Góc nhìn 365: "Dòng chảy" đặc biệt của Văn Miếu
Việt Nam trúng cử Phó Chủ tịch Ủy ban bảo vệ đa dạng văn hóa của UNESCO Khám phá rừng trúc Tả Phìn (Lào Cai) |
Văn Miếu - Quốc Tử Giám có từ thế kỷ XI, nhưng thực thể còn lại của nó là từ thế kỷ XV. Và, những hình ảnh và thông tin được trưng bày về di tích Quốc gia đặc biệt này khiến người xem khá thú vị và ngỡ ngàng. Chúng gắn với một giai đoạn vốn ít được biết tới trước đây - giai đoạn thời Pháp thuộc.
Thời điểm ban đầu, Văn Miếu không được chú ý và gần như bị bỏ hoang khi nằm ở vùng nông thôn thuộc tỉnh Hà Đông cũ, vốn khá thưa thớt dân cư. Khi ấy, người Pháp gọi là nơi đây là chùa Quạ, bởi quạ thường xuyên về làm tổ tại những lùm cây trên khu vực hoang phế này. Có lúc, Văn Miếu còn được dùng làm nơi đặt trường dạy lính kèn của Pháp hoặc nơi cách ly bệnh nhân trong mùa dịch tả.
Cắt băng khai mạc Triển lãm. Ảnh: Đinh Thuận - TTXVN |
Phải tới khi Viện Viễn Đông Bác Cổ Pháp hoạt động tại Hà Nội, di tích này mới được quan tâm bảo tồn và khôi phục chức năng thờ tự ban đầu. Nhiều đợt trùng tu nối nhau diễn ra: Năm 1904 - 1905, tường bao được xây, các công trình như Khuê Văn Các, Tả Vu, giếng Thiền Quang… được sửa chữa.
Đặc biệt, năm 1917, một đợt đại tu lớn được tiến hành suốt 4 năm để sửa gạch lát sân, thay thế mái ngói, lan can và các khung bị hỏng, đồng thời sơn son thếp vàng lại toàn bộ các công trình.
Như được chia sẻ, do đặc thù của kiến trúc gỗ và ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới, Văn Miếu thường xuyên phải trùng tu. Do vậy, Văn Miếu có thêm một đợt sửa chữa tổng thể vào năm 1933 - và tiếp đó là năm 1953, sau khi một số kiến trúc bị phá hủy bởi chiến tranh năm 1946.
Như thế, nếu không được gìn giữ và trùng tu hợp lý, rất có thể Văn Miếu đã rơi vào cảnh hoàn toàn bị phá hủy, như trường hợp của điện Kính Thiên hay thành Hà Nội cũ. Và đáng nói, bên cạnh Viện Viễn Đông Bác Cổ, giới chức Việt Nam khi ấy cũng đóng góp vai trò quan quan trọng khi tham gia lựa chọn những thợ thủ công có tay nghề xuất sắc, xác định các công trình cần ưu tiên sửa chữa và tìm nguồn kinh phí.
Đại biểu và công chúng thưởng lãm các tác phẩm trưng bày tại Triển lãm. Ảnh: Đinh Thuận - TTXVN |
"Lịch sử đang dần được nhìn đúng và công bằng" - PGS Nguyễn Văn Huy (nguyên Giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam) hào hứng nhận xét khi nhìn vào phần "bảng vàng" ghi danh những người đã đóng góp cho Văn Miếu tại triển lãm. Ở đó, ngoài các chuyên gia người Pháp và 2 học giả Trần Hàm Tấn, Trần Văn Giáp người Việt, khách tham quan còn thấy có thông tin về cựu tổng đốc Hà Đông Hoàng Trọng Phu - nhân vật lịch sử từng chịu nhiều đánh giá tiêu cực trước đây…
***
Tất nhiên, những đóng góp kể trên chưa đủ để làm nên hình hài của một Văn Miếu - Quốc Tử Giám như hiện tại. Trên nền tảng đã có, di tích này vẫn tiếp tục được từng bước khảo sát, trùng tu và hoàn thiện ở giai đoạn lịch sự kế tiếp, điển hình là đợt tu bổ lớn từ năm 1991 - 1997, trong đó 2 kiến trúc quan trọng được bổ sung vào quần thể này là Nhà che bia và khu Thái học. Rồi trong khoảng dăm năm gần đây, không gian liền kề của nó tiếp tục được chỉnh trang với việc cải tạo Hồ Văn và vườn Giám, xây cầu nối ra gò Kim Châu và phục dựng Phương Đình...
Như thế, những gì diễn ra cho thấy, bên cạnh những giá trị đặc thù về văn hóa và giáo dục, lịch sử của Văn Miếu cũng tồn tại một dòng chảy đặc biệt của nhiều thế hệ, để có thể gìn giữ và bảo tồn những giá trị ấy một cách tương xứng nhất.
