Bí quyết thành công của nông nghiệp Trung Quốc: “Khắc nhập - khắc xuất” đất đai

Nông nghiệp Trung Quốc thành công với việc ứng dụng hiệu quả các thành tựu công nghệ trên cánh đồng lớn. Đã gần 80 năm nông nghiệp nước này trải qua nhiều chính sách “khắc nhập - khắc xuất” đất đai.
Bí quyết thành công của nông nghiệp Trung Quốc: “Khắc nhập - khắc xuất” đất đai
Áp dụng công nghệ tại cánh đồng lớn tại tỉnh Hắc Long Giang, Trung Quốc. Ảnh: CGTN. https://vninfor.vn/

Nội dung chính:

  • - Ruộng đất Trung Quốc đã trải qua nhiều giai đoạn chia nhỏ, rồi tập trung - với những cải tiến vượt bậc về mặt chính sách, gỡ những điểm nghẽn đặc thù.
  • - Tiền đề cho việc hình thành nông nghiệp quy mô lớn ở Trung Quốc là việc nhà nước cho phép người dân được phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp cho người khác khai thác.
  • - Phương thức canh tác trên “cánh đồng mẫu lớn” như ở phương Tây mãi đến những năm 2000 mới được triển khai, không phải bằng cách cưỡng ép nông dân, mà thông qua giới thiệu rộng rãi những mô hình thí điểm thành công.

“Khắc xuất” đất đai khởi nguồn từ nạn đói

Năm 1978, khi chính sách kinh tế tập thể từ thời Mao Trạch Đông còn hiệu lực, 18 nông dân của làng Tiểu Cương (phía đông tỉnh An Huy) cùng nhau lập một cam kết, điểm chỉ bằng máu, bí mật chia ruộng trong làng cho từng hộ gia đình.

capture18.jpg

Cam kết của 18 nông dân làng Tiểu Cương. Ảnh: China.org.cn. https://vninfor.vn/

Trước đó, Tiểu Cương nổi tiếng vì nghèo đói. Cứ sau mùa thu hoạch là nhà nào cũng tản đi ăn xin. Nạn đói năm 1959, làng có 120 nhân khẩu thì có đến 67 người chết vì đói.

Sau khi thảo luận với vài người trong làng, tôi quyết định chia đất cho từng hộ… Chúng tôi không muốn chịu đói thêm nữa”, ông Yan Junchang, một trong số 18 nông dân kể lại. Họ đồng lòng nộp lại một lượng thóc, phần dôi dư tùy ý sử dụng cho gia đình.

Sở dĩ có chuyện bí mật chia đất như vậy là do chính sách sở hữu chung đất nông nghiệp và lao động tập thể.

Lúc bấy giờ, mỗi hộ gia đình chỉ được sở hữu riêng mảnh vườn sau nhà - đủ trồng đám rau và vài ba con gà, còn toàn bộ ruộng đất nông nghiệp thuộc sở hữu chung của cả làng.

Chính sách “công điểm” (làm việc chung, chấm công và hưởng sản lượng dựa trên điểm chấm) khi làm việc trên cánh đồng chung đẩy sản lượng xuống thấp cực điểm.

Bí mật của 18 người nông dân sớm bị phát hiện ngay vào mùa xuân năm sau, nhưng việc sản lượng được cải thiện rõ rệt (tăng gấp 6 lần so với lao động tập thể) đã gây được sự chú ý và ngầm cho phép của lãnh đạo tỉnh An Huy.

Không phải cứ chia ra là thành công!

Thành công của làng Tiểu Cương mở đường cho quá trình “phi tập thể hóa” và chính sách “khoán hộ” đất nông nghiệp từ những năm 1980.

Nhờ động lực thoát đói nghèo và kỹ thuật canh tác thông minh từ bao đời, sản lượng nông nghiệp Trung Quốc tăng vọt và giữ đà tăng trưởng liên tục.

Tuy nhiên, hai thập kỷ sau khi ruộng chung bị chia tách, tăng trưởng nông nghiệp đã chững lại. Song song với đó là quá trình công nghiệp hóa. Các nhà xưởng đem đến việc làm được trả lương cao hơn làm nông.

Từ năm 1990, thanh niên bắt đầu đổ về các thành phố để làm công nhân xa xứ”, ông Yan Junchang cho biết. Trên cả nước, ruộng khoán cho hộ gia đình dần bị bỏ hoang do không có người khai thác.

