Nhà ở xã hội cơ hội an cư hay miếng mồi của “cò mồi”?

"Cò mồi" tung chiêu tinh vi

Hiện nay, nhiều cá nhân và tổ chức môi giới quảng bá rầm rộ về khả năng giúp khách hàng mua suất nhà ở xã hội (NOXH) nhanh chóng, ngay cả khi không đáp ứng điều kiện hoặc không cần bốc thăm.

Những lời chào mời như “chỉ cần đặt cọc giữ chỗ”, “suất nội bộ giá tốt” hay “bao trọn gói thủ tục” đã khiến nhiều người nhẹ dạ bỏ ra hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng để đặt cọc.

Trên mạng xã hội xuất hiện rất nhiều hội nhóm tư vấn, mua bán nhà ở xã hội.

Trong một số trường hợp, môi giới yêu cầu khách hàng ký hợp đồng đặt cọc nhưng lại không cung cấp giấy tờ pháp lý rõ ràng. Khi dự án mở bán chính thức, nhiều người mới vỡ lẽ rằng họ không có suất mua hoặc suất này đã bị chuyển nhượng qua nhiều bên, đẩy giá lên cao.

Nhiều khách hàng còn rơi vào cảnh mất trắng khi giao dịch với môi giới kém uy tín. Có người đặt cọc số tiền lớn rồi mới phát hiện dự án chưa được cấp phép hoặc môi giới không có quyền phân phối nhà. Khi yêu cầu hoàn tiền, họ gặp nhiều khó khăn hoặc bị kéo dài thời gian xử lý.

Bên cạnh rủi ro tài chính, giao dịch không đúng quy trình còn có thể dẫn đến hệ lụy pháp lý. Nhà ở xã hội có những quy định nghiêm ngặt về đối tượng mua, thời gian sở hữu và điều kiện chuyển nhượng. Nếu mua thông qua các kênh không chính thống, người mua có thể vô tình vi phạm quy định và đối mặt với nguy cơ bị thu hồi nhà.

Một "cò mồi" đăng tải trạng thái để mời chào khách hàng.

Anh Nguyễn Văn Hoàn (25 tuổi, phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội) chia sẻ: "Tôi tìm hiểu nhà ở xã hội qua mạng và liên hệ với một số môi giới. Họ khẳng định có thể giúp tôi mua nhanh nếu chấp nhận chi thêm một khoản phí ‘lót tay’ từ 50-100 triệu đồng. Vì cần nhà gấp, tôi đành chấp nhận. Tuy nhiên, sau khi chuyển tiền, tôi mới biết mình chỉ là một trong rất nhiều nạn nhân. May mắn là tôi mới đặt cọc 5 triệu đồng, còn 40 triệu nữa dự định chuyển sau vài ngày.”

Không chỉ yêu cầu "bôi trơn", nhiều môi giới còn sử dụng các chiêu trò tinh vi như giả danh nhân viên chủ đầu tư, cung cấp giấy tờ giả hoặc hứa hẹn suất mua ưu tiên để chiếm đoạt tiền cọc.

Một số đối tượng còn lợi dụng tâm lý lo lắng của khách hàng để tung tin sai lệch, chẳng hạn như "dự án sắp hết suất" hay "giá nhà sắp tăng", nhằm thúc đẩy người mua xuống tiền ngay mà không kịp kiểm tra pháp lý. Ngoài ra, nhiều trường hợp còn dẫn khách đến những căn hộ mẫu đẹp đẽ để tạo lòng tin, nhưng sau khi ký hợp đồng và đóng tiền, khách hàng mới phát hiện chất lượng thực tế kém hơn nhiều.

Bên cạnh đó, một số môi giới còn lập các trang web giả mạo hoặc sử dụng mạng xã hội để quảng cáo sai sự thật, lôi kéo khách hàng bằng hình ảnh hấp dẫn và cam kết suất mua ưu tiên.

Khi khách hàng chuyển tiền cọc hoặc chi phí “dịch vụ”, họ lập tức biến mất. Một số trường hợp khác, môi giới thậm chí tổ chức các sự kiện mở bán giả, mời hàng trăm người tham gia để tạo không khí nhộn nhịp, sau đó thu tiền cọc rồi bỏ trốn.

Một chiêu lừa tinh vi khác là thông qua hợp đồng “ủy quyền mua hộ”. Các đối tượng này ký hợp đồng với khách hàng, hứa hẹn hỗ trợ làm thủ tục mua nhà nhưng thực chất lại dùng hợp đồng này để bán suất với giá chênh lệch cho người khác. Khi khách hàng phát hiện, họ gặp khó khăn trong việc khiếu nại vì hợp đồng không rõ ràng và pháp luật chưa có quy định xử lý cụ thể.

"Cò mồi" đăng hình ảnh hồ sơ mua nhà ở xã hội để tạo lòng tin cho khách hàng.

Anh Nguyễn Quốc An, một môi giới lâu năm tại Hà Nội, cho biết: "Nhiều đối tượng còn giả mạo danh sách người mua được duyệt để tạo lòng tin. Họ có thể chỉnh sửa tài liệu hoặc làm giả giấy tờ từ cơ quan quản lý. Một số khác cấu kết với nhân viên ngân hàng hay công chứng viên để tạo ra giấy tờ giả có dấu mộc, khiến việc lừa đảo trở nên tinh vi hơn. Tôi từng biết một nhóm môi giới thu tiền 'đảm bảo suất mua' với cam kết chắc chắn sẽ có nhà. Sau khi nhận tiền, họ liên tục viện lý do trì hoãn hoặc biến mất không dấu vết. Ngoài ra, còn có hình thức lừa đảo góp vốn chung để mua suất NOXH rồi hứa hẹn sẽ sang nhượng lại sau khi có sổ đỏ. Tuy nhiên, do quy định chặt chẽ về đối tượng được mua, cách làm này dễ dẫn đến tranh chấp pháp lý và người mua thiếu hiểu biết thường là bên chịu thiệt.”

