Sơn La: Lễ cúng vía trâu của dân tộc Thái
Tái hiện Lễ cúng vía trâu trong khuôn khổ Lễ hội mừng cơm mới tại xã Ngọc Chiến, huyện Mường La. |
Ông Cà Văn Chung, Chi hội Văn nghệ dân gian tỉnh, cho biết: Trước đây, đồng bào Thái thường thả trâu ở bãi thả chung của bản gọi là púng khoai. Púng khoai có hai cửa, một cửa vào và một cửa ra. Các gia đình trong bản sẽ thay phiên nhau trông coi, cứ bốn gia đình trông trong năm ngày (hai gia đình trông ở cửa vào và hai gia đình trông ở cửa ra), đến tháng cày, bừa mới đưa trâu về. Do chỉ cấy một vụ lúa mùa vào tháng năm, thu hoạch vào tháng mười để tránh giá rét và một số chân ruộng phải chờ nước mưa, nên Lễ cúng vía trâu thường được tổ chức vào tháng năm, sau khi cấy lúa xong, trước khi thả trâu vào bãi chăn thả.
Cả bản tập trung bàn bạc, thống nhất việc tổ chức lễ cúng. Thầy mo xem ngày lành tháng tốt, sau đó thông báo cho bà con dân bản biết để chuẩn bị làm lễ. Lễ cúng thường diễn ra trong một ngày, mỗi gia đình tự chuẩn bị mâm lễ vật, có thể mời thầy mo trong bản đến cúng hoặc gia chủ tự cúng.
Ông Cầm Vui, hội viên Chi hội Văn nghệ dân gian tỉnh, thông tin: Lễ cúng vía trâu không cầu kỳ, chủ nhà chuẩn bị một mâm lễ vật, gồm một con gà luộc chín, hai bát nước luộc gà, muối, một đĩa trầu, vỏ chay, tám chén rượu, tám đôi đũa, hai ếp khảu, một chai rượu. Đặt mâm lễ trước bàn thờ tổ tiên của gia đình, thầy mo khấn mời ông bà tổ tiên về thụ lễ, xin phép tổ tiên được làm lễ cúng vía cho trâu và phù hộ cho trâu khỏe mạnh.
Sau đó, gia đình chuẩn bị mâm lễ cúng thứ hai tương tự mâm lễ đầu và có thêm cỏ lau, hai rọ lông gà đặt tại chuồng nhốt trâu của gia đình. Thầy mo xin thổ địa về thụ lễ, báo cáo mùa vụ đã xong, lúa cấy đã bắt đầu bén rễ, lên xanh, xin phép được cúng vía cho trâu để trâu được khỏe mạnh, cày tốt. Sau đó, thầy mo cử hành nghi thức với từng con trâu, lần lượt theo thứ tự từ con đầu đàn đến con trâu bé nhất. Khi tạ ơn con nào thì sẽ kéo con trâu đó ra trước mâm cỗ cúng rồi đọc bài cúng.
Bài cúng có nội dung rằng cả năm trâu đã vất vả, có những lúc do sức ép của mùa vụ, người đối xử với trâu không được tốt nên khi xong mùa vụ, gia đình có mâm lễ cúng vía cho trâu, mong con trâu khỏe mạnh, không ốm đau. Hết bài cúng, thầy mo lấy cỏ lau, muối, xôi cho trâu ăn để cảm ơn con trâu luôn đồng hành với nhà nông.
Cúng xong vía trâu, chủ nhà sẽ mang cày, bừa ra rửa sạch rồi gác vào cạnh bếp thể hiện sự trân trọng công cụ sản xuất của nhà nông và thể hiện rằng mùa vụ cấy, cày đã kết thúc, con trâu được nghỉ ngơi, con người bảo quản tốt nông cụ để sang năm làm tiếp mùa vụ mới. Các gia đình tổ chức ăn uống, vui vẻ chúc tụng nhau và nghỉ ngơi sau mùa cày, cấy.
Tại xã Ngọc Chiến, huyện Mường La, Lễ cúng vía trâu được duy trì đều đặn hằng năm. Ông Lò Văn Sây, Chủ tịch UBND xã Ngọc Chiến, cho biết: Hiện nay, xã có trên 3.000 con trâu, trọng lượng mỗi con từ 500 đến 1.000 kg trở lên. Vào tháng 5 dương lịch, sau khi cấy xong vụ mùa, các hộ gia đình người Thái ở các bản Lướt, Phày, Đông Suông, Nà Tâu, Mường Chiến… sẽ tổ chức cúng vía trâu tại gia đình. Ngoài ra, tại Lễ hội mừng cơm mới, chúng tôi đã tái hiện lại Lễ cúng vía trâu của dân tộc Thái. Đây là dịp để bà con dân bản chia sẻ kinh nghiệm trong chăn nuôi, sản xuất, thắt chặt tình đoàn kết. Đồng thời, tạo sản phẩm du lịch độc đáo cho du khách trong và ngoài tỉnh khi đến tham quan du lịch.
