Nghịch lý giá thép tiếp tục tăng dù nhu cầu giảm mạnh

Cụ thể, từ 21/3, Hòa Phát nâng giá thép thanh vằn D10 CB300 thêm 150.000 đồng, lên 15,99 triệu đồng/tấn. Mức tăng tương tự cũng được các hãng thép Việt Ý, Việt Đức, Kyoei, Việt Mỹ áp dụng trong đợt này. Riêng Thép Thái Nguyên tăng giá cả loại cuộn CB240 thêm 100.000 đồng lên 15,86 triệu đồng/tấn.

Thậm chí, Pomina có giá cao hơn hẳn khi bán ra với giá 17,57 triệu đồng/tấn cho CB240 và 17,6 triệu đồng/tấn cho D10 CB300.

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), giá thép liên tục tăng thời gian qua chủ yếu do giá nhập các loại nguyên liệu đầu vào cho sản xuất thép như than, quặng sắt, thép phế, cuộn cán nóng,... vẫn đang tăng.

Cụ thể, giá than cốc đang có xu hướng tăng trở lại kể từ tháng 11/2022 đến nay. Thép phế liệu vào đầu tháng 3 tăng 13 USD/tấn so với tháng trước. Thép cán nóng HRC cũng tăng 24 USD.

Ngoài ra, các doanh nghiệp nói giá tăng do nguyên liệu đầu vào khan hiếm khi nhiều nhà máy đã dừng sản xuất phôi ở một số lò từ năm trước; Các nhà máy phải trả đơn hàng đã ký từ trong năm, làm giá thép tăng cục bộ do nguồn cung ít.

Giá bán thép thành phẩm tăng chậm hơn so với tốc độ tăng của nguyên liệu đầu vào nên hiệu quả kinh doanh của các công ty thép xây dựng vẫn thấp. Dự báo, giá sắt thép sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới, khi nguồn cung quặng sắt eo hẹp, trong khi nhu cầu vẫn có xu hướng tăng.

Như vậy, sau 6 đợt điều chỉnh liên tiếp từ đầu năm, mặt bằng giá thép hiện được đưa về giai đoạn tháng 7 - 8 năm ngoái. Mức này cao hơn rất nhiều so với trung bình 12,5 triệu đồng/tấn trước đợt tăng nóng kéo dài từ tháng 3 đến đầu tháng 5/2022.

Tuy nhiên, nghịch lý giá thép tăng nhưng nhu cầu tiêu thụ lại giảm. Thống kê VSA cho thấy, hai tháng đầu năm, bán hàng thép thành phẩm đạt hơn 3,8 triệu tấn, giảm hơn 23% so với cùng kỳ năm 2022. Riêng xuất khẩu đạt 1 triệu tấn, giảm 10%. Trong khi sản xuất thép thành phẩm đã giảm 16%, chênh lệch giữa tiêu thụ và sản xuất vẫn lên đến hơn 430.000 tấn.

Diễn biến giá thép cũng trái hẳn kỳ vọng của các đại lý vật liệu xây dựng và nhà thầu. Từ đầu năm đến nay, các bên luôn trong tình trạng cân nhắc kỹ trước khi mua thép, nhiều nhà thầu nhỏ lẻ chuộng lấy ít hàng, chỉ đủ dùng trong giai đoạn ngắn để mong giá cả bình ổn trở lại. Việc giá thép đồng loạt tăng lần thứ 6 liên tiếp khiến các đơn vị phải cân đối lại suất đầu tư.

Ông Nghiêm Xuân Đa - Chủ tịch VSA cho biết, trong bối cảnh thị trường chưa có nhiều thay đổi, triển vọng ngành thép trong năm 2023 được dự báo tiếp tục khó khăn, đặc biệt trong nửa đầu năm. Bên cạnh đó, triển vọng trong năm này của các doanh nghiệp thép cũng bị đè nặng bởi sự ảm đạm của thị trường xây dựng, bất động sản.

Tuy vậy, ngành thép vẫn có thể kỳ vọng vào việc giải ngân đầu tư công bù đắp một phần sự suy giảm của thị trường bất động sản. Ngân sách dành cho đầu tư công năm nay tăng cao nhất trong lịch sử, ước chi 704.000 tỷ đồng, với tỷ lệ giải ngân mục tiêu từ Chính phủ là 95%.

Cũng theo Chủ tịch VSA nhận định, để giúp ngành thép vượt qua khó khăn, thách thức trong năm 2023, kỳ vọng sẽ có các giải pháp, chính sách thiết thực thúc đẩy đầu tư các dự án công, đầu tư cơ sở hạ tầng, đảm bảo tốc độ giải ngân nhanh, khôi phục, tháo gỡ những điểm nghẽn trong lĩnh vực bất động sản.

Ngoài ra, để giảm chi phí cho doanh nghiệp, cần có chính sách ổn định tỷ giá, giảm lãi suất, tăng lượng tín dụng cho doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp thép nói riêng để lấy lại đà phục hồi, phát triển sau dịch bệnh.