Lãi suất thấp, vì sao người dân chưa mặn mà vay mua bất động sản?

Người dân chưa mặn mà vay mua bất động sản

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), dư nợ tín dụng vào lĩnh vực bất động sản đang tăng thấp hơn so với tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế.

Tính đến 31/5/2024, dư nợ tín dụng vào lĩnh vực bất động sản tăng 4,61% so với cuối năm 2023, chiếm 21,51% tổng dư nợ nền kinh tế. Trong đó chiếm tỷ trọng lớn là tín dụng bất động sản phục vụ mục đích tự sử dụng (chiếm khoảng 60% tổng dư nợ tín dụng bất động sản, tăng 1,15% so với cuối năm 2023). Còn dư nợ tín dụng kinh doanh bất động sản tăng trưởng 10,29% so với cuối năm 2023, chiếm tỷ trọng khoảng 40% trong tổng dư nợ.

Vốn tín dụng ngân hàng vào lĩnh vực bất động sản đã tích cực hơn trong nửa đầu năm nay. Năm ngoái, nhu cầu vay mua nhà đất của người dân chứng kiến sự sụt giảm rõ rệt khi tín dụng tiêu dùng chỉ tăng 1% (mức thấp nhất trong vòng 5 năm qua), trong khi tín dụng cho chủ đầu tư vay tăng hơn 35%. Đáng chú ý có thời điểm (9 tháng đầu năm 2023), tín dụng phục vụ mục đích tiêu dùng, tự sử dụng chứng kiến sự sụt giảm gần 4% so với cuối năm 2022.

(Nguồn: SBV, H.L tổng hợp).

Trong khi đó, người vay mua nhà đang có cơ hội lớn các gói vay ưu đãi thấp kỷ lục trong nhiều năm qua. Tại Vietcombank, cá nhân vay mua nhà được hưởng lãi suất ưu đãi từ 6%/năm trong 6 tháng đầu với các khoản vay ngắn hạn (dưới 12 tháng) hoặc 6,3%/năm trong 6 tháng đầu với các khoản vay trung, dài hạn. Hết thời gian ưu đãi, lãi suất thả nổi khoảng 9%/năm và thay đổi 3 tháng/lần.

PVcomBank cũng triển khai gói tín dụng ưu đãi hướng đến khách hàng vay mua nhà với lãi suất chỉ từ 3,99%/năm. Bên cạnh đó, khách hàng có thể vay tối đa 85% giá trị tài sản bảo đảm, với hạn mức lên tới 20 tỉ đồng cùng thời hạn trả nợ đến 30 năm. Sacombank thì triển khai gói cho vay phục hồi cuộc sống (bao gồm cả vay mua nhà) dành cho khách hàng cá nhân có giá trị 10.000 tỉ đồng với lãi suất từ 6,5%/năm...

Nhóm ngân hàng nước ngoài như Woori Bank, Shinhan Bank, Hong Leong Bank, UOB, Standard Chartered cũng điều chỉnh lãi suất cho vay, dao động trong khoảng 5,5-6,8%/năm đầu, tùy kỳ hạn.

Mặc dù nhiều ngân hàng đưa ra mức lãi vay thấp nhưng tín dụng trong mảng này vẫn tăng chậm do người dân không mặn mà vay mua nhà thời điểm này vì cho rằng giá nhà vẫn ở ngưỡng cao.

Người dân chưa mặn mà vay mua bất động sản.

Theo ghi nhận của batdongsan.vn, 6 tháng đầu năm 2024, tại TP.HCM, giá bán chung cư tăng 6% so với cùng kỳ, trong khi tại Hà Nội, giá tăng vọt 31%. Giá nhà riêng cũng tăng 32% so với nửa đầu năm 2023. Chẳng hạn, tại TP.HCM, phần lớn chung cư đều có giá từ 5-8 tỉ đồng/căn, người lao động có nhu cầu mua thật khó xoay xở để có tiền đối ứng và nguồn thu nhập trả gốc lãi sau này.

Nguyên nhân do đâu?

Một phần nguyên nhân chắc chắn do thị trường địa ốc từ đầu năm đến nay chưa thật dự hồi phục dù cũng ghi nhận nhiều diễn biến tích cực, nguồn cung và thanh khoản đang dần phục hồi.

Theo thông tin từ Bộ Xây dựng, nguồn cung bất động sản sau một thời gian hạn chế đang chuyển biến theo chiều hướng tích cực. Thị trường ghi nhận sự quay trở lại của hàng loạt dự án cũ được tái khởi động và dự án mới mở bán.

Theo đó, trong nửa đầu năm, có 18 dự án nhà ở thương mại hoàn thành, 23 dự án được cấp phép mới. Đối với dự án xây dựng hạ tầng để chuyển nhượng quyền sử dụng đất xây dựng nhà ở, có 32 dự án hoàn thành và 16 dự án được cấp phép. Đối với phân khúc nhà ở xã hội, có 8 dự án đã được hoàn thành trong 6 tháng vừa qua.

