kéo giảm lãi suất. Điều này có nghĩa NHNN muốn nới lỏng chính sách tiền tệ, là tín hiệu tốt để thị trường có tính toán.

- NHNN đã 4 lần hạ lãi suất điều hành, nhưng các NHTM vẫn chưa đưa lãi suất về vùng thấp. Phải chăng “cây gậy” của NHNN không có nhiều tác dụng, thưa ông?

- Ở đây chúng ta phải nhìn nhận, lãi suất cho vay còn liên quan đến cung cầu. Do vậy DN có tình hình tài chính tốt mới được NH chào mời với lãi suất hấp dẫn. Nhưng có vấn đề không thể né tránh, là tình hình kinh tế thế giới và trong nước rất khó khăn nên một số DN không có nhu cầu vay vốn mở rộng đầu tư; còn những DN khó khăn về vốn, có nhu cầu vay thì lãi suất như hiện nay khá cao đối với họ; một số DN không đủ điều kiện vay, dù lãi suất nào họ cũng sẵn sàng vay nhưng lại không phải là đối tượng của NHTM.

NH nói hạ lãi suất nhưng DN không tiếp cận được, thực chất thủ tục NHTM cho vay vừa bảo đảm tính an toàn và theo đúng quy định, nên nhiều trường hợp họ không giảm lãi suất được. Đồng thời, dù Thông tư 02/2023 của NHNN cho phép cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn, nhưng theo một số DN phản ánh, hệ thống tự động của NH vẫn cứ chuyển nhóm nợ và vì vậy họ không tiếp cận được vốn vay.

Song cũng không thể phủ nhận thực tế, các NHTM huy động lãi suất cao kỳ hạn dài, giờ phải chờ cuối năm nay hoặc đầu năm sau mới đáo hạn nên khó hạ lãi suất cho vay. Bên cạnh đó, NHNN muốn kéo giảm mặt bằng lãi suất chung, song không phải tất cả NHTM đều có thanh khoản giống nhau.

Một số NH vẫn đang trong quá trình có tái cấu trúc, sức khỏe không phải hoàn toàn tốt, một số NH vẫn đang “dính” những trái phiếu DN cũ… Nếu kéo giảm lãi suất huy động từ 1 năm trở lên, họ sẽ không giữ được khách hàng, giữ được lượng tiền. Vì vậy họ bằng mọi cách sử dụng các công cụ huy động để duy trì lượng thanh khoản cần thiết.

- Vậy với mong muốn giảm lãi suất, theo ông biện pháp nào là hợp lý trong hoàn cảnh hiện nay? Và chính sách tài khóa lúc này có thể san sẻ gì với chính sách tiền tệ để đối phó với xu hướng tăng trưởng ảm đạm của nền kinh tế?

- Từ nay đến cuối năm vẫn thực hiện phương thức là phối hợp đồng bộ giữa 2 nhóm chính sách tài khóa và tiền tệ, tức thị trường vốn và thị trường tiền tệ phải phối hợp đồng bộ chúng ta mới thực thi được.

Không thể nhìn riêng rẽ về chính sách tiền tệ của NHNN mà phải đặt trong bối cảnh chung. Nhưng chính sách tài khóa hiện tại cũng có điểm khó. Bây giờ muốn hỗ trợ với chính sách tiền tệ chỉ có con đường là giải ngân nhanh đầu tư công. Nếu 700.000 tỷ đồng vốn đầu tư công trong năm nay giải ngân được sẽ tác dụng rất lớn, làm giảm áp lực của hệ thống tín dụng rất nhiều.

Trong tình hình thế giới còn bất ổn, những bước đi tương đối thận trọng từ đầu năm của NHNN là cần thiết. Việc giảm lãi suất từng bước như vậy không tạo sốc về tâm lý, tức vừa điều chỉnh vừa nhìn tín hiệu, thị trường để tiếp tục làm gì và không nên làm gì.

Tôi đánh giá cao Thông tư 02/2023 khoanh nợ, không chuyển nhóm nợ và Thông tư 03/2023 sửa đổi quy định về mua bán trái phiếu DN, gắn liền với nỗ lực giảm lãi suất của NHNN. Tuy nhiên, cần xem lại các phản ánh DN nêu lên về việc nợ vẫn nhảy nhóm có hay không để điều chỉnh. Đưa được 2 thông tư này đi vào thực tế cùng với nỗ lực giảm lãi suất, điểm nghẽn hấp thụ vốn mới gỡ được.