Chưa kể, việc chia nhỏ đất đai cho nông dân với quan điểm công bằng, ai cũng có “đất tốt” lẫn “đất xấu” khiến đất đai ngày càng trở nên manh mún. Năng suất nông nghiệp Trung Quốc bắt đầu đi xuống do khó áp dụng khoa học kỹ thuật trên diện rộng và đất đai bị bỏ hoang.

Dân ngày càng đông, tỷ lệ người lao động trong lĩnh vực nông nghiệp giảm, sản lượng nông nghiệp đình trệ, Trung Quốc ngày càng lệ thuộc vào việc nhập khẩu lương thực.

Tỷ lệ tự chủ lương thực của Trung Quốc giảm từ 93,6% năm 2000 xuống chỉ còn 65,8% năm 2020, dự báo sẽ tiếp tục giảm trong tương lai. Việc tăng sản lượng nông nghiệp trở thành nhiệm vụ sống còn của quốc gia.

Lãnh đạo Trung Quốc nhận định rằng: tình trạng đất đai bị phân chia khiến việc hiện đại hóa, tăng năng suất nông nghiệp gặp khó khăn. Máy đào đất, máy gặt đập, robot nông nghiệp… không thể hoạt động trên những mảnh đất nhỏ lẻ, manh mún.

“Khắc nhập” với quyền định đoạt đất đai

Việc cưỡng ép gom chung đất để sở hữu toàn dân những năm 1950 để lại ký ức ám ảnh không nhỏ. Vậy làm thế nào để người dân tự nguyện “hùn hạp” ruộng đất để sản xuất quy mô lớn? Mấu chốt là ở quyền định đoạt đất đai.

Nông dân Trung Quốc từ năm 1983 chính thức được quyền “hợp đồng khai thác đất đai”, tức quyền sử dụng một phần đất nông nghiệp thuộc sở hữu chung của địa phương.

Từ đó, nông dân chủ động chuyển đổi dần cơ cấu cây trồng, không chỉ chuyên ngũ cốc nữa mà chuyển sang các sản phẩm có giá trị kinh tế cao hơn và phù hợp với nhu cầu thị trường hơn như như trái cây, rau củ hay chăn nuôi gia cầm, gia súc…

Tuy nhiên, họ vẫn không được tự do cho thuê lại, hoán đổi thửa đất với hộ khác hoặc giao quyền khai thác cho người khác.

Đến năm 2007, Luật Đất đai Trung Quốc mới chính thức sửa đổi điểm nghẽn này. Điều 128 của Luật cho phép nông dân tự chủ quyết định: tự mình canh tác, hợp tác làm chung với hộ khác hay giao cho người khác sử dụng đất, sao cho mang lại hiệu quả kinh tế nhất cho chính họ, miễn không chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

landrevisemilestone.jpg

Các mốc thời gian trong nỗ lực phát triển nền nông nghiệp quy mô lớn. https://vninfor.vn/

Các mô hình thí điểm

Khác biệt với thời kỳ triển khai kinh tế tập thể vào những năm 1950, chính sách nông nghiệp quy mô lớn không được triển khai đại trà, đồng loạt.

Những cánh đồng mẫu lớn từ 2 đến 20 hecta được thí điểm sau năm 2000 ở phía Nam tỉnh Giang Tô, phía Bắc tỉnh Chiết Giang và thủ đô Bắc Kinh – những vùng có kinh tế phát triển hơn của cả nước.

Những cánh đồng này một phần là của các hộ tự nguyện góp đất làm chung, phần khác là do hợp tác xã các địa phương triển khai. Các loại máy móc cơ giới tiên tiến được đầu tư, nhiều nhà khoa học tham gia cho ý kiến và khảo sát, đo lường kết quả trên đồng ruộng.

Các mô hình thí điểm sau khi thu được thành quả, được nhắc đến nhiều trên các phương tiện truyền thông và báo cáo nghiên cứu khoa học. Phương pháp canh tác phổ biến ở Mỹ và các nước châu Âu với đặc trưng quy mô lớn, cơ giới hóa và hạn chế sức người dần trở thành thông lệ.

Song song với việc mở rộng quy mô, nhiều dự án trọng điểm cũng được tiến hành, tiêu biểu là dự án giảm thiểu thuốc trừ sâu và tăng năng suất lúa do tiến sỹ hóa sinh Cui Zhenling của Đại học Nông nghiệp Trung Quốc.

Trong vòng 10 năm, thông qua khoảng 14 nghìn hội thảo và chương trình tiếp cận cộng đồng, đã có 20,9 triệu nông dân tham gia dự án và đem lại kết quả vượt trội.