Và, với tất cả những câu chuyện gắn cùng di tích này, đã đến lúc cần nhắc lại một đề xuất từng được đặt ra: Trong quần thể Văn Miếu cần có thêmmột bảo tàng đặt tại không gian thích hợp, để người xem có thể được tìm hiểu trọn vẹn mọi lớp giá trị phi vật thể của nó.
Tin liên quan
Bộ Y tế yêu cầu thu hồi lô thuốc điều trị ung thư vi phạm mức độ 3 09/05/2024 17:15
‘Thủ phạm’ quen thuộc đằng sau hàng loạt vụ ngộ độc tập thể 09/05/2024 15:32
Tử vi hằng ngày - Xem tử vi vui 12 con giáp ngày 9.5.2024 09/05/2024 15:27
Cùng chuyên mục
Rohto-Mentholatum cùng Đội tuyển Bóng đá Quốc gia Việt Nam chinh phục giấc mơ mang về thành công lớn
Văn hóa - Thể thao 10/04/2024 21:27
Chi bộ Lớp CCLLCT K74.A15 Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh thăm huyện Tân Lạc tỉnh Hòa Bình
Văn hóa - Thể thao 04/04/2024 17:02
Tử vi 12 con giáp ngày 17/3/2024: Tuổi Tỵ tài lộc nở rộ
Văn hóa - Thể thao 17/03/2024 11:47
NSND Hoàng Cúc - một trong những mỹ nhân màn ảnh Việt Nam thế kỷ 20
Văn hóa - Thể thao 12/02/2024 19:10
Tái hiện cuộc đời và đóng góp của các danh nhân tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám
Văn hóa - Thể thao 07/02/2024 08:00
Nét độc đáo của cặp rồng đá vừa được công nhận là Bảo vật quốc gia
Văn hóa - Thể thao 25/01/2024 18:00
Các tin khác
Mô hình đất nung kiến trúc thời Lê Sơ được công nhận Bảo vật quốc gia
Văn hóa - Thể thao 23/01/2024 14:00
Gala chào xuân Giáp Thìn 2024: Vinh danh những đóng góp quý báu cho bảo tồn di sản văn hóa
Văn hóa - Thể thao 22/01/2024 09:47
Cần phát triển toàn diện các chương trình biểu diễn, điện ảnh, mỹ thuật
Văn hóa - Thể thao 11/01/2024 08:00
Nỗ lực đưa văn hóa - nghệ thuật Nam bộ đến giới trẻ
Văn hóa - Thể thao 10/01/2024 15:00
Hành trình tìm vẻ đẹp từ những thứ vứt đi của cặp vợ chồng hoạ sĩ
Văn hóa - Thể thao 10/01/2024 08:00
Lời chia sẻ chân tình đáng yêu của vị kiến trúc sư tìm niềm vui trong hội họa
Văn hóa - Thể thao 09/01/2024 14:00
Bộ Văn hoá tăng cường quản lý hoạt động karaoke, lễ hội Tết Nguyên đán 2024
Văn hóa - Thể thao 09/01/2024 08:00
Loại đá quý hơn vàng được họa sĩ dùng vẽ tranh
Văn hóa - Thể thao 06/01/2024 08:00
Show thời trang ở ga Metro Nhà hát TP.HCM bị hủy bỏ, phải dời địa điểm
Văn hóa - Thể thao 05/01/2024 08:00
Chuyển biến tư duy từ "làm văn hóa" sang "quản lý nhà nước về văn hóa"
Văn hóa - Thể thao 03/01/2024 14:22
Màn hoà giọng ấn tượng của ngôi sao opera Angela Nisi và tenor Mạnh Hoạch
Văn hóa - Thể thao 03/01/2024 14:00
Độc đáo Lễ Ban sóc triều Nguyễn bên trong Hoàng thành Huế
Văn hóa - Thể thao 02/01/2024 08:00
Phát hiện kiến trúc cổ, niên đại thế kỷ 4-5 sau Công Nguyên?
Văn hóa - Thể thao 31/12/2023 13:00
Những hình ảnh quý trong phim tài liệu Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Ấn Độ
Văn hóa - Thể thao 29/12/2023 18:00
Gắn kết giới trẻ với di sản văn hóa của cha ông
Văn hóa - Thể thao 29/12/2023 13:00
Chiếc đĩa gốm lớn nhất Việt Nam
Văn hóa - Thể thao 29/12/2023 08:00
Bộ Văn hoá báo cáo Chính phủ ồn ào treo biển tên Phủ Dầy
Văn hóa - Thể thao 28/12/2023 08:00
Lý do Van Gogh vẽ tới 10 bức tranh hoa hướng dương
Văn hóa - Thể thao 27/12/2023 14:00
Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”
Video 20/11/2023 17:25
Trao yêu thương cho em
Video 10/10/2022 14:03
Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia
Video 10/10/2022 13:58
Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật
Video 10/10/2022 13:55
Phổ biến Luật tiếp cận thông tin
Video 10/10/2022 13:52
Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng
Video 23/06/2022 11:00