Tháng Chạp có nghĩa là gì, vì sao tháng Chạp được gọi là tháng củ mật?

Nhiều người thắc mắc không hiểu chữ "chạp" trong tháng Chạp có nghĩa là gì, vì sao tháng Chạp được gọi là tháng củ mật?

Tháng Chạp chính là tháng 12, nhưng cách gọi này chỉ dành cho lịch âm. Tháng 12 âm lịch thường được gọi là tháng củ mật. Tháng Chạp đến đồng nghĩa với việc Tết Nguyên đán sắp tới cửa.

Vì sao gọi tháng 12 âm lịch là tháng Chạp?

Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, chữ “chạp” là một biến âm của từ “lạp” trong tiếng Hán. Lễ tế thần vào dịp cuối năm âm lịch của người Trung Quốc xưa được gọi là Lạp, thế nên tháng này còn được gọi là Lạp nguyệt (nguyệt nghĩa là tháng). Khi nhắc tới chữ “lạp” tức là nói tới việc đi “lạp mả”, thăm nom, sửa dọn phần mộ tổ tiên để chuẩn bị đón Tết Nguyên đán.

Trong tiếng Hán, “lạp” cũng có nghĩa là lễ tất niên, nghĩa này cũng liên quan đến tập tục kể trên.

Tháng Chạp có nghĩa là gì, vì sao tháng Chạp được gọi là tháng củ mật? - 1
Tháng Chạp có nghĩa là gì?

Văn hóa Việt Nam phần nào chịu ảnh hưởng qua lại với Trung Quốc, tháng 12 cũng là tháng nhiều lễ lạt cúng bái, nên dần dần có từ “giỗ chạp”. Người Việt Nam cũng coi trọng việc thăm nom, chăm sóc mồ mả cha ông trong tháng cuối năm, để năm hết tết đến khi thắp hương mời tổ tiên về nhà ăn tết thì phần mộ đều được tươm tất, thể hiện sự nhớ ơn và tình cảm ấm áp của gia đình, họ tộc.

Một cách lý giải khác: Chữ “lạp” trong tiếng Hán cũng có nghĩa là thịt. Tháng cuối năm là thời gian người ta tích trữ các loại thực phẩm để đối phó với mùa đông rét mướt, và cũng để chuẩn bị cho Tết Nguyên đán. Trong đó, thịt là loại thực phẩm quý giá, quan trọng.

Chữ “lạp” trong “lạp xường” (hay lạp xưởng, tùy cách đọc) cũng mang nghĩa này. Trong đó. “xưởng” hay “xường” có nghĩa là ruột (âm hán Việt là “trường”).

Đối với người Việt, tháng Chạp là tháng quan trọng trong năm, khi mọi người hướng đến cái Tết đoàn viên bên gia đình. Ai nấy đều hối hả, dốc sức hoàn tất các kế hoạch trong năm để khi năm mới đến, nhìn lại năm cũ thấy mình có nhiều thành tựu.

Về mặt tâm linh, tháng Chạp cũng là tháng có nhiều lễ nhất. Ngoài việc thắp hương vào mùng 1, ngày rằm như các tháng khác, các gia đình còn có lễ cúng ông Công ông Táo vào 23 tháng Chạp, lễ cúng tất niên vào chiều 30 Tết và lễ cúng Giao thừa vào khoảnh khắc cuối cùng của năm cũ, đầu tiên của năm mới.

Tháng củ mật nghĩa là gì?

Trên thực tế, “củ mật” không phải là loại củ nào cả. Đây là từ Hán Việt, trong đó “củ” có nghĩa xem xét, kiểm soát, như người xưa hay gọi là “củ soát”. Còn “mật” nghĩa là kín, khít, nghĩa là cẩn mật, không để lộ, để thất thoát.

“Củ mật”, hiểu đơn giản nghĩa là kiểm soát cẩn thận.

Vì sao tháng Chạp lại được gọi là tháng củ mật? Cách gọi này là lời nhắc nhở lẫn nhau của người xưa rằng trong tháng cuối cùng của năm, cần hết sức thận trọng, cẩn tắc, tránh tối đa các sai sót.

Ngày xưa, đây là tháng rất dễ mất trộm, bởi mọi người bận rộn, mệt mỏi nên dễ lơ là. Tháng cuối năm cũng là tháng thu hoạch, ai buôn bán cũng thu tiền về, ai có tiền cho vay cũng đòi về, rồi mua bán sắm sửa mọi thứ đón Tết. Trong khi đó, bọn đạo tặc cũng tăng cường hoạt động để kiếm tiền tiêu ai không giữ gìn cẩn mật sẽ dễ trở thành nạn nhân của chúng.

