Lãi suất điều hành có tiếp tục giảm để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế?

Kinh tế - Tài chính 26/03/2025 06:00

Thị trường đang chú ý chặt chẽ đến động thái của Ngân hàng Nhà nước trong bối cảnh xuất hiện nhiều đồn đoán về khả năng cơ quan này sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất điều hành.

Lãi suất đang có xu hướng giảm

Trong nhiều hội nghị, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khẳng định sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến thị trường để điều chỉnh chính sách linh hoạt. Mục tiêu đặt ra là đảm bảo thanh khoản cho các ngân hàng, duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính và hỗ trợ doanh nghiệp cùng người dân tiếp cận nguồn vốn với chi phí hợp lý.

Dưới góc nhìn của các chuyên gia, kinh tế Việt Nam vẫn còn một chặng đường dài để đạt được mục tiêu tăng trưởng năm 2025. Điều này đòi hỏi các biện pháp kích thích mạnh mẽ hơn, cùng với những quyết định quyết liệt trong cả chính sách tài khóa và tiền tệ.

Tuy nhiên, nền kinh tế vĩ mô hiện nay đang đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là lạm phát. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 1/2025 tăng 3,63%, và tính chung hai tháng đầu năm đã tăng 3,27%. Các tổ chức quốc tế như IMF, WB, AMRO đều nhận định dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ của Việt Nam đang rất hạn chế, đồng thời khuyến nghị nên tận dụng chính sách tài khóa để hỗ trợ tăng trưởng.

Dù vậy, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phát tín hiệu nới lỏng chính sách tiền tệ thông qua những động thái mạnh mẽ trên cả thị trường liên ngân hàng và thị trường 1. Giữa tháng 2, NHNN đã giảm lãi suất tín phiếu và hiện đã ngừng phát hành tín phiếu. Điều này cho thấy cơ quan điều hành mong muốn đưa lãi suất liên ngân hàng về mức rất thấp, hoặc cho phép lãi suất dao động trong biên độ rộng hơn từ 0 - 4% thay vì kiểm soát chặt như trước đây.

Theo ông Trần Ngọc Báu, Tổng giám đốc Công ty Dữ liệu Kinh tế Tài chính WiGroup, đây là bước đi đón đầu của NHNN ngay cả khi tỷ giá và các quyết định lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chưa rõ ràng. Trên thị trường 1, NHNN cũng đã yêu cầu các ngân hàng hạ lãi suất huy động nhằm ổn định thị trường, đồng thời giảm chi phí hoạt động để tạo điều kiện kéo giảm lãi suất cho vay.

Ông Trần Ngọc Báu cho rằng NHNN chắc chắn sẽ hạ lãi suất, nhưng tốc độ và cách thức thực hiện sẽ phụ thuộc vào dòng vốn ngoại. Ông dự báo quá trình giảm lãi suất sẽ diễn ra theo lộ trình: đầu tiên tác động đến lãi suất tín phiếu, tiếp theo là lãi suất OMO, sau đó điều chỉnh trần lãi suất tiền gửi kỳ hạn dưới 6 tháng, và cuối cùng là lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tài trợ vốn qua đêm…

Đánh giá về điều này, ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu tại Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank (VCBF), nhận định mức độ dẫn truyền lãi suất từ thị trường 2 xuống thị trường 1 ở Việt Nam vẫn còn hạn chế và không tác động ngay lập tức. Tuy nhiên, khi điều kiện phù hợp và rủi ro bên ngoài giảm bớt, NHNN hoàn toàn có thể tiếp tục giảm lãi suất điều hành.

Nỗi lo tỷ giá vẫn dai dẳng

Trong bối cảnh lãi suất giảm, tỷ giá lại có dấu hiệu tăng trong những ngày gần đây. Theo các chuyên gia phân tích, tỷ giá là một trong những yếu tố quan trọng trong rổ hàng hóa và dịch vụ để tính chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Trong hơn 2,5 tháng qua, tỷ giá nhìn chung duy trì ổn định, tuy nhiên từ đầu tuần trước đến nay, đã có những biến động đáng kể.

Ngày 22/3, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) niêm yết tỷ giá trung tâm ở mức 24.813 đồng/USD – mức cao kỷ lục. Với biên độ +/-5%, tỷ giá giao dịch tại các ngân hàng thương mại dao động từ 23.572 đến 26.054 đồng/USD. Cùng với đó, giá USD tại các ngân hàng thương mại cũng tăng lên. Vietcombank, BIDV, và VietinBank đồng loạt điều chỉnh giá mua lên 25.400 đồng/USD và giá bán lên 25.760 đồng/USD, tăng khoảng 50 đồng so với đầu tuần trước.

Diễn biến tăng liên tục của tỷ giá USD/VND thu hút sự quan tâm của thị trường, đặc biệt khi đồng USD trên thị trường quốc tế đang có xu hướng giảm nhẹ. Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc khối phân tích khách hàng cá nhân tại Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho rằng việc NHNN tăng tỷ giá gần đây chủ yếu nhằm chủ động ứng phó với các biến động vĩ mô từ thị trường quốc tế.

Về yếu tố bên ngoài, mặc dù USD đang suy yếu, nhưng vẫn duy trì ở mức cao, tạo áp lực nhất định lên tỷ giá. Bên cạnh đó, nhu cầu ngoại tệ trong nước gia tăng khi các doanh nghiệp đẩy mạnh nhập khẩu tư liệu sản xuất. Ngoài ra, trong tháng 2, Kho bạc Nhà nước đã thực hiện ba đợt mua vào tổng cộng 500 triệu USD từ các ngân hàng thương mại, góp phần thắt chặt nguồn cung ngoại tệ và làm tăng áp lực lên tỷ giá.

Theo Công ty Chứng khoán Pinetree, NHNN đã phải nâng giá bán USD lên mức kỷ lục 26.003 đồng/USD, cho thấy sự can thiệp mạnh mẽ nhằm giảm bớt áp lực lên dự trữ ngoại hối. Trong năm 2024, NHNN đã bán ra hàng tỷ USD để bình ổn thị trường ngoại hối.

Báo cáo Kinh tế Việt Nam quý I/2025 của Ngân hàng UOB nhận định rằng, với nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng mạnh trong năm 2024 và kéo dài sang 2025, cùng với việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có xu hướng giữ nguyên lãi suất chính sách, NHNN không chịu áp lực nới lỏng chính sách trong ngắn hạn. Tuy nhiên, rủi ro từ căng thẳng thương mại toàn cầu và sự mạnh lên của đồng USD có thể trở thành mối lo ngại mới. Theo UOB, NHNN cần theo dõi chặt chẽ các áp lực suy giảm giá trị của VND.

Các chuyên gia cũng nhận định rằng, việc duy trì lãi suất thấp nhằm kích thích dòng tiền hỗ trợ tăng trưởng kinh tế đồng nghĩa với việc chấp nhận rủi ro tỷ giá ở một mức nhất định. Tuy nhiên, nếu tỷ giá biến động mạnh, hoạt động thương mại của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng, trong bối cảnh nền kinh tế vốn đã chịu tác động từ các xung đột thương mại toàn cầu.

Trong bối cảnh kinh tế quốc tế vẫn còn nhiều bất ổn, việc điều hành chính sách tiền tệ cần tiếp tục linh hoạt và có tính dự báo cao. NHNN đang đối diện thách thức kép: vừa kiểm soát lạm phát, vừa nới lỏng tiền tệ, đồng thời giữ ổn định tỷ giá để bảo vệ lợi thế xuất khẩu và duy trì môi trường đầu tư hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài.