Mở khóa chuyển đổi số cho doanh nghiệp tư nhân tìm cơ hội "cất cánh"

'Hệ điều hành mới' cho tăng trưởng

Doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đang đứng trước cả thách thức lẫn cơ hội to lớn để chuyển mình mạnh mẽ bắt nhịp với thời cuộc. Mới đây, Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị đã khẳng định rõ vị thế trung tâm của kinh tế tư nhân trong chiến lược phát triển đất nước, đồng thời nhấn mạnh chuyển đổi số là đòn bẩy then chốt để nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh và tạo sức bật mới cho khu vực này.

Thực tế cho thấy chuyển đổi số trong doanh nghiệp tư nhân nhằm đạt tăng trưởng hai con số là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang chuyển đổi số mạnh mẽ và hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Đây là cơ hội để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và phát huy vai trò động lực của khu vực tư nhân theo tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị.

PGS. TS Nguyễn Hồng Sơn - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương chia sẻ về tinh thần Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị - Ảnh: VGP/NN

Chia sẻ về tinh thần Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị tại Hội thảo Công bố Tư vấn Chính sách: "Chuyển đổi số trong doanh nghiệp tư nhân - Hướng tới tăng trưởng hai con số tại Việt Nam" do Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN (UEB) tổ chức vào 29/5, PGS. TS Nguyễn Hồng Sơn - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho biết Nghị quyết 68 đã đề ra mục tiêu cũng như giải pháp làm thế nào hỗ trợ cho từng nhóm doanh nghiệp tư nhân phát triển mạnh mẽ.

Đặc biệt nhấn mạnh tạo ra sự bình đẳng giữa khu vực kinh tế tư vấn và khu vực kinh tế khác, thể hiện rõ sự bảo vệ với khu vực kinh tế tư nhân, không chỉ về quyền kinh doanh bình đẳng mà còn bảo vệ khu vực kinh tế tư nhân trước những tác động tiêu cực từ bên ngoài.

"Nghị quyết cũng đặt vấn đề khu vực kinh tế tư nhân hoàn toàn có thể tham gia những nhiệm vụ lớn của quốc gia, chỉ có như vậy doanh nghiệp mới có thể "lớn" lên được và vươn ra thế giới từ đó quay trở lại dẫn dắt doanh nghiệp vừa và nhỏ trong phát triển chuỗi giá trị", PGS. TS Nguyễn Hồng Sơn cho hay.

PGS.TS. Nguyễn Trúc Lê – Chủ tịch Hội đồng Trường UEB cho biết mặc dù khu vực kinh tế tư nhân hiện có khoảng hơn 940.000 doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, đóng góp khoảng 50% GDP, hơn 30% tổng thu ngân sách Nhà nước.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn đối mặt với rất nhiều rào cản, điểm nghẽn, với 5 cái thiếu lớn nhất là thiếu lực, thiếu liền mạch, thiếu lối đi, thiếu liên kết và thiếu bản lĩnh.

Theo đó, để trở thành "một động lực quan trọng nhất" của nền kinh tế Việt Nam vào năm 2030 theo tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, khu vực kinh tế tư nhân cần có bước phát triển đột phá.

Để có bước phát triển đột phá, không thể tách rời với khoa học công nghệ và chuyển đổi số, PGS.TS Nguyễn Trúc Lê cho rằng: Chuyển đổi số không chỉ là công cụ, mà là một chiến lược phát triển của doanh nghiệp tư nhân.

Áp lực chuyển đổi số

Đến thời điểm hiện tại, cụm từ "chuyển đổi số" đã không còn xa lạ đối với mỗi doanh nghiệp, động lực, nhu cầu chuyển đổi số của các doanh nghiệp tư nhân hiện nay cũng đang rất lớn.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam Nguyễn Kim Hùng cho rằng: "Trong kinh doanh hiện nay, không còn là câu chuyện “cá lớn nuốt cá bé” mà là “cá nhanh nuốt cá chậm”. Điều đó để thấy rằng, chuyển đổi số đóng vai trò rất quan trọng đối với doanh nghiệp hiện nay.

Ông Nguyễn Đức Quý, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ Công nghiệp Vconnex - đơn vị tiên phong trong hoạt động chuyển đổi số, đồng thời cung cấp những nền tảng chuyển đổi số cho doanh nghiệp, cho rằng động lực chuyển đổi số của các doanh nghiệp không chỉ đến từ yêu cầu bên trong doanh nghiệp, họ nhận thức rằng nếu không có chuyển đổi số, doanh nghiệp không thể tồn tại; mà động lực chuyển đổi số còn đến từ chính đối thủ, đối tác của doanh nghiệp và nếu không chuyển đổi số doanh nghiệp chắc chắn sẽ tụt hậu.

