Cốm làng Vòng - thức quà tao nhã của người Hà thành
Khi những cơn gió heo may ùa về, kéo hương hoa sữa tỏa khắp phố phường Hà Nội cũng là lúc thức quà của lúa non - cốm được nhiều người săn tìm. Trong đó, cốm làng Vòng chính là thức quà mùa thu mang nét thanh tao của ẩm thực truyền thống Hà thành.
Cốm Vòng có nguồn gốc từ làng Vòng - trước đây có tên là thôn Hậu, thuộc xã Dịch Vọng, huyện Từ Liêm, nay thuộc phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
Nghề làm cốm ở làng Vòng được truyền qua bao đời. Bậc cao niên kể lại rằng vào một mùa thu cách đây cả ngàn năm, khi lúa bắt đầu uốn câu, trời đổ mưa to. Mất mùa, người làng đành cắt những bông lúa còn non đem về rang khô, ăn dần để chống đói. Càng về sau, tay nghề làm cốm càng khéo, hạt cốm ngày càng xanh, mỏng, dẻo và thơm, trở thành thức quà ăn chơi quen thuộc mỗi mùa thu.
Không ngờ thức quà bình dân đó trở thành đặc sản quý tiến vua các triều Lý (1009-1225). Cốm Vòng được nhiều người yêu thích, trở thành món ăn tao nhã nổi tiếng của người Hà thành sau này.
Cốm làng Vòng gói trong lá ráy và lá sen, ôm trọn những hương vị tinh túy của mùa thu Hà Nội. Ảnh: Trọng Chính |
Chị Nguyễn Hoa Mơ (32 tuổi), chủ cơ sở sản xuất cốm gia truyền làng Vòng chính hiệu, chia sẻ: “Nghề cốm từ đời các cụ truyền lại, gần như mình sinh ra và lớn lên với nghề. Cốm ở làng Vòng được chọn lựa giống lúa kỹ, phải là loại nếp non nên khi ăn sẽ thấy mềm, thơm hơn các loại cốm khác”.
Vụ cốm thường kéo dài từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch. Quy trình làm cốm vô cùng kỳ công, phức tạp. Lúa nếp sau khi gặt về, tuốt lấy hạt, đãi qua nước, chọn lấy những hạt mẩy rồi rang bằng chảo gang. Để giữ được nhiệt, bếp lò rang cốm phải đắp bằng xỉ than có bề dày 15cm trên miệng, 40cm dưới chân, nhưng không đốt bằng than cháy đượm mà phải dùng củi cho dễ điều chỉnh lửa.
Hạt thóc khi rang phải chú ý để điều chỉnh lửa liên tục. Cách 30 phút, người làm phải thử bốc lấy 5 hạt đặt lên một miếng gỗ, lấy ngón tay cái miết mạnh lên từng hạt thóc, nếu thấy “2 quằn 3 róc” – tức 2 hạt chưa róc vỏ nhưng quằn lại, 3 hạt róc vỏ nhưng không quằn – là được.
Thóc rang xong sẽ để nguội, cho vào cối giã mỗi mẻ khoảng 5kg. Tới lần giã thứ 5 phải phân cốm ra làm 3 loại: cốm giót, cốm non và cốm gốc. Trong hai lần cuối, người làm phải giã riêng từng loại.
Cốm làng Vòng truyền thống thường được gói trong hai lớp lá. Lớp lá ráy bên trong giữ cho cốm xanh, mát, không bị khô và phai màu xanh ngọc thạch, lớp ngoài là lá sen, buộc bằng cọng rơm tuốt hết thóc. Hạt cốm ngon có màu như ngọc bích, dẻo thơm, vị ngọt thanh, hương đặc trưng của lúa nếp non.
Khi hạt nếp bắt đủ nhiệt, chuyển dạng đông sữa quằn lại là phải lấy ra mang xay và giã ngay, đây là quy trình mất nhiều thời gian nhất. Ảnh: Trọng Chính |
Nhắc đến thú vui thưởng thức cốm, nhà văn Thạch Lam từng viết rằng đó không phải thức quà của người vội, bởi “phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ”.
Sánh đôi cùng cốm là chuối trứng cuốc, thường là chuối tiêu, sang hơn là chuối ngự. Chuối được bẻ đôi hoặc cắt thành từng đoạn ngắn, chấm vào cốm và ăn từng miếng nhỏ một rồi nhai thật chậm. Sự kết hợp hài hòa giữa vị ngọt, thơm của chuối, dẻo mềm của cốm như gói trọn vị mùa thu Hà Nội. Cốm mộc còn có thể kết hợp với sen, dừa chế biến thành xôi cốm, cốm xào, chè cốm, bánh Trung thu...
