Kích tăng trưởng tín dụng phải "nương" theo tín hiệu thị trường
PHÓNG VIÊN: - Thưa ông, trong vòng 10 năm qua, mức TTTD âm chỉ xuất hiện trong các năm 2014, 2018 và 2 tháng đầu 2023. Ông nhận định như thế nào về diễn biến này?
PGS.TS NGUYỄN HỮU HUÂN: - Theo thông lệ, TTTD 2 tháng đầu năm sẽ bị ảnh hưởng bởi Tết Nguyên đán. Đến khoảng tháng 3 tín dụng mới bắt đầu tăng mạnh lên. Đó là do tính mùa vụ. Tuy nhiên đầu năm nay, tín dụng tăng trưởng âm và âm nhiều nhất trong lịch sử 10 năm trở lại đây, là do TTTD cuối năm ngoái quá cao. Tháng 12-2023, tín dụng tăng bằng 50% mức tăng của 11 tháng trước đó cộng lại.
Tăng trưởng cao bất ngờ đó đến từ một số NH chạy chỉ tiêu TTTD cuối năm 2023, để đạt hạn mức (room) được NHNN cấp, tránh bị giảm room trong năm 2024. Theo đó, các nhà băng “năn nỉ” khách hàng vay rồi sang năm trả lại với lãi suất 0%. Vậy nên con số ngoạn mục cuối năm ngoái có phần ảo.
Trong khi đó, người đi vay cuối năm ngoái bắt đầu trả nợ vì không có nhu cầu tín dụng thực. Đây là nguyên nhân dẫn đến tín dụng âm nhiều. Còn thực tế, nếu trừ đi yếu tố ảo cuối năm ngoái, 2 tháng đầu năm nay chỉ âm ít hoặc có thể tăng trưởng dương.
Nói cách khác, năm ngoái các NH đã vay mượn phần TTTD của năm nay, nên đầu năm nay phải trả lại. Vì qua tháng 2, tín dụng có tăng trưởng dương trở lại, nhưng tổng 2 tháng đều âm. Hiện thị trường cũng đã có tín hiệu tích cực từ xuất nhập khẩu, đặc biệt là nhập khẩu tăng mạnh.
Bởi lẽ Việt Nam chủ yếu nhập khẩu nguyên liệu phục vụ sản xuất, xuất khẩu hàng hóa. Do vậy việc nhập khẩu tăng cho thấy doanh nghiệp (DN) đã có đơn hàng mới nhập khẩu nguyên vật liệu về. Đó cũng là một tín hiệu tương đối khả quan.
Tuy nhiên, dự báo kinh tế năm nay sẽ tăng trưởng tuyến tính, tức tăng trưởng tốt hơn năm ngoái bởi những đột phá nhất định. Tăng trưởng kinh tế năm 2023 đạt 5,03%, năm 2024 có thể khoảng 5,5%, còn để đạt được 6,5% như mục tiêu phải có những thuận lợi nhiều. Theo tôi, mức tăng trưởng 6,5-7% phải đến năm 2025.
- Tiền đang ứ đọng trong NH không có đầu ra. Trong khi đó Chính phủ yêu cầu ngành NH phải thúc đẩy TTTD, tuyệt đối không để ách tắc, chậm trễ. Vậy theo ông có giải pháp nào phù hợp để đẩy vốn tín dụng lưu thông ra nền kinh tế, thay vì nằm yên trong các NH trong thời điểm này?
TTTD không thể quá gấp gáp, những giải pháp cũng cần có thời gian và theo tín hiệu thị trường, không thể chủ quan duy ý chí. Với nền kinh tế cũng vậy, đã có nỗ lực nhưng chưa hiệu quả hoặc là chưa hồi phục, thì cần chờ thời gian. Còn nếu dùng quá nhiều giải pháp, hoặc bất chấp tín hiệu thị trường, theo kinh tế học là một sự đánh đổi.
- Thời gian qua, NHNN đã ban hành nhiều giải pháp, nhưng chỉ tác động giảm mạnh với lãi suất ngắn hạn. Trong khi DN vay vốn có 2 đặc điểm là cần vốn dài hạn và lãi suất thấp.
Ở Mỹ, giai đoạn khủng hoảng 2007-2009, lãi suất ngắn hạn về gần 0%, nhưng không kích thích được tăng trưởng kinh tế. Lúc đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) mới bắt đầu tung ra các gói nới lỏng định lượng (QE1, QE2). Những gói này tác động lên lãi suất thấp nhưng dài hạn trong nền kinh tế, khiến nhu cầu về tín dụng cao hơn.
