Sửa Luật Doanh nghiệp: Hạn chế chào bán trái phiếu riêng lẻ tràn lan

Nhiều doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu để huy động vốn thực hiện dự án. Ảnh: Lê Tiên

Một trong những nội dung được quan tâm thảo luận là bổ sung quy định công ty cổ phần không phải công ty đại chúng chào bán trái phiếu riêng lẻ phải đáp ứng quy định: có nợ phải trả (bao gồm giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu của tổ chức phát hành…

Khi thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, một số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đề nghị xem xét không quy định tại Dự thảo Luật các điều kiện cụ thể đối với doanh nghiệp (DN) khi phát hành trái phiếu riêng lẻ (bổ sung điểm c1 sau điểm c khoản 3 Điều 128 Luật Doanh nghiệp); đồng thời cân nhắc quy định tương tự như Luật Chứng khoán theo hướng giao Chính phủ quy định chi tiết vấn đề này.

Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý Dự thảo Luật tại phiên họp của UBTVQH, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, tại Tờ trình số 286/TTr-CP và trong quá trình giải trình ý kiến của các ĐBQH, Chính phủ đã làm rõ sự cần thiết phải quy định nội dung này tại Dự thảo Luật. Việc bổ sung quy định về điều kiện hệ số nợ phải trả đối với DN phát hành trái phiếu riêng lẻ nhằm tăng năng lực về tài chính của DN phát hành, hạn chế rủi ro thanh toán trái phiếu riêng lẻ đối với cả DN phát hành và nhà đầu tư. Mức tỷ lệ không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu được đề xuất trên cơ sở tổng hợp, tiếp thu ý kiến các bộ, ngành, thành viên thị trường trong quá trình Bộ Tài chính xây dựng Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 155/2020/NĐ-CP. Giá trị trái phiếu dự kiến phát hành không quá 5 lần vốn chủ sở hữu về cơ bản không ảnh hưởng đến việc huy động vốn phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Do vậy, Chính phủ đề xuất giữ nguyên quy định tại Dự thảo Luật.

Báo cáo ý kiến của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, theo Thường trực Ủy ban, việc quy định tại Luật mức tỷ lệ cụ thể là 5 lần khó bảo đảm tính linh hoạt trong điều hành đáp ứng nhu cầu thực tiễn, trong khi nội dung tương tự tại các pháp luật chuyên ngành đều đang được quy định chi tiết tại các văn bản dưới luật. Vì vậy, ngoài phương án Chính phủ đề xuất, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề xuất thêm phương án quy định tại Dự thảo Luật theo hướng điều kiện về hệ số nợ, giá trị phát hành trên vốn chủ sở hữu để phát hành trái phiếu riêng lẻ của DN thực hiện theo quy định của Chính phủ phù hợp với yêu cầu quản lý, phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ, theo ngành, nghề, lĩnh vực cụ thể và mức độ tuân thủ pháp luật của DN.

Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn thực tế thời gian qua xảy ra các vụ việc vi phạm pháp luật về phát hành trái phiếu DN riêng lẻ, một số DN phát hành tràn lan..., cũng như những kẽ hở pháp luật, dẫn đến DN không trả được nợ gốc, lãi trái phiếu đầy đủ, đúng hạn, nhà đầu tư trái phiếu có khiếu kiện, Nhà nước phải có biện pháp can thiệp. Từ đó, theo Chủ tịch Quốc hội, việc xác định điều kiện, hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu đối với DN phát hành trái phiếu riêng lẻ là biện pháp phòng ngừa từ sớm, khắc phục tình trạng nêu trên, góp phần nâng cao chất lượng trái phiếu DN.

Báo cáo giải trình thêm, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay, riêng nội dung tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu này, Chính phủ đã xin ý kiến, đã làm việc rất nhiều lần với DN, với các cơ quan liên quan suốt gần 1 năm qua.

Về kinh nghiệm quốc tế, theo Bộ trưởng, mỗi nước đưa ra quy định khác nhau, có nước 3 lần, có nước quy định 5 lần... Những nước không có quy định hệ số nợ đều là những nước có thông tin rất minh bạch về DN và sử dụng nhiều công cụ khác để kiểm soát hoạt động của DN, nhất là vấn đề huy động vốn. Với bối cảnh Việt Nam hiện nay, chưa đủ các điều kiện để có thể không quy định việc này. Việc quản lý tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu để đảm bảo các DN hoạt động minh bạch, trung thực có điều kiện huy động nguồn lực qua phát hành trái phiếu riêng lẻ, đồng thời loại bỏ, hạn chế những DN không trung thực, không minh bạch lợi dụng việc phát hành trái phiếu riêng lẻ để trục lợi, huy động lượng tiền lớn.

Do đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính đề nghị giữ quy định nội dung này tại Dự thảo Luật, thay vì giao Chính phủ hướng dẫn tại nghị định để rõ ràng và bảo đảm thực hiện được ngay.

Sau thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, UBTVQH nhất trí cần quy định tại Dự thảo Luật về tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu là 5 lần như đề xuất của Chính phủ, lưu ý Chính phủ làm rõ tác động của quy định này trong việc điều hành của Chính phủ và huy động nguồn lực cho thực hiện dự án của DN.

Nguồn: Sửa Luật Doanh nghiệp: Hạn chế chào bán trái phiếu riêng lẻ tràn lan