Tôi cho rằng, NHNN hạ lãi suất tái cấp vốn, hạ lãi suất tái chiết khấu… nhưng phải kèm theo với điều kiện mở rộng diện được tái cấp vốn. Còn nếu không, giảm lãi suất điều hành không phát huy tác dụng. Vì tái cấp vốn cần phải thẩm định dự án, phần lớn là dự án lớn. Những NH được tái cấp vốn là NH lớn, họ không cảm thấy hấp dẫn. Còn NH nhỏ cần vốn thì NHNN không tái cấp vốn được. Tôi nghĩ nếu làm được những việc như vậy, từ nay đến cuối năm sẽ ổn định hơn.

- Xin cảm ơn ông.

Nguồn: TS Trần Du Lịch: "Lãi suất thực dương vẫn ở mức cao"

Yên Lam (thực hiện)
dttc.sggp.org.vn
Chia sẻ

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Việt Nam sẵn sàng đón sóng công nghiệp bán dẫn

Việt Nam sẵn sàng đón sóng công nghiệp bán dẫn

Công nghiệp bán dẫn hứa hẹn là cơ hội lớn để Việt Nam vươn lên trở thành trung tâm công nghệ cao hàng đầu khu vực và thế giới.
Tính ngưỡng nợ thuế bị hoãn xuất cảnh: Cần phân nhóm đối tượng

Tính ngưỡng nợ thuế bị hoãn xuất cảnh: Cần phân nhóm đối tượng

Dự thảo của Bộ Tài chính là đúng đắn nhưng cần điều chỉnh ngưỡng nợ thuế theo quy mô của đối tượng để đảm bảo công bằng, khả thi, tránh gây áp lực không cần thiết…
Quản lý rủi ro trong quá trình chuyển đổi năng lượng: Tư duy phát triển bền vững cho tương lai

Quản lý rủi ro trong quá trình chuyển đổi năng lượng: Tư duy phát triển bền vững cho tương lai

Trong bối cảnh toàn cầu đang dần từ bỏ nhiên liệu hóa thạch và hướng đến năng lượng tái tạo, các doanh nghiệp đang đối mặt với áp lực chuyển đổi.
Doanh nghiệp và bài toán khí thải: Làm sao để tối ưu hóa chi phí và bảo vệ môi trường?

Doanh nghiệp và bài toán khí thải: Làm sao để tối ưu hóa chi phí và bảo vệ môi trường?

Trong bối cảnh 2024-2025, Việt Nam đang đứng trước áp lực ngày càng lớn trong việc giảm phát thải khí nhà kính, không chỉ để bảo vệ môi trường mà còn nhằm duy trì năng lực cạnh tranh toàn cầu.
Thị trường bất động sản 2025: Cơ hội mới và nghịch lý cần tháo gỡ

Thị trường bất động sản 2025: Cơ hội mới và nghịch lý cần tháo gỡ

Dù vẫn còn hạn chế nhưng với các giải pháp tháo gỡ vướng mắc và sự điều tiết hiệu quả từ Nhà nước, thị trường bất động sảnh hứa hẹn tăng trưởng mạnh mẽ hơn trong năm 2025.
Kinh nghiệm tinh gọn bộ máy nhìn từ Nhật Bản

Kinh nghiệm tinh gọn bộ máy nhìn từ Nhật Bản

Nhật Bản đã có nhiều nỗ lực nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, tập trung vào tái cấu trúc các cơ quan và quy trình quản lý để cải thiện hiệu quả và khả năng lãnh đạo.

Các tin khác

Hệ sinh thái toàn diện hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp trong kỷ nguyên mới

Hệ sinh thái toàn diện hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp trong kỷ nguyên mới

Hệ sinh thái hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp tiếp tục hoàn thiện, đặc biệt bám sát các tiêu chí khởi nghiệp xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn.
Tân Bộ trưởng Bộ Tài chính: Trả lương theo thang bậc thì không bao giờ có được người tài

Tân Bộ trưởng Bộ Tài chính: Trả lương theo thang bậc thì không bao giờ có được người tài

Trả tiền lương theo thang bậc thì không bao giờ có được người tài. Và có người tài người ta cũng không bao giờ làm hết trách nhiệm của mình, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng.
Vì sao startup tỷ USD của Việt Nam sẽ sa thải 21% nhân sự?

Vì sao startup tỷ USD của Việt Nam sẽ sa thải 21% nhân sự?