Tháng Chạp có nghĩa là gì, vì sao tháng Chạp được gọi là tháng củ mật? - 2
Vì sao tháng Chạp được gọi là tháng củ mật?

Một yếu tố cần “củ mật” nữa chính là cẩn thận củi lửa. Tháng cuối năm tiệc tùng cỗ bàn nhiều, rồi say sưa lơ là, rất dễ sơ sểnh gây ra hỏa hoạn. Thời tiết hanh khô cũng góp phần khiến các đám cháy dễ bùng lên, nhà cửa của cải ra tro thế là mất tết.

Với người hiện đại, tháng Chạp càng có nhiều điều cần “củ mật”. Đây là tháng mà mọi người bận rộn điên cuồng, cực kỳ mệt mỏi nhưng vẫn tham gia vào rất nhiều bữa tiệc tất niên. Hệ quả của sự quá sức, kém tỉnh táo là tai nạn giao thông, ngộ độc rượu, ngộ độc thực phẩm, là đột quỵ, chảy máu dạ dày… và nhiều tai họa khác.

https://vtc.vn/thang-chap-co-nghia-la-gi-vi-sao-thang-chap-duoc-goi-la-thang-cu-mat-ar724736.html
Chia sẻ

Tin liên quan

Cùng chuyên mục

Chênh lệch đẳng cấp giúp Việt Nam thắng đậm Lào

Chênh lệch đẳng cấp giúp Việt Nam thắng đậm Lào

Với một bên là "tứ đại gia" giàu kinh nghiệm và một bên là đội bóng đang trong giai đoạn xây dựng, cuộc đối đầu giữa Việt Nam và Lào đã cho thấy rõ sự chênh lệch về đẳng cấp.
Concert cuối bùng nổ của Anh trai 'say hi'

Concert cuối bùng nổ của Anh trai 'say hi'

Concert 4 Anh trai "say hi" tiếp tục là một bữa tiệc giải trí đúng nghĩa. Song, khán giả vẫn còn nhiều điều mong muốn sau khi chương trình kết thúc.
AI khiến tấn công mạng trở nên nghiêm trọng hơn

AI khiến tấn công mạng trở nên nghiêm trọng hơn

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành công cụ đắc lực của tin tặc khiến các doanh nghiệp đối mặt với nguy cơ tấn công mạng ngày càng tăng.
Sắp diễn ra sự kiện biểu dương tài năng, kỹ năng CNTT dành cho sinh viên quy mô quốc tế

Sắp diễn ra sự kiện biểu dương tài năng, kỹ năng CNTT dành cho sinh viên quy mô quốc tế

Kỳ thi Olympic Tin học Sinh viên Việt Nam lần thứ 33 (OLP’24), Procon Việt Nam và ICPC Asia Hanoi năm 2024 có quy mô lớn nhất từ trước đến nay với hơn 700 thí sinh và 180 huấn luyện viên đến từ 116 Trường Đại học, Cao đẳng, Học viện trên cả nước và các quốc gia Singapore, Hàn Quốc, Đài Loan, Thái Lan.
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 10/12/2024: Tuổi Mão mở rộng sản xuất

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 10/12/2024: Tuổi Mão mở rộng sản xuất

Xem tử vi 10/12 - tử vi 12 con giáp hôm nay 10/12/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, tài lộc.

'Công tử Bạc Liêu' thu 17 tỷ đồng

Ra mắt vào thời điểm khá thuận lợi, song “Công tử Bạc Liêu” lại chưa tạo được cơn sốt phòng vé như kỳ vọng.

Các tin khác

Rooney tái hợp trợ lý số 1 của Ferguson

Rooney tái hợp trợ lý số 1 của Ferguson

Wayne Rooney mời Mike Phelan về làm trợ lý ở Plymouth Argyle để giúp đội bóng trong cuộc chiến trụ hạng tại giải Hạng nhất Anh.
Tăng sức hấp dẫn cho mùa du lịch cuối năm

Tăng sức hấp dẫn cho mùa du lịch cuối năm

Các doanh nghiệp du lịch tại Hải Phòng đang tất bật với nhiều tour, sản phẩm du lịch mới và đặc sắc trong dịp cuối năm, nhất là dịp Tết Nguyên đán.
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 9/12/2024: Tuổi Dậu hạn chế chi tiêu