Thí dụ, vay mua nhà lãi suất cố định trong năm đầu tiên và những năm sau thả nổi, nên có nhiều rủi ro không kích thích được nhu cầu vay. Nhưng nếu áp dụng lãi suất cố định với mức thấp trong 5 năm, 10 năm, người dân sẽ tự tin vay hơn. Đó là giải pháp về phía cung.
Còn một nguyên nhân chính dẫn đến tín dụng tăng trưởng chậm nữa là do sức cầu. Bởi độ hồi phục của nền kinh tế trong nước và quốc tế hiện vẫn còn yếu, do lãi suất của Mỹ vẫn còn cao. Hiện tại, kinh tế Mỹ vẫn đang tốt, Fed cũng không có lý do gì để giảm lãi suất, vì giảm lãi suất sẽ diễn ra khi nguy cơ suy thoái về kinh tế hoặc tăng trưởng thấp.
Và khi Fed chưa giảm lãi suất, chính sách tiền tệ của các quốc gia trên thế giới cũng vẫn sẽ phải thắt chặt, giữ nguyên lãi suất cao để vừa kiểm soát lạm phát, vừa hạn chế dòng tiền đổ về Mỹ.
Và đương nhiên điều đó sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam, dù chiến lược của Việt Nam đi ngược dòng thế giới. Vấn đề của Việt Nam hiện không phải lo lạm phát mà là tăng trưởng, do vậy việc duy trì lãi suất thấp trong một khoảng thời gian dài trong bối cảnh thế giới lãi suất cao, chưa hẳn là tốt cho nền kinh tế Việt Nam.
Đơn cử, chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và Mỹ đã làm cho dòng tiền đổ về Mỹ. Minh chứng là thời gian qua khối ngoại liên tục rút ròng vốn ở Việt Nam, cũng là một trong những lý do gây áp lực lên tỷ giá và chúng ta cũng phải cân đối việc đó. Do vậy, cốt lõi phía cầu là phải trả lời được 2 câu hỏi: làm thế nào để DN có thể tiếp cận được nguồn vốn, và làm thế nào để DN có nhu cầu vay vốn? Đặt trong tổng thể như đã phân tích, muốn giải quyết được vấn đề TTTD hiện nay phải giải từ phía cầu và phía cung cùng một lúc.
- Có ý kiến đề xuất các NH cần linh hoạt hơn trong áp dụng các điều kiện về mặt tín dụng để tạo điều kiện cho DN tiếp cận vốn, cụ thể là xem xét cho vay tín chấp, ông nghĩ sao về điều này?
- Cho vay tín chấp rất khó, vì hình thức đó là cho vay dưới chuẩn. Mặc dù cho vay tín chấp có thể thúc đẩy được TTTD, nhưng hệ lụy sau đó sẽ là nợ xấu gia tăng. Chính phủ cũng đã đề cập đến hướng đó trong các cuộc họp từ năm ngoái, nhưng không có NH nào dám làm vì trách nhiệm vẫn thuộc về họ.
Chính phủ hay NHNN không đảm bảo khi NH cho vay tín chấp nếu xảy ra nợ xấu sẽ xử lý hộ. Do vậy, các NH vẫn cho vay tín chấp nhưng với một tỷ lệ rất nhỏ trong cơ cấu dư nợ tín dụng.
NH vẫn có thể nâng tỷ lệ cho vay tín chấp lên, nhưng không dành cho tất cả. DN vẫn phải hội đủ những điều kiện nhất định NH mới dám cho vay, để đảm bảo tăng trưởng bền vững cho hệ thống. Nếu đổ xô đẩy mạnh cho vay tín chấp, sẽ giống như khủng hoảng nợ dưới chuẩn của Mỹ trong năm 2007-2009.
- Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!
Nguồn: Kích tăng trưởng tín dụng phải "nương" theo tín hiệu thị trường
Tin liên quan
Mẹo ‘hô biến’ thức ăn bị cháy khét thành món ngon cực kỳ đơn giản, ai cũng làm được 13/05/2024 08:00
Ngân hàng tăng cường huy động qua kênh trái phiếu 12/05/2024 18:26
Cùng chuyên mục
Tỷ giá có hạ nhiệt trong thời gian còn lại của năm?