Là một trong những nghi lễ đặc trưng về nông nghiệp của đồng bào dân tộc Thái, nghi thức cúng vía trâu đơn giản, lành mạnh, không tốn kém. Đây cũng là một tập quán tốt đẹp, biểu thị lòng nhân hậu, tính nhân văn sâu sắc của đồng bào dân tộc Thái Sơn La.
Tin liên quan
Chủ tịch Eximbank bất ngờ từ nhiệm trong Đại hội cổ đông 27/04/2024 12:33
Cùng chuyên mục
Điện Biên: Diện mạo mới Thanh Nưa
Địa phương 26/04/2024 17:00
Sơn La: Miền đất Sơn La trên hành trình du lịch “về nguồn”
Địa phương 26/04/2024 16:56
Sơn La: Lãnh đạo nhân dân phát triển kinh tế hiệu quả
Địa phương 25/04/2024 15:39
Điện Biên: Bế mạc Triển lãm “Du lịch qua các miền di sản và danh thắng Việt Nam”
Địa phương 25/04/2024 15:38
Điện Biên: Mường Nhé biểu dương điển hình tiên tiến học và làm theo Bác
Địa phương 25/04/2024 09:37
Sơn La: Du lịch Quỳnh Nhai sẵn sàng cho kỳ nghỉ lễ
Địa phương 25/04/2024 09:33
Các tin khác
Sơn La: Giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ
Địa phương 23/04/2024 11:06
Yên Bái vượt khó để phát triển rừng gỗ lớn
Địa phương 23/04/2024 11:05
Điện Biên: Bí thư Tỉnh ủy Trần Quốc Cường kiểm tra công tác chuẩn bị đón đoàn diễu binh, diễu hành tại Mường Ảng
Địa phương 22/04/2024 10:38
Yên Bái: Đồng bào Mông Văn Chấn đổi mới tư duy làm kinh tế
Địa phương 22/04/2024 10:37
Điện Biên: Thúc đẩy liên kết vùng trong phát triển thương mại điện tử
Địa phương 20/04/2024 15:51
Lào Cai có hơn 4.000 ha trồng cây dược liệu
Địa phương 20/04/2024 15:48
Sơn La: Bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể
Địa phương 19/04/2024 16:15
Yên Bái: Mù Cang Chải phát huy thế mạnh chăn nuôi
Địa phương 19/04/2024 16:03
Sơn La: Phát triển vùng nguyên liệu trồng cây gai xanh
Địa phương 18/04/2024 10:59
Yên Bái: Du lịch đưa sản vật quê hương vươn xa
Địa phương 18/04/2024 10:58
Sơn La: Sản phẩm OCOP từ món ăn bình dị của người dân tộc Thái
Địa phương 17/04/2024 20:00
Bình Phước: Đấu giá quyền sử dụng 19 lô đất thuộc Khu dân cư, đô thị và dịch vụ thương mại Suối Đôi
Địa phương 17/04/2024 19:00
Yên Bái tăng cường số hóa trong lĩnh vực du lịch
Địa phương 17/04/2024 17:00
Yên Bái: Xứng đáng là tấm gương để mọi người noi theo
Địa phương 17/04/2024 16:13
Điện Biên tập trung phát triển kinh tế dựa trên thế mạnh của tỉnh
Địa phương 17/04/2024 16:10
Yên Bái có 106 xã đạt chuẩn nông thôn mới
Địa phương 17/04/2024 16:03
Hà Nội: Tiếp tục đấu giá quyền sử dụng đất thực hiện dự án xây dựng nhà ở thấp tầng để bán tại quận Long Biên
Địa phương 17/04/2024 16:01
Sơn La: Sông Mã phát triển vùng nguyên liệu quế
Địa phương 16/04/2024 15:03
Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”
Video 20/11/2023 17:25
Trao yêu thương cho em
Video 10/10/2022 14:03
Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia
Video 10/10/2022 13:58
Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật
Video 10/10/2022 13:55
Phổ biến Luật tiếp cận thông tin
Video 10/10/2022 13:52
Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng
Video 23/06/2022 11:00