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 9/12/2024: Tuổi Dậu hạn chế chi tiêu

Xem tử vi 9/12 - tử vi 12 con giáp hôm nay 9/12/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, tài lộc.
Man City lộ rõ điểm yếu chí tử

Man City lộ rõ điểm yếu chí tử

Tại sân Selhurst Park hôm 7/12, Crystal Palace khiến Manchester City phải chia điểm trong trận hòa 2-2 ở vòng 15 Premier League đầy kịch tính.
Lý do chồng Bích Tuyền đòi Đàm Vĩnh Hưng đền bù 1 USD

Lý do chồng Bích Tuyền đòi Đàm Vĩnh Hưng đền bù 1 USD

Ông Gerard Richard Williams cho biết đã gửi đơn kiện Đàm Vĩnh Hưng để yêu cầu nam ca sĩ công khai xin lỗi và đền bù tổn thất tinh thần 1 USD.
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 8/12/2024: Tuổi Hợi tinh thần cầu tiến

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 8/12/2024: Tuổi Hợi tinh thần cầu tiến

Xem tử vi 8/12 - tử vi 12 con giáp hôm nay 8/12/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, tài lộc.
Cuộc chiến khốc liệt ở Manchester United

Cuộc chiến khốc liệt ở Manchester United

Ai sẽ là người khóa chặt hàng phòng ngự của Manchester United trong trận đấu với Nottingham Forest? Câu hỏi này trở thành tâm điểm chú ý của giới truyền thông và người hâm mộ.
Chiến binh của vũ trụ ảo Meta

Chiến binh của vũ trụ ảo Meta

Đã từng có thời điểm bị nghi ngờ về khả năng, nhưng Mark Zuckerberg đã có sự trở lại ngoạn mục bằng những bước đi táo bạo và mạnh mẽ trong năm 2024.
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 7/12/2024: Tuổi Tý kinh tế vững bền

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 7/12/2024: Tuổi Tý kinh tế vững bền

Xem tử vi 7/12 - tử vi 12 con giáp hôm nay 7/12/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, tài lộc.
Chủ mới Man Utd bị phản đối

Chủ mới Man Utd bị phản đối

Quyết định tăng giá vé giữa mùa của Manchester United châm ngòi cho làn sóng phản đối mạnh mẽ từ người hâm mộ.
Negav lộ diện

Negav lộ diện

Sáng 6/12, Negav xuất hiện cùng dàn anh trai "say hi" tại Hà Nội. Đây là lần đầu tiên nam ca sĩ lộ diện sau thời gian tạm ngừng hoạt động.
Ford Việt Nam công bố Chương trình ưu đãi cuối năm

Ford Việt Nam công bố Chương trình ưu đãi cuối năm

Để tiếp tục hỗ trợ khách hàng và duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ của Ford Territory, Ford Việt Nam công bố giá bán lẻ khuyến nghị mới của Territory dao động từ 759 triệu đến 889 triệu đồng (đã bao gồm VAT), có hiệu lực từ ngày 01/12/2024.
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 6/12/2024: Tuổi Dần tài chính gia tăng

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 6/12/2024: Tuổi Dần tài chính gia tăng

Xem tử vi 6/12 - tử vi 12 con giáp hôm nay 6/12/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, tài lộc.
Quảng Nam kêu gọi đầu tư cho du lịch trong năm tới

Quảng Nam kêu gọi đầu tư cho du lịch trong năm tới

Tỉnh Quảng Nam “chốt” lấy định hướng phát triển dịch vụ - du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, đa dạng sản phẩm, lên kế hoạch thu hút đầu tư xuyên suốt.
Ronaldo đã đúng về Mbappe

Ronaldo đã đúng về Mbappe

Quan điểm của Cristiano Ronaldo về những khó khăn bủa vây Kylian Mbappe ở Real Madrid đang gây sốt trên mạng xã hội.
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 5/12/2024: Tuổi Mùi tài lộc nhận tin vui

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 5/12/2024: Tuổi Mùi tài lộc nhận tin vui

Xem tử vi 5/12 - tử vi 12 con giáp hôm nay 5/12/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, tài lộc.