“Đặc biệt, động lực chuyển đổi số còn đến từ sự thay đổi hành vi mua sắm, tiêu dùng của khách hàng và dịch bệnh COVID-19 đã khiến cho những người già, những người “no tech” cũng buộc phải sử dụng công nghệ để tồn tại” - ông Nguyễn Đức Quý chia sẻ và cho rằng ngoài những động lực trên, áp lực chuyển đổi số còn đến từ những chính sách khuyến khích chuyển đổi số của Chính phủ, ứng dụng khoa học công nghệ trong hoạt động từ phía Chính phủ và cơ quan chức năng.

Các chuyên gia cùng nhau nhận diện áp lực chuyển đổi số của doanh nghiệp tư nhân - Ảnh: VGP/NN

Phiên tọa đàm chuyên sâu của các chuyên gia đến từ lĩnh vực học thuật, chính sách, doanh nghiệp và truyền thông tại hội thảo đã cùng nhau nhận diện các điểm nghẽn cốt lõi, chia sẻ giải pháp mở lối chuyển đổi số cho doanh nghiệp tư nhân trên hành trình chuyển đổi số.

Chia sẻ về Đề tài "Chuyển đổi số chuỗi cung ứng sản phẩm công nghệ cao và nông sản" do PGS.TS. Phan Chí Anh (UEB) chủ nhiệm, thực hiện trong năm 2023–2024, không dừng lại ở việc mô tả thực trạng hay tổng hợp lý thuyết, mà đi xa hơn, đề xuất 3 nhóm chính sách can thiệp cụ thể, khả thi và có thể áp dụng ngay.

Các chính sách này bao gồm: phát triển nguồn nhân lực công nghệ số; đầu tư vào hạ tầng số và hoạt động R&D; thiết kế nền tảng chia sẻ thông tin xuyên suốt giữa các mắt xích trong chuỗi cung ứng. Tất cả giải pháp đều được xây dựng trên cơ sở bám sát thực tiễn Việt Nam không phải lý thuyết nhập khẩu, mà là tri thức hành động, sinh ra từ chính nhu cầu nội tại của nền kinh tế.

Tương tự, đề tài "Mô hình đánh giá mức độ chuyển đổi số của doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam" do TS. Hoàng Xuân Vinh (UEB) chủ nhiệm, thực hiện trong năm 2023–2024, đã xây dựng một mô hình định lượng toàn diện gồm 7 trụ cột và hơn 30 tiêu chí. Mô hình này cho phép các doanh nghiệp SME tự đánh giá mức độ sẵn sàng chuyển đổi số của mình, từ đó đưa ra các quyết định chiến lược phù hợp về công nghệ.

Đây không còn là một nghiên cứu mô tả, mà là một công cụ hỗ trợ ra quyết định có thể áp dụng được ngay trong thực tiễn quản trị doanh nghiệp.

Thực tế cho thấy chuyển đổi số trong doanh nghiệp tư nhân ở nước ta hiện nay chưa trở thành dòng chảy chủ đạo, những kết quả đạt được còn khiêm tốn, manh mún và thiếu tính bền vững. Phần lớn doanh nghiệp vẫn loay hoay giữa nhận thức và hành động, giữa mong muốn đổi mới và năng lực thực thi còn nhiều hạn chế, từ nguồn lực tài chính, nhân lực, công nghệ, đến chiến lược chuyển đổi.

Các chuyên gia đã cùng nhau nhận diện, làm rõ đâu là điểm nghẽn nội tại của doanh nghiệp, đâu là điểm nghẽn thể chế và chính sách từ phía Nhà nước, đâu là điểm nghẽn trong kết nối và phối hợp đa bên giữa các chủ thể liên quan; vai trò và chính sách của Nhà nước trong tiến trình chuyển đổi số, đặc biệt là các cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân trong chuyển đổi số.

Đặc biệt, các cách làm hay, thực tiễn tốt trên thế giới về chuyển đổi số trong doanh nghiệp tư nhân cũng được các chuyên gia chia sẻ nhằm cung cấp góc nhìn tham khảo có giá trị cho doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách. Những kết quả của sự kiện sẽ được ghi chép, chắt lọc kiến nghị tới cơ quan có thẩm quyền, góp phần hoàn thiện chính sách quốc gia về chuyển đổi số trong doanh nghiệp tư nhân.

Nguồn: Mở khóa chuyển đổi số cho doanh nghiệp tư nhân tìm cơ hội 'cất cánh'