Góc nhìn chuyên gia 01/05/2024 16:59
Giới chuyên gia quốc tế đánh giá cao tiềm năng của thị trường Việt Nam
Góc nhìn chuyên gia 30/04/2024 16:31
Doanh nghiệp kỳ vọng môi trường kinh doanh được cải thiện thực chất hơn
Kinh tế 29/04/2024 17:30
TS Đinh Thế Hiển: Tháng 5, tháng 6 sẽ có dòng tiền trở lại thị trường chứng khoán
Góc nhìn chuyên gia 26/04/2024 21:22
Ngoài đấu thầu vàng miếng, cần đánh thuế hoạt động đầu tư vàng
Góc nhìn chuyên gia 24/04/2024 14:00
TS Nguyễn Trí Hiếu: Cần phát hành trái phiếu huy động nguồn kiều hối vào hạ tầng
Góc nhìn chuyên gia 24/04/2024 11:23
Các tin khác
Ông Phạm Xuân Hòe: Lượng tiền gửi ngân hàng giảm mạnh do chảy sang vàng
Góc nhìn chuyên gia 24/04/2024 10:58
Chuyên gia nhận diện 6 rủi ro đối với kinh tế toàn cầu năm 2024
Góc nhìn chuyên gia 22/04/2024 14:35
Giảm tiếp lãi suất có thể gây phản ứng ngược, tăng đầu tư tư nhân bằng cách nào?
Góc nhìn chuyên gia 20/04/2024 16:20
Ngân hàng đồng loạt chi trả cổ tức có thực sự hấp dẫn nhà đầu tư?
Góc nhìn chuyên gia 17/04/2024 11:27
TS. Lê Xuân Nghĩa: Xóa bỏ chênh lệch giá vàng phải bằng biện pháp thương mại
Góc nhìn chuyên gia 17/04/2024 10:44
Chuyên gia dự báo tỷ giá bắt đầu hạ nhiệt từ cuối quý 2/2024
Góc nhìn chuyên gia 16/04/2024 13:33
Xử lý nợ xấu: Hạn chế đẩy rủi ro cho tương lai
Góc nhìn chuyên gia 12/04/2024 16:10
Ngành nông nghiệp tự tin đạt mục tiêu xuất khẩu 54 - 55 tỷ USD
Góc nhìn chuyên gia 11/04/2024 15:34
TS. Cấn Văn Lực: Cần xác định lĩnh vực ưu tiên trong phát triển tài chính xanh
Góc nhìn chuyên gia 05/04/2024 13:15
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ: Dự án cấp tín dụng xanh, trái phiếu xanh nhưng có thể sau đó không còn xanh nữa
Góc nhìn chuyên gia 04/04/2024 16:05
Chủ tịch AVR: Doanh nghiệp Việt không còn đường lùi
Góc nhìn chuyên gia 03/04/2024 11:06
Lo ngại thanh tra, kiểm tra, khách hàng từ chối được hỗ trợ lãi suất 2%
Góc nhìn chuyên gia 01/04/2024 17:08
Cần có thể chế đột phá làm động cơ cho đầu tàu kinh tế
Góc nhìn chuyên gia 31/03/2024 17:23
TS. Cấn Văn Lực: Sửa đổi Thông tư 16 sẽ không gây nhiều rủi ro
Góc nhìn chuyên gia 28/03/2024 10:11
Chuyên gia nói gì trước đề xuất "Bỏ độc quyền vàng miếng"?
Góc nhìn chuyên gia 26/03/2024 07:20
Không thể không tăng giá bán lẻ điện?
Góc nhìn chuyên gia 25/03/2024 07:11
TS. Cấn Văn Lực: Tỷ giá đã tăng 1,8% từ đầu năm nhưng không quá đáng ngại
Góc nhìn chuyên gia 25/03/2024 06:51
TS. Phan Hữu Thắng: Việt Nam cần tiến lên mắt xích cao hơn trong chuỗi sản xuất toàn cầu
Góc nhìn chuyên gia 24/03/2024 09:36
Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”
Video 20/11/2023 17:25
Trao yêu thương cho em
Video 10/10/2022 14:03
Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia
Video 10/10/2022 13:58
Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật
Video 10/10/2022 13:55
Phổ biến Luật tiếp cận thông tin
Video 10/10/2022 13:52
Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng
Video 23/06/2022 11:00