Những người nông dân tỏ ra nghi ngờ, nhưng chúng tôi đã đạt được lòng tin của họ, và sau đó họ tin tưởng hoàn toàn vào chúng tôi - đó là phần thưởng lớn nhất”, bà Cui Zhenling cho biết. Dự án trị giá 54 triệu USD không những hướng dẫn tại chỗ cho người dân, mà còn cung cấp hạt giống và phân bón chất lượng cao tại một số địa điểm.

Mở rộng quy mô đi kèm với cơ giới hóa, thay đổi giống cây trồng và nhiều biện pháp kỹ thuật tiên tiến, là điều khác biệt khiến mô hình ruộng chung kiểu mới thành công, khác với thời kỳ trước đây.

Quan trọng hơn cả, người dân tự thấy được lợi ích của việc chuyển đổi, và luật đất đai cho phép chuyển nhượng quyền canh tác, cũng giúp việc hợp nhất đất nông nghiệp dễ dàng hơn.

20 năm sau thời điểm “xé rào” năm 1978, làng Tiểu Cương đã thoát đói, khấm khá hơn nhưng còn xa mới được gọi là giàu có. Từ những người đi đầu đổi mới, họ đã bỏ lỡ nhiều cơ hội phát triển khác.

Nông nghiệp cá thể không còn tạo ra nhiều của cải nữa. Chúng tôi cần tập hợp nguồn lực để canh tác hiệu quả hơn”, Yan Deyou, bí thư chi bộ của Tiểu Cương cho biết.

Thiên Minh
https://markettimes.vn/bi-quyet-thanh-cong-cua-nong-nghiep-trung-quoc-khac-nhap-khac-xuat-dat-dai-26782.html
Chia sẻ

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Giá xăng tăng mạnh, lên sát 25.000 đồng/lít

Giá xăng tăng mạnh, lên sát 25.000 đồng/lít

Giá xăng dầu trong nước hôm nay (28/3) được liên bộ Công Thương - Tài chính điều hành theo hướng tăng giá xăng, giảm giá dầu. Theo đó, giá xăng RON95 tiến sát mốc 25.000 đồng/lít.
Hà Nội thông qua Quy hoạch Thủ đô

Hà Nội thông qua Quy hoạch Thủ đô

Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội thống nhất thông qua Quy hoạch Thủ đô để các cơ quan khẩn trương triển khai các bước tiếp theo, trình xin ý kiến Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7 sắp tới.
Thủ tướng yêu cầu UBCKNN rà soát toàn diện hệ thống giao dịch CK

Thủ tướng yêu cầu UBCKNN rà soát toàn diện hệ thống giao dịch CK

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành kết luận của Thủ tướng Chính phủ về nhiệm vụ phát triển thị trường chứng khoán năm 2024.
Các "ông lớn" pin năng lượng mặt trời Trung Quốc liên tục rót vốn vào Việt Nam

Các "ông lớn" pin năng lượng mặt trời Trung Quốc liên tục rót vốn vào Việt Nam

Hainan Drinda, Trina Solar Cell, Jinko Solar… đã rót vốn vào nhiều tỉnh thành Việt Nam để xây dựng nhà máy sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời với con số trăm triệu USD.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Bộ Kế hoạch và Đầu tư luôn sẵn sàng hỗ trợ người trẻ

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Bộ Kế hoạch và Đầu tư luôn sẵn sàng hỗ trợ người trẻ

Chia sẻ với những khó khăn của doanh nghiệp trẻ, doanh nghiệp khởi nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, nếu cần hỗ trợ cũng như tư vấn cần thiết, các bạn trẻ không cần ngần ngại, cứ đến với Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
UBCKNN phát cảnh báo về sự cố của VNDirect

UBCKNN phát cảnh báo về sự cố của VNDirect

Trước sự cố hệ thống xảy ra tại VNDirect, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) yêu cầu các công ty chứng khoán chủ động rà soát, kiểm tra các phương án bảo mật hệ thống. Kết quả rà soát, kiểm tra, phương án khắc phục (nếu có) báo cáo về ủy ban trước ngày 1/4.