Về sức mua, thị trường ghi nhận khoảng 253.000 giao dịch thành công, tăng khoảng 10% so với cùng kỳ năm ngoái.

Bộ Xây dựng đánh giá thị trường bất động sản đã có phản ứng tích cực với các tín hiệu như mức độ quan tâm, lượng tìm kiếm thông tin bất động sản của khách hàng, nhà đầu tư tăng cao. Tuy nhiên, tốc độ phục hồi rất chậm, do cả nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Trong khi đó, ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan.com.vn khu vực miền Nam, thừa nhận nhiều người lo ngại trong khoảng vài tháng đến nửa năm sau, lãi suất ngân hàng tăng, kéo theo đó là lãi suất thả nổi cho các khoản vay mua nhà cũng sẽ tăng mạnh.

Có thể thấy, giai đoạn 2008-2009, thị trường bất động sản gặp khó khăn, hàng loạt chung cư đua nhau khuyến mãi cuối năm nhằm thu hồi vốn. Nhiều chủ đầu tư cũng gặp khó về dòng tiền, buộc phải hạ giá bán một số phân khu mới từ 10-15% so với phân khu trước đó để kích cầu. Tuy nhiên, giai đoạn này, giá chỉ chững lại, thậm chí tăng ở phân khúc chung cư dù các doanh nghiệp khát dòng tiền. Lý do là thị trường hiện nay rất thiếu tính cạnh tranh bởi khan hiếm nguồn cung mới. Mặt khác, nhiều dự án bị vướng mắc pháp lý kéo dài, bị đội vốn lên rất cao nên doanh nghiệp khó có thể giảm giá.

“Với những người có thu nhập, dù có nhu cầu mua nhà, họ chưa dám mạnh dạn vay ngân hàng do lo ngại thời gian tới lãi suất huy động tăng sẽ kéo theo lãi suất cho vay bất động sản tăng mạnh thường sẽ từ 10-15%/năm (tùy vào từng ngân hàng ở mỗi thời điểm), dẫn tới rủi ro không trả được nợ gốc lẫn lãi”, đại diện một ngân hàng nhận định.

Trong khi đó, theo ông Phạm Như Ánh, Tổng Giám đốc Ngân hàng MB, trong nửa đầu năm 2024, cho vay mua nhà chưa ghi nhận nhiều tín hiệu khả quan do giá nhà vẫn ở mức cao, cộng thêm kinh tế khó khăn, thu nhập của người dân giảm sút nên giao dịch tương đối ảm đạm.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Tổng Giám đốc Vietcombank, cũng cho biết dư nợ tín dụng bán lẻ, phần lớn là cho vay mua nhà, chiếm gần 20% tổng dư nợ của ngân hàng này. Tuy nhiên, những tháng đầu năm nay, tín dụng mua nhà liên tục sụt giảm khiến tăng trưởng tín dụng bán lẻ cũng bị ảnh hưởng. Nguyên nhân là thị trường bất động sản vẫn gặp nhiều khó khăn về pháp lý, nguồn cung hạn chế, thu nhập người dân sụt giảm, khiến tâm lý e dè vẫn bao trùm toàn thị trường.

Cho vay mua nhà từng là động lực tăng trưởng chính của tín dụng bán lẻ trong nhiều năm với tốc độ tăng trưởng CAGR 5 năm đạt tới 26% nhưng đà tăng trưởng đã chững lại từ năm 2023 (với mức tăng trưởng chỉ 1,1%). Thị trường đang kỳ vọng với Luật Kinh doanh Bất động sản sửa đổi, hầu hết các bất động sản đều được phép bán theo hình thức “trên giấy”, từ đó thúc đẩy cơ hội huy động vốn ngân hàng của các chủ đầu tư, kéo theo tăng trưởng tín dụng khả quan trong những tháng cuối năm 2024.

Nhiều ý kiến cho rằng khoảng quý III, quý IV năm nay, các dự án bất động sản sẽ thông suốt về pháp lý, tạo hiệu ứng tích cực cho thị trường bất động sản. Khi đó, người dân sẽ bắt đầu mua nhà, đổi nhà và tín dụng của các ngân hàng sẽ tăng trưởng tốt hơn. Mặt khác, Ngân hàng Nhà nước cũng đang đề xuất sửa đổi gói tín dụng 120.000 tỉ đồng theo hướng ưu đãi hơn nhằm kích thích sức cầu, giúp tín dụng tiêu dùng bất động sản bật tăng trở lại.

“Dự báo từ quý II/2025 đến quý IV/2025 có thể là giai đoạn khởi sắc, người dân sẽ quan tâm hơn đến nhu cầu đầu tư, tốc độ tăng giá và sẽ không quá đặt nặng các yếu tố về giá bán, pháp lý như ở thời kỳ thị trường ảm đạm”, đại diện của Batdongsan.com.vn dự báo.

Nguồn: Lãi suất thấp, vì sao người dân chưa mặn mà vay mua bất động sản?