Xuất khẩu điều của Việt Nam giữ vững ngôi ‘vương’ 18 năm liên tiếp

Theo Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu hạt điều năm 2024 đạt 4,37 tỷ USD; tăng 20,2% về trị giá so với năm 2023. Đây cũng là năm đầu tiên xuất khẩu điều đạt và vượt qua ngưỡng 4 tỷ USD. Trong đó, Hoa Kỳ là thị trường chiếm tỷ trọng lớn nhất, với giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, tăng 31,6% về trị giá so với năm 2023…

Việt Nam tiếp tục là quốc gia xuất khẩu nhân điều lớn nhất thế giới năm thứ 18 liên tiếp và chiếm trên 80% tổng sản lượng nhân điều xuất khẩu của toàn cầu. Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho biết, năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu 730 nghìn tấn nhân điều chế biến, đem về 4,37 tỷ USD, tăng 13,3% về lượng và tăng 20,2% về trị giá so với năm 2023. Giá bình quân xuất khẩu hạt điều của Việt Nam đạt khoảng 6.003 USD/tấn trong năm 2024, tăng 6,1% so với năm 2023.

Trước đây, ngành Điều từng đặt mục tiêu đạt kim ngạch xuất khẩu 4 tỷ USD vào năm 2020. Tuy nhiên, mãi đến năm 2024, mục tiêu 4 tỷ USD về xuất khẩu hạt điều mới trở thành hiện thực. Lần đầu tiên ngành điều xuất khẩu vượt mốc 3 tỷ USD là năm 2017. Suốt từ đó đến năm 2023, kim ngạch xuất khẩu hạt điều luôn ở mức từ hơn 3 tỷ USD đến gần 4 tỷ USD.

Xuất khẩu hạt điều của Việt Nam đã từng đạt mức kỷ lục về giá trị vào năm 2021, với 3,63 tỷ USD. Sang năm 2022, xuất khẩu hạt điều giảm 10,3% về lượng và 15,1% về giá trị, đạt 519.782 tấn và 3,08 tỷ USD. Năm 2023, kim ngạch xuất khẩu điều tăng 18% so với năm 2022, đạt 3,6 tỷ USD, nhưng vẫn chưa bằng con số của năm 2021. Kết quả ngoạn mục của năm 2024, ngành điều đã “phá dớp” 4 tỷ USD.

Về thị trường xuất khẩu hạt điều, trong 11 tháng năm 2024, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sang 3 khu vực thị trường là châu Á, châu Mỹ, châu Âu đều tăng trưởng tốt, trong đó, tăng mạnh nhất là khu vực châu Mỹ với mức tăng 25,7% về lượng và tăng 30,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023. Ngược lại, xuất khẩu hạt điều sang châu Đại Dương và châu Phi giảm.

Hạt điều nhân của Việt Nam hiện đã có mặt trên các kệ hoàng của trên 90 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Tính về thị trường theo quốc gia, Hoa Kỳ đang là thị trường chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng khối lượng và kim ngạch xuất khẩu điều của nước ta. Trong 11 tháng của năm 2024, xuất khẩu hạt điều sang thị trường Hoa Kỳ đạt 179,48 nghìn tấn, trị giá 1,07 tỷ USD, tăng 24,4% về lượng và tăng 31,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023.

Trung Quốc đứng ở vị trí thứ hai, với 117,42 nghìn tấn, trị giá 687,84 triệu USD, tăng 18,9% về lượng và tăng 14,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023. Bên cạnh đó, ngành điều Việt Nam cũng khai thác tốt thị trường EU, xuất khẩu sang nhiều thị trường thành viên Hà Lan, Đức, Tây Ban Nha… đều tăng trưởng.

Về chủng loại mặt hàng điều xuất khẩu, ngành điều Việt Nam đã đẩy mạnh xuất khẩu các chủng loại hạt điều W450, WS/WB, W210, với tốc độ tăng trưởng khả quan. Điều này cho thấy, sản phẩm hạt điều chế biến của Việt Nam ngày càng được người tiêu dùng thế giới ưa chuộng.