Mới đây, Sky Mavis, startup tỷ USD của Việt Nam đứng sau game Axie Infinity và blockchain Ronin ra thông báo sẽ sa thải 21% nhân sự.
Những nghịch lý kinh niên của kinh tế Việt Nam

Những nghịch lý kinh niên của kinh tế Việt Nam

PGS.TS Trần Đình Thiên nhận định tăng trưởng chung tích cực nhưng các doanh nghiệp nội địa lại ngày càng gặp khó, là một trong những nghịch lý kinh niên của nền kinh tế.
Điểm tựa cho doanh nghiệp Việt vươn ra biển lớn

Điểm tựa cho doanh nghiệp Việt vươn ra biển lớn

Việc chủ động tìm hiểu, học hỏi các giá trị văn hóa tốt đẹp từ đối tác là chìa khóa để doanh nghiệp Việt nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo dấu ấn trên thị trường quốc tế.
Bất ổn ngành xe điện dưới thời Donald Trump

Bất ổn ngành xe điện dưới thời Donald Trump

Chiến thắng của ông Donald Trump dự kiến sẽ đưa ngành công nghiệp xe điện (EV) của Mỹ vào giai đoạn bất định.
Chiến thắng của ông Trump sẽ làm "rung chuyển" ngành công nghệ?

Chiến thắng của ông Trump sẽ làm "rung chuyển" ngành công nghệ?

Khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng, các công ty công nghệ đang chuẩn bị cho việc cải tổ các chính sách công nghệ dưới thời ông Joe Biden.
Để Việt Nam trở thành cường quốc công nghệ cao

Để Việt Nam trở thành cường quốc công nghệ cao

Bài phát biểu của bà Mariam J. Sherman, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Campuchia và Lào về triển vọng phát triển ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam.
Các doanh nhân toàn cầu phản ứng ra sao trước chiến thắng của Donald Trump?

Các doanh nhân toàn cầu phản ứng ra sao trước chiến thắng của Donald Trump?

Từ Jeff Bezos cho đến Sam Altman, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp toàn cầu đang có những phản ứng thận trọng với chiến thắng của ông Donald Trump.
Cơ chế bán điện mặt trời dư thừa: Bước cần cho tăng trưởng

Cơ chế bán điện mặt trời dư thừa: Bước cần cho tăng trưởng

Quốc hội hiện đang bàn về sửa đổi Luật Điện lực. Nhiều mục tiêu như chỉ đạo của Tổng Bí thư khi góp ý định hướng về dự thảo Luật, đã và đang được Chính phủ triển khai.
Chuyên gia nói về kiến nghị tạm dừng tăng lương vào năm 2025

Chuyên gia nói về kiến nghị tạm dừng tăng lương vào năm 2025

Trước kiến nghị tạm dừng tăng lương cơ sở vào năm 2025, chuyên gia cho rằng, mấu chốt vẫn nằm ở việc cải cách tiền lương theo vị trí việc làm.
Đặt “nền móng” cho dự án điện khí tỷ đô ở Nghệ An

Đặt “nền móng” cho dự án điện khí tỷ đô ở Nghệ An

Với tổng mức đầu tư hơn 2 tỷ USD, Nhà máy điện khí LNG Quỳnh Lập sẽ gia tăng nguồn cung điện ổn định, bền vững cho khu vực miền Trung và cả nước.
Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh: Cuộc chơi tốn kém ra sao?

Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh: Cuộc chơi tốn kém ra sao?

Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu của Việt Nam, mở ra các cơ hội mới nhưng cũng đòi hỏi mức chi phí khổng lồ.
Đội ngũ doanh nhân và cộng đồng doanh nghiệp đóng vai trò "đặc biệt quan trọng" trong kỷ nguyên mới

Đội ngũ doanh nhân và cộng đồng doanh nghiệp đóng vai trò "đặc biệt quan trọng" trong kỷ nguyên mới

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tin tưởng doanh nhân, cộng đồng doanh nhân đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
Chủ tịch VTCA: Cần thêm nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, doanh nhân

Chủ tịch VTCA: Cần thêm nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, doanh nhân

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, để cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam lớn mạnh cần thêm nhiều chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, các bộ ngành, địa phương.
TS. Lê Xuân Nghĩa: Thắt chặt tín dụng với người mua nhà thứ 2 là không hợp lý

TS. Lê Xuân Nghĩa: Thắt chặt tín dụng với người mua nhà thứ 2 là không hợp lý

TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng đáng rất thấp, lẽ ra phải đẩy tín dụng ra và tốt nhất là qua kênh bất động sản, thì đề xuất thắt chặt là không hợp lý.
Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội tổ chức “Tết Doanh nhân trẻ 2024 – Future Wave”

Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội tổ chức “Tết Doanh nhân trẻ 2024 – Future Wave”

Chương trình “Tết Doanh nhân trẻ 2024 – Future Wave” là hoạt động thường niên của Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội (HanoiBA) chào mừng dịp kỷ niệm ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10.
Bình đẳng giới - Động lực cho tăng trưởng kinh tế