Các tin khác

Tăng cường thực hiện dân chủ trong bảo đảm trật tự, an toàn giao thông

Tăng cường thực hiện dân chủ trong bảo đảm trật tự, an toàn giao thông

(Chinhphu.vn) - Bộ Công an đang dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 67/2019/TT-BCA ngày 28/11/2019 của Bộ trưởng Bộ Công an Quy định về thực hiện dân chủ trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.
Phát huy vai trò nòng cốt của doanh nghiệp nhà nước

Phát huy vai trò nòng cốt của doanh nghiệp nhà nước

Thông báo số 127/TB-VPCP kết luận của Thường trực Chính phủ tại Hội nghị gặp mặt đầu xuân với các doanh nghiệp nhà nước tiêu biểu trên toàn quốc.
Mừng - lo khi giá cà phê tăng nóng

Mừng - lo khi giá cà phê tăng nóng

Giá cà phê liên tục tăng phi mã là tín hiệu tốt cho người nông dân, song doanh nghiệp xuất khẩu lại phải đối mặt với nhiều khó khăn.
Quyết liệt phân bổ và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024

Quyết liệt phân bổ và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện số 24/CĐ-TTg ngày 22/3/2024 về việc đẩy nhanh tiến độ phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công 2024.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị công bố Quy hoạch và xúc tiến đầu tư tỉnh Vĩnh Long

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị công bố Quy hoạch và xúc tiến đầu tư tỉnh Vĩnh Long

Quy hoạch là tiền đề quan trọng để thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, hướng đến mục tiêu Vĩnh Long là tỉnh nông nghiệp công nghệ cao, sinh thái, là một trong những trung tâm kinh tế nông nghiệp của vùng ĐBSCL.
Từ ngày 1-7: Chuyển tiền trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt, vân tay

Từ ngày 1-7: Chuyển tiền trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt, vân tay

Đây là quyết định 2345 của Ngân hàng Nhà nước, nhằm tăng cường đảm bảo an toàn cho người dân khi chuyển tiền.
Đà Nẵng nói gì về “số phận” Dự án Cocobay?

Đà Nẵng nói gì về “số phận” Dự án Cocobay?

Đến nay, chủ đầu tư Dự án Cocobay Đà Nẵng vẫn chưa báo cáo việc thực hiện thủ tục chuyển đổi loại hình căn hộ sau khi UBND thành phố Đà Nẵng có Quyết định điều chỉnh.
Xung quanh thông tin Chủ tịch huyện Nhơn Trạch bị lừa đảo 100 tỷ đồng

Xung quanh thông tin Chủ tịch huyện Nhơn Trạch bị lừa đảo 100 tỷ đồng

Ông Nguyễn Kim Long, Chánh văn phòng UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, UBND tỉnh chưa nhận được báo cáo vụ Chủ tịch huyện Nhơn Trạch bị lừa đảo 100 tỷ đồng.
Eximbank và NHNN nói gì về vụ nợ thẻ tín dụng từ 8,5 triệu thành 8,8 tỷ đồng?

Eximbank và NHNN nói gì về vụ nợ thẻ tín dụng từ 8,5 triệu thành 8,8 tỷ đồng?

Liên quan vụ việc khách hàng nợ thẻ tín dụng 8,5 triệu đồng, đại diện Eximbank khẳng định không có chuyện ngân hàng thu phí 8,8 tỷ đồng mà sẽ tính toán mức hợp lý.
Giá xăng tăng mạnh, vượt 24.000 đồng/lít

Giá xăng tăng mạnh, vượt 24.000 đồng/lít

Từ 15h hôm nay (21/3), Liên Bộ Công Thương - Tài chính đã thực hiện điều chỉnh giá xăng dầu theo chu kỳ. Theo đó, xăng E5 RON 92 và RON 95 đồng loạt tăng.
Ông Lê Anh Thông giữ chức Phó cục trưởng Cục Thuế Phú Yên

Ông Lê Anh Thông giữ chức Phó cục trưởng Cục Thuế Phú Yên

Tổng cục Thuế bổ nhiệm ông Lê Anh Thông, Trưởng phòng Kê khai và Kế toán thuế, Cục Thuế Phú Yên giữ chức Phó cục trưởng Cục Thuế Phú Yên.
NÓNG: Eximbank thay đổi chính sách thu phí với tài khoản 0 đồng

NÓNG: Eximbank thay đổi chính sách thu phí với tài khoản 0 đồng

Eximbank sẽ không ghi nợ phí quản lý tài khoản, phí SMS Banking khi số dư trong tài khoản của khách hàng còn 0 đồng.
Bộ trưởng Bộ Tài chính: Không dám thẩm định giá đất có nguyên nhân từ phương pháp thặng dư

Bộ trưởng Bộ Tài chính: Không dám thẩm định giá đất có nguyên nhân từ phương pháp thặng dư

Theo đại biểu, nhiều doanh nghiệp thẩm định giá từ chối thẩm định giá đấu thầu mua sắm trang thiết bị cho hoạt động thường xuyên của cơ quan Nhà nước và tính giá đất để xác định nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.
Điện gió ngoài khơi chờ pháp lý

Điện gió ngoài khơi chờ pháp lý

Theo Bộ Công thương, để có thể triển khai được dự án điện gió ngoài khơi thì phải sửa đổi, bổ sung nhiều quy định pháp luật liên quan Luật Đầu tư; Luật Đấu thầu; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, hay Nghị quyết của Quốc hội có liên quan lĩnh vực này.
Pacific Airlines gán toàn bộ máy bay để trả nợ, Cục Hàng không nói gì?

