Xác thực sinh trắc học vẫn là vấn đề nóng trong năm 2025

Sinh trắc học tiếp tục "nóng"

“Việc sử dụng sinh trắc học để chống lừa đảo trực tuyến” đã được Câu lạc bộ Nhà báo Công nghệ và Thông tin Việt Nam bình chọn là một trong 10 sự kiện tiêu biểu của năm 2024.

Trước đó, theo Quyết định số 2345/QĐ-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, từ ngày 1/7/2024, các giao dịch điện tử có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên hoặc tổng giá trị thanh toán trong ngày vượt 20 triệu đồng bắt buộc phải áp dụng các biện pháp xác thực sinh trắc học.

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, thanh toán không dùng tiền mặt đã phát triển mạnh mẽ, với hơn 182 triệu tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân. Nhiều ngân hàng hiện đã xử lý hơn 95% lượng giao dịch thông qua kênh số.

Đến tháng 10/2024, đã có khoảng 38 triệu lượt khách hàng đăng ký thông tin sinh trắc học, chiếm gần 20% tổng số tài khoản. Tuy nhiên, vẫn còn một lượng lớn tài khoản ngân hàng và ví điện tử chưa thực hiện xác thực sinh trắc học.

Việc xác thực sinh trắc học dự kiến sẽ tiếp tục "nóng" trong thời gian tới. Từ ngày 1/1/2025, những chủ tài khoản chưa hoàn tất việc cập nhật thông tin sinh trắc học sẽ không thể thực hiện giao dịch trực tuyến.

Quy định này được nêu rõ trong Thông tư 17/2024/TT-NHNN và Thông tư 18/2024/TT-NHNN, ngày 28/6/2024 của Ngân hàng Nhà nước. Theo quy định, chủ tài khoản chỉ được rút tiền hoặc thanh toán trực tuyến khi thông tin sinh trắc học trùng khớp với giấy tờ tùy thân do cơ quan công an cấp hoặc qua hệ thống định danh và xác thực điện tử (VNeID). Giao dịch thẻ trực tuyến chỉ có thể thực hiện khi chủ thẻ đã hoàn tất xác thực sinh trắc học với ngân hàng hoặc công ty tài chính.

Đặc biệt, theo quy định của Luật Căn cước, chứng minh nhân dân (CMND) – bao gồm cả loại 9 số và 12 số – chỉ còn giá trị đến hết ngày 31/12/2024. Nhiều khách hàng hiện đang sử dụng thông tin CMND 9 số hoặc 12 số tại ngân hàng và sẽ không thể tiếp tục giao dịch từ ngày 1/1/2025.

Từ đầu tháng 10/2024 đến nay, hàng loạt ngân hàng đã phát đi thông báo yêu cầu khách hàng cập nhật thông tin sinh trắc học và giấy tờ tùy thân để bảo đảm tính chính chủ của tài khoản. Một số ngân hàng còn mở cửa ngoài giờ hành chính để hỗ trợ việc cập nhật thông tin sinh trắc học.

"sinh trắc học" trở thành "từ khóa trọng tâm" của ngành ngân hàng trong năm 2024, và chủ đề này dự kiến vẫn tiếp tục giữ vai trò "nóng" trong năm 2025.

Công cụ hiệu quả trong chống lừa đảo trực tuyến

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, sau khi áp dụng xác thực sinh trắc học, số vụ lừa đảo giảm tới 50%, và số lượng tài khoản nhận tiền lừa đảo cũng giảm đến 72% so với trung bình trong 7 tháng đầu năm 2024.

“Việc triển khai xác thực sinh trắc học đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc ngăn chặn lừa đảo,” ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, khẳng định.

Bà Nguyễn Thị Hương, Phó Tổng Giám đốc ABBank, nhấn mạnh rằng việc nhanh chóng cập nhật dữ liệu sinh trắc học là một biện pháp quan trọng nhằm tăng cường bảo mật và an toàn cho khách hàng trong các giao dịch tài chính, giảm rủi ro cho cả ngân hàng và người dùng. Ngân hàng sẽ tiếp tục cải tiến và nâng cao chất lượng dịch vụ, hạ tầng công nghệ để hỗ trợ khách hàng dễ dàng và thuận tiện hơn trong việc cập nhật sinh trắc học.

Từ góc nhìn của chuyên gia an ninh mạng, ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc Kỹ thuật của Công ty Cổ phần Công nghệ An ninh mạng Quốc gia Việt Nam (NCS), nhận định rằng việc áp dụng xác thực sinh trắc học sẽ giúp giảm thiểu số lượng tài khoản "rác" và tài khoản ảo.

Nếu nạn nhân vô tình chuyển tiền vào tài khoản lừa đảo, thì số tiền đó vẫn sẽ nằm trong tài khoản do kẻ lừa đảo không thể chuyển đi được, tạo điều kiện cho việc thu hồi. Đây có thể coi là công cụ hiệu quả trong việc phòng chống lừa đảo trực tuyến, khi hạn chế phạm vi hoạt động của các đối tượng lừa đảo bằng cách xóa bỏ hầu hết các tài khoản “rác”.

Gần đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 139/CĐ-TTg ngày 23/12/2024, yêu cầu tăng cường phòng ngừa và xử lý lừa đảo sử dụng công nghệ cao trên không gian mạng.

Trong đó, Ngân hàng Nhà nước được yêu cầu nghiên cứu và đề xuất lộ trình kiểm tra, đối chiếu yếu tố sinh trắc học đối với tài khoản thanh toán và ví điện tử thực hiện các giao dịch trực tuyến.

Quy định mới cũng yêu cầu kiểm tra sinh trắc học khi mở tài khoản mới, thay đổi thông tin như giấy tờ tùy thân, số điện thoại nhận mã OTP, thiết bị thực hiện giao dịch mobile banking, cũng như rút tiền tại quầy.

Chính phủ cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại và tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán thực hiện việc định danh và xác thực thông tin khách hàng, kiên quyết loại bỏ tài khoản không chính chủ hoặc có thông tin sai lệch.

Đồng thời, áp dụng xác thực sinh trắc học đối với các giao dịch Internet banking của doanh nghiệp và nghiên cứu giải pháp kỹ thuật để phát hiện, phân loại, và cảnh báo các tài khoản có giao dịch từ địa chỉ IP nước ngoài. Những công việc này cần hoàn thành trong quý I/2025.

Nguồn: Xác thực sinh trắc học vẫn là vấn đề nóng trong năm 2025