Bình đẳng giới - Động lực cho tăng trưởng kinh tế

Chuyến bay HeForShe là nhằm mục đích truyền thông nâng cao nhận thức về vai trò, sự tham gia của nam giới vào các hoạt động về bình đẳng giới.
Xem thêm
Ngày hội văn hóa các dân tộc Việt Nam 2024 sắp diễn ra tại Quảng Trị

Ngày hội văn hóa các dân tộc Việt Nam 2024 sắp diễn ra tại Quảng Trị

[Tổng Hợp] 6 Quy Định Mới Về Đất Đai, Nhà Ở Có Hiệu Lực Tháng 8/2024

[Tổng Hợp] 6 Quy Định Mới Về Đất Đai, Nhà Ở Có Hiệu Lực Tháng 8/2024

WORLDBANK DỰ BÁO KINH TẾ VIỆT NAM NĂM 2024 VÀ NĂM 2025 | NHỊP ĐẬP THỊ TRƯỜNG  #62

WORLDBANK DỰ BÁO KINH TẾ VIỆT NAM NĂM 2024 VÀ NĂM 2025 | NHỊP ĐẬP THỊ TRƯỜNG #62

Cụ thể, báo cáo “Điểm lại - Cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam” ấn bản tháng 4/2024 của WB tại Việt Nam ngày 23/4 đã chỉ ra xuất khẩu đang phục hồi, tiêu dùng và đầu tư tư nhân trong nước cũng trên đà tăng dần. Xuất khẩu thực tế dự kiến sẽ tăng 3,5% vào năm 2024, phản ánh sự cải thiện dần dần nhu cầu toàn cầu. Ngoài ra, lĩnh vực bất động sản dự báo phục hồi mạnh hơn vào cuối năm nay và năm sau, thúc đẩy nhu cầu trong nước khi các nhà đầu tư và người tiêu dùng dần lấy lại niềm tin.
Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”

Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”

sản phẩm OCOP
Bác sĩ tư vấn cách phòng tránh bệnh đường hô hấp trong thời tiết giao mùa

Bác sĩ tư vấn cách phòng tránh bệnh đường hô hấp trong thời tiết giao mùa

Trao yêu thương cho em

Trao yêu thương cho em

Nhằm kết nối, sẻ chia với các trẻ em mồ côi cha, mẹ do dịch Covid-19 vừa qua trên địa bàn Cần Thơ. Tạp chí Gia đình Việt Nam tại TP Cần Thơ tổ chức Chương trình nghệ thuật “ Nối vòng yêu thương” diễn ra vào ngày 28/6/2022. Công ty Cổ phần Trầm hương sinh học TTT là đơn vị tài trợ chính cho chương trình với mong muốn các em sẽ đón nhận những tương lai tươi sáng.
Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia

Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia

Ngày 18/4 vừa qua, đối tượng Lê Ngọc Nhất đã dẫn Y Liên cùng 5 người khác gồm 2 nữ, 3 nam không rõ tên tuổi, không quen biết nhau sang Campuchia qua đường mòn biên giới tỉnh Long An.
Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật

Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật

Phổ biến, cập nhật kiến thức pháp luật là hoạt động nghiên cứu, tìm hiểu, bổ sung kiến thức, các quy định pháp luật mới ban hành. Trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, việc cập nhật kiến thức pháp luật có vai trò rất quan trọng, góp phần hình thành tri thức pháp lý, thái độ, hành vi xử sự của mọi người phù hợp với đòi hỏi của hệ thống pháp luật. Tại tỉnh Quảng Ninh, việc phổ biến, cập nhật kiến thức pháp luật cho những người hoạt động không chuyên trách ở cơ sở có ý nghĩa quan trọng, góp phần giữ vững ổn định chính trị, an ninh, trật tự trên địa bàn.
Phổ biến Luật tiếp cận thông tin

Phổ biến Luật tiếp cận thông tin

Luật này quy định về việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân, nguyên tắc, trình tự, thủ tục thực hiện quyền tiếp cận thông tin, trách nhiệm, nghĩa vụ của cơ quan nhà nước trong việc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân.
Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng

Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng

Trong thời kỳ hội nhập và phát triển, chuyển đổi số ngày càng đóng vai trò quan trọng, quyết định hiệu quả thành công của doanh nghiệp. Và, một thực tế cho thấy, các doanh nghiệp trên toàn thế giới thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, từ bán lẻ, tài chính và chăm sóc sức khỏe, cho đến khu vực công, đều đang khởi động các dự án chuyển đổi số để cải thiện trải nghiệm khách hàng và tăng hiệu quả hoạt động.
Giao diện di động