Mỗi dịp thu về, dọc theo những con đường ở cổng làng Vòng là những gánh hàng cốm nhỏ xinh. Trong những chiếc thúng giản dị dường như gói trọn tất cả những gì tinh túy nhất, thanh cao, tao nhã nhất của mùa thu Hà Nội.
Năm nay lượng khách mua cốm giảm so với mọi năm vì tình hình kinh tế chung. Ảnh: Foody |
Chị Hoa Mơ tiết lộ, cốm bán đắt hàng nhất vào dịp rằm tháng 8 - thời điểm khách mua đi biếu, làm quà cho người thân, bạn bè dịp Trung thu.
Cốm làng Vòng có giá khoảng 250.000 - 300.000 đồng/kg. Thực khách có thể tìm mua cốm chuẩn hương vị tại cốm làng Vòng bà Cận (đường Xuân Thủy, quận Cầu Giấy), cốm Vòng Cô Mận (đường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy)... hay những hàng cốm gia truyền tại làng Vòng.
Năm 2020, cốm làng Vòng được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu.
Tin liên quan
Cùng chuyên mục
Barca nợ tiền khắp châu Âu
Đời sống 17/10/2024 09:10
Ngôi sao Thái Lan vừa bị bắt là ai?
Đời sống 17/10/2024 09:07
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 17/10/2024: Tuổi Hợi tài lộc dồi dào
Đời sống 16/10/2024 18:00
Tuyển Anh bổ nhiệm Thomas Tuchel
Đời sống 16/10/2024 17:03
Nỗ lực trong kết nối trục du lịch nối liền mạch 2 vùng Đông - Tây Quảng Nam
Du lịch 16/10/2024 16:00
Những vụ chuyển nhượng "cạn lời" kéo lùi bóng đá Việt Nam?
Đời sống 15/10/2024 18:16
Các tin khác
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 16/10/2024: Tuổi Sửu làm việc hiệu quả
Đời sống 15/10/2024 18:07
“Mừng Ford 29 năm” với hàng loạt ưu đãi hấp dẫn tri ân khách hàng
Nhịp sống số 15/10/2024 12:17
Kết nối doanh nhân thế hệ 7X, 8X, 9X
Văn hóa - Thể thao 15/10/2024 12:16
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 15/10/2024: Tuổi Thìn công việc nhiều niềm vui
Đời sống 14/10/2024 18:00
Khai thác tiềm năng phát triển du lịch cao cấp
Du lịch 14/10/2024 16:00
HLV Kim Sang-sik chưa tạo được ấn tượng
Đời sống 14/10/2024 10:11
Nguyễn Nhật Ánh và trăn trở về nghiệp văn chương
Đời sống 14/10/2024 10:07
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 14/10/2024: Tuổi Mùi kinh doanh thuận lợi
Đời sống 13/10/2024 18:00
Nadal làm gì sau khi giải nghệ?
Đời sống 13/10/2024 13:47
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 13/10/2024: Tuổi Mão tâm trạng bất an
Đời sống 12/10/2024 18:00
Khám phá 2 danh thắng của Sa Pa được công nhận kỷ lục Việt Nam
Đời sống 12/10/2024 12:49
Diễn viên Anh Đào được cầu hôn
Đời sống 12/10/2024 12:38
Vận đen toàn thua của thủ môn đẳng cấp Nguyễn Filip
Đời sống 12/10/2024 12:28
Cốm làng Vòng - thức quà tao nhã của người Hà thành
Đời sống 12/10/2024 07:15
Du lịch Hà Nội: Những thách thức và cơ hội mới
Du lịch 12/10/2024 07:00
Điện Biên: Liên kết phát triển du lịch Ðiện Biên - Hà Nội
Du lịch 12/10/2024 05:05
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 12/10/2024: Tuổi Mão mở rộng kinh doanh
Đời sống 11/10/2024 18:00
Hà Nội được vinh danh là thành phố ẩm thực hàng đầu châu Á
Đời sống 11/10/2024 15:20
WORLDBANK DỰ BÁO KINH TẾ VIỆT NAM NĂM 2024 VÀ NĂM 2025 | NHỊP ĐẬP THỊ TRƯỜNG #62
Video 24/05/2024 15:33
Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”
Video 20/11/2023 17:25
Trao yêu thương cho em
Video 10/10/2022 14:03
Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia
Video 10/10/2022 13:58
Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật
Video 10/10/2022 13:55
Phổ biến Luật tiếp cận thông tin
Video 10/10/2022 13:52
Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng
Video 23/06/2022 11:00