Cẩn trọng để không rơi vào "bẫy" của "cò mồi"

Gần đây, tại Hà Nội, việc liên tiếp xuất hiện các dự án nhà ở xã hội mới đã kéo theo tình trạng môi giới chào mời dịch vụ làm hồ sơ đăng ký mua nhà. Đặc biệt, dự án N01 Hạ Đình (huyện Thanh Trì) đang thu hút sự quan tâm lớn, đồng thời xuất hiện nhiều dịch vụ làm hồ sơ trọn gói với mức phí cao.

Anh Nguyễn Công Hồng (huyện Thường Tín, Hà Nội) có ý định mua nhà tại dự án này. Khi tìm hiểu thông tin trên mạng xã hội, anh được nhiều môi giới tiếp cận và chào mời dịch vụ hoàn thiện hồ sơ với chi phí từ 50-70 triệu đồng. Một số môi giới còn cảnh báo tỷ lệ trúng suất mua rất thấp do dự án chỉ có 250 căn bán và 110 căn cho thuê. Khi thấy anh Hồng do dự, họ gợi ý mua "suất ngoại giao" với khoản chênh từ 800 triệu đến 1,2 tỷ đồng.

Không chỉ riêng anh Hồng, chị Lê Ngân Anh (quận Hà Đông) cũng gặp tình trạng tương tự khi muốn đăng ký mua nhà tại dự án nhà ở xã hội Thượng Thanh. Dù dự án mới được cấp phép, môi giới đã rao bán suất ngoại giao với khoản tiền chênh hàng trăm triệu đồng. Để đảm bảo suất mua, chị Anh được tư vấn đặt cọc 200 triệu đồng, hoặc chi 300 triệu để làm hồ sơ trọn gói và được chọn tầng, chọn căn.

Trong vai người mua nhà, phóng viên đã liên hệ một môi giới tên Ngô Thị M trên mạng xã hội. Người này cho biết công ty họ có nhiều gói dịch vụ, từ 10-15 triệu đồng cho việc hoàn thiện hồ sơ, hoặc 2 triệu đồng nếu chỉ cần tư vấn. Dù dự án N01 Hạ Đình phải đến quý IV/2025 mới mở bán, môi giới này khẳng định có thể kết nối với chủ cũ để sang nhượng lại suất mua, với điều kiện khách hàng phải trả thêm tiền chênh lệch.

Theo Tổng Công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị UDIC, thông tin về việc mở bán, nhận hồ sơ đăng ký mua nhà tại dự án N01 Hạ Đình lan truyền trên mạng xã hội là giả mạo, có dấu hiệu lừa đảo. Liên danh chủ đầu tư khẳng định không ủy quyền cho bất kỳ công ty hay sàn giao dịch nào thực hiện việc tư vấn, đặt cọc hoặc giao dịch nhà tại dự án này. Khi dự án đủ điều kiện mở bán, thông tin chính thức sẽ được công bố trên cổng thông tin của Sở Xây dựng Hà Nội.

Dự án N01 dự kiến mở bán vào quý IV/2025 nhưng đã có rất nhiều “cò mồi” mời làm thủ tục hồ sơ để mua.

Luật sư Trương Quốc Hoè (Văn phòng Luật Interlia) cảnh báo người dân cần thận trọng khi giao dịch nhà ở xã hội. Cần xác minh tính pháp lý của dự án qua cơ quan chức năng, làm việc trực tiếp với chủ đầu tư và chỉ ký hợp đồng có công chứng rõ ràng. Tuyệt đối không chuyển tiền khi chưa có hợp đồng hợp pháp, đặc biệt với các khoản đặt cọc không có bảo đảm. Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường, người dân nên báo ngay cho Sở Xây dựng, Bộ Xây dựng hoặc cơ quan công an.

Các chuyên gia bất động sản nhận định nguồn cung nhà ở xã hội tại Hà Nội sẽ gia tăng, giúp cải thiện cơ hội mua nhà cho người thu nhập thấp. Trong năm 2025, thành phố dự kiến hoàn thành 8 dự án với 4.670 căn, khởi công 6 dự án mới với hơn 10.200 căn và phê duyệt đầu tư thêm 10.500 căn.

Theo Nghị định 16/2022, các sàn giao dịch bất động sản có thể bị phạt từ 200-250 triệu đồng và đình chỉ hoạt động 6-9 tháng nếu đưa ra thông tin sai lệch hoặc chào bán sản phẩm chưa đủ điều kiện. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng mức xử phạt này chưa đủ răn đe, khiến tình trạng trục lợi từ nhà ở xã hội vẫn phổ biến.

Trước thực trạng này, giữa tháng 1/2025, Thủ tướng đã yêu cầu các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm tình trạng môi giới, đầu cơ lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để trục lợi. Bộ Xây dựng và Bộ Công an sẽ rà soát hoạt động của các chủ đầu tư, sàn giao dịch và môi giới bất động sản, xử lý các hành vi vi phạm nếu có.

Nguồn: Nhà ở xã hội cơ hội an cư hay miếng mồi của “cò mồi”?