Pacific Airlines gán toàn bộ máy bay để trả nợ, Cục Hàng không nói gì?

Hãng hàng không Pacific Airlines vừa phát đi thông báo chính thức về việc trả toàn bộ 6 máy bay mà hãng đang có để tái cơ cấu các khoản nợ.
Bộ Công Thương hoả tốc chỉ đạo về xuất hoá đơn từng lần bán xăng dầu

Bộ Công Thương hoả tốc chỉ đạo về xuất hoá đơn từng lần bán xăng dầu

Bộ Công Thương vừa có văn bản hỏa tốc gửi các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu; các thương nhân phân phối xăng dầu về việc thực hiện quy định về hóa đơn điện tử và cung cấp dữ liệu hóa đơn điện tử theo quy định.
Tân Bí thư Vĩnh Phúc Dương Văn An là ai?

Tân Bí thư Vĩnh Phúc Dương Văn An là ai?

Ông Dương Văn An, Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận được điều động giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Tìm giải pháp tạo đột phá nguồn thu cho các cơ quan báo chí

Tìm giải pháp tạo đột phá nguồn thu cho các cơ quan báo chí

Xuất phát từ tình hình thực tế là sự dịch chuyển quảng cáo từ báo chí truyền thống sang các nền tảng số và mạng xã hội, các cơ quan báo chí cũng cần tiếp cận nhiều con đường khác để tìm kiếm nguồn thu.
Xem thêm
Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”

Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”

sản phẩm OCOP
Bác sĩ tư vấn cách phòng tránh bệnh đường hô hấp trong thời tiết giao mùa

Bác sĩ tư vấn cách phòng tránh bệnh đường hô hấp trong thời tiết giao mùa

Trao yêu thương cho em

Trao yêu thương cho em

Nhằm kết nối, sẻ chia với các trẻ em mồ côi cha, mẹ do dịch Covid-19 vừa qua trên địa bàn Cần Thơ. Tạp chí Gia đình Việt Nam tại TP Cần Thơ tổ chức Chương trình nghệ thuật “ Nối vòng yêu thương” diễn ra vào ngày 28/6/2022. Công ty Cổ phần Trầm hương sinh học TTT là đơn vị tài trợ chính cho chương trình với mong muốn các em sẽ đón nhận những tương lai tươi sáng.
Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia

Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia

Ngày 18/4 vừa qua, đối tượng Lê Ngọc Nhất đã dẫn Y Liên cùng 5 người khác gồm 2 nữ, 3 nam không rõ tên tuổi, không quen biết nhau sang Campuchia qua đường mòn biên giới tỉnh Long An.
Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật

Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật

Phổ biến, cập nhật kiến thức pháp luật là hoạt động nghiên cứu, tìm hiểu, bổ sung kiến thức, các quy định pháp luật mới ban hành. Trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, việc cập nhật kiến thức pháp luật có vai trò rất quan trọng, góp phần hình thành tri thức pháp lý, thái độ, hành vi xử sự của mọi người phù hợp với đòi hỏi của hệ thống pháp luật. Tại tỉnh Quảng Ninh, việc phổ biến, cập nhật kiến thức pháp luật cho những người hoạt động không chuyên trách ở cơ sở có ý nghĩa quan trọng, góp phần giữ vững ổn định chính trị, an ninh, trật tự trên địa bàn.
Phổ biến Luật tiếp cận thông tin

Phổ biến Luật tiếp cận thông tin

Luật này quy định về việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân, nguyên tắc, trình tự, thủ tục thực hiện quyền tiếp cận thông tin, trách nhiệm, nghĩa vụ của cơ quan nhà nước trong việc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân.
Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng

Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng

Trong thời kỳ hội nhập và phát triển, chuyển đổi số ngày càng đóng vai trò quan trọng, quyết định hiệu quả thành công của doanh nghiệp. Và, một thực tế cho thấy, các doanh nghiệp trên toàn thế giới thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, từ bán lẻ, tài chính và chăm sóc sức khỏe, cho đến khu vực công, đều đang khởi động các dự án chuyển đổi số để cải thiện trải nghiệm khách hàng và tăng hiệu quả hoạt động.
Giao diện di động