Vần còn nhiều triển vọng tăng trưởng

Ông Trần Hữu Hậu - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Điều Việt Nam - khẳng định: “Năm 2024, Việt Nam tiếp tục là quốc gia xuất khẩu điều nhân lớn nhất thế giới (năm thứ 18 liên tiếp) và chiếm trên 80% tổng sản lượng nhân điều xuất khẩu của toàn cầu”.

Sở dĩ Việt Nam chiếm lĩnh và duy trì được vị trí số 1 thế giới về xuất khẩu điều nhân là nhờ lĩnh vực chế biến điều thô thành nhân điều xuất khẩu rất phát triển, có tốc độ hiện đại hóa nhanh, máy móc hiện đại đã thay thế cơ bản sức lao động thủ công trong dây chuyền chế biến. Hiện tổng công suất chế biến điều của Việt nam khoảng 2 triệu tấn/năm và đang liên tục tăng lên với tốc độ nhanh.

Trong khi đó, lĩnh vực chế biến nhân điều thành thực phẩm cũng đã được quan tâm và có sự đầu tư, đã tăng dần tỉ trọng qua các năm. Nhưng nhìn chung, trong chuỗi giá trị hạt điều toàn cầu, Việt Nam chủ yếu vẫn xuất khẩu điều nhân sơ chế giá trị thấp, trong khi nhân điều thành phẩm đến tay người tiêu dùng chưa phát triển, như vậy Việt Nam chỉ chiếm khoảng 30% chuỗi giá trị ngành điều.

Chế biến nhân điều để xuất khẩu. (Ảnh minh hoạ)

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tại Việt Nam hiện có hơn 20 tỉnh, thành phố trồng điều, với tổng diện tích lên tới hơn 300.000 ha. Trong đó, Bình Phước là tỉnh trồng nhiều cây điều nhất Việt Nam, với diện tích lên tới hơn 150.000 ha. Nơi đây có điều kiện thổ nhưỡng phù hợp, đất màu mỡ… dễ dàng giúp cây điều sinh trưởng, phát triển, cho ra hạt tốt và sản lượng thu hoạch cao.

Xét về thị trường nhập khẩu điều nguyên liệu, Campuchia đang trở thành nhà cung cấp lớn nhất với hơn 818 nghìn tấn, trị giá hơn 1,06 tỷ USD, tăng 34% về lượng và tăng 28% về trị giá. Giá bình quân đạt 1.302 USD/tấn, giảm 4% so với cùng kỳ năm 2023. Ngành điều của quốc gia này đã phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây và trở thành nguồn cung lớn nhất cho Việt Nam.

Hiệp hội Điều Việt Nam nhận định: Nhu cầu nhập khẩu hạt điều của các thị trường lớn nhiều khả năng sẽ vẫn có xu hướng tăng trong những năm tới, tạo dư địa xuất khẩu cho các nhà cung ứng Việt Nam. Theo www.straitsresearch.com, quy mô thị trường hạt điều toàn cầu được định giá 7,78 tỷ USD vào năm 2024, dự kiến sẽ đạt 8,14 tỷ USD vào năm 2025 và tăng lên 11,67 tỷ USD vào năm 2033, sẽ đạt tăng trưởng bình quân 4,6%/năm trong giai đoạn 2025 – 2033.

Trên thế giới, xu hướng ăn vặt lành mạnh ngày càng tăng, người tiêu dùng chú trọng vào các loại hạt bổ dưỡng và có những thành phần ích lợi cho sức khoẻ. Vì vậy, nhu cầu tiêu thụ hạt điều tăng lên, đã tạo cơ hội để ngành điều Việt Nam bứt tốc.

Các nhà sản xuất thực phẩm, đồ uống trên thế giới ngày càng quan tâm đến hạt điều, sử dụng đưa vào các loại bánh quy, bánh ngũ cốc, làm lớp phủ trên kem và để sản xuất bơ hạt điều. Hạt điều được sử dụng rộng rãi trong ngành chế biến thực phẩm để làm đồ ăn nhẹ, bánh kẹo, sản phẩm bánh mì... Với xu hướng này, nhu cầu nhập khẩu hạt điều của các thị trường lớn nhiều khả năng sẽ vẫn có xu hướng tăng trong thời gian tới.

Nguồn: Xuất khẩu điều của Việt Nam giữ vững ngôi ‘vương’ 18 năm liên tiếp