'Quý ông' Van Nistelrooy

Chiến thắng trước West Ham là khởi đầu hoàn hảo cho nhiệm vụ tái thiết Leicester City của Ruud van Nistelrooy.
Thiều Bảo Trâm gây tranh cãi với bài hát "Chưa quên người yêu cũ"

Thiều Bảo Trâm gây tranh cãi với bài hát "Chưa quên người yêu cũ"

Thiều Bảo Trâm gây chú ý khi thể hiện ca khúc "Chưa quên người yêu cũ" sau 3 năm kể từ ồn ào tình ái.
Xem thêm
[Tổng Hợp] 6 Quy Định Mới Về Đất Đai, Nhà Ở Có Hiệu Lực Tháng 8/2024

[Tổng Hợp] 6 Quy Định Mới Về Đất Đai, Nhà Ở Có Hiệu Lực Tháng 8/2024

WORLDBANK DỰ BÁO KINH TẾ VIỆT NAM NĂM 2024 VÀ NĂM 2025 | NHỊP ĐẬP THỊ TRƯỜNG  #62

WORLDBANK DỰ BÁO KINH TẾ VIỆT NAM NĂM 2024 VÀ NĂM 2025 | NHỊP ĐẬP THỊ TRƯỜNG #62

Cụ thể, báo cáo “Điểm lại - Cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam” ấn bản tháng 4/2024 của WB tại Việt Nam ngày 23/4 đã chỉ ra xuất khẩu đang phục hồi, tiêu dùng và đầu tư tư nhân trong nước cũng trên đà tăng dần. Xuất khẩu thực tế dự kiến sẽ tăng 3,5% vào năm 2024, phản ánh sự cải thiện dần dần nhu cầu toàn cầu. Ngoài ra, lĩnh vực bất động sản dự báo phục hồi mạnh hơn vào cuối năm nay và năm sau, thúc đẩy nhu cầu trong nước khi các nhà đầu tư và người tiêu dùng dần lấy lại niềm tin.
Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”

Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”

sản phẩm OCOP
Bác sĩ tư vấn cách phòng tránh bệnh đường hô hấp trong thời tiết giao mùa

Bác sĩ tư vấn cách phòng tránh bệnh đường hô hấp trong thời tiết giao mùa

Trao yêu thương cho em

Trao yêu thương cho em

Nhằm kết nối, sẻ chia với các trẻ em mồ côi cha, mẹ do dịch Covid-19 vừa qua trên địa bàn Cần Thơ. Tạp chí Gia đình Việt Nam tại TP Cần Thơ tổ chức Chương trình nghệ thuật “ Nối vòng yêu thương” diễn ra vào ngày 28/6/2022. Công ty Cổ phần Trầm hương sinh học TTT là đơn vị tài trợ chính cho chương trình với mong muốn các em sẽ đón nhận những tương lai tươi sáng.
Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia

Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia

Ngày 18/4 vừa qua, đối tượng Lê Ngọc Nhất đã dẫn Y Liên cùng 5 người khác gồm 2 nữ, 3 nam không rõ tên tuổi, không quen biết nhau sang Campuchia qua đường mòn biên giới tỉnh Long An.
Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật

Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật

Phổ biến, cập nhật kiến thức pháp luật là hoạt động nghiên cứu, tìm hiểu, bổ sung kiến thức, các quy định pháp luật mới ban hành. Trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, việc cập nhật kiến thức pháp luật có vai trò rất quan trọng, góp phần hình thành tri thức pháp lý, thái độ, hành vi xử sự của mọi người phù hợp với đòi hỏi của hệ thống pháp luật. Tại tỉnh Quảng Ninh, việc phổ biến, cập nhật kiến thức pháp luật cho những người hoạt động không chuyên trách ở cơ sở có ý nghĩa quan trọng, góp phần giữ vững ổn định chính trị, an ninh, trật tự trên địa bàn.
Phổ biến Luật tiếp cận thông tin

Phổ biến Luật tiếp cận thông tin

Luật này quy định về việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin của công dân, nguyên tắc, trình tự, thủ tục thực hiện quyền tiếp cận thông tin, trách nhiệm, nghĩa vụ của cơ quan nhà nước trong việc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân.
Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng

Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng

Trong thời kỳ hội nhập và phát triển, chuyển đổi số ngày càng đóng vai trò quan trọng, quyết định hiệu quả thành công của doanh nghiệp. Và, một thực tế cho thấy, các doanh nghiệp trên toàn thế giới thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, từ bán lẻ, tài chính và chăm sóc sức khỏe, cho đến khu vực công, đều đang khởi động các dự án chuyển đổi số để cải thiện trải nghiệm khách hàng và tăng hiệu quả hoạt động.
Giao diện di động