Quản trị ESG: Chiến lược trong thời đại mới

Yếu tố cốt lõi của một doanh nghiệp bền vững

Trong bối cảnh thị trường toàn cầu ngày càng phức tạp, sự minh bạch, trách nhiệm và hiệu quả quản trị đã trở thành điều kiện tiên quyết để xây dựng niềm tin với các nhà đầu tư, khách hàng và các bên liên quan.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất mà các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay phải đối mặt là làm thế nào để cân bằng giữa sự kiểm soát chặt chẽ và sự linh hoạt trong vận hành. Nếu chỉ tập trung vào kiểm soát mà không khuyến khích đổi mới, doanh nghiệp sẽ khó bắt kịp tốc độ thay đổi nhanh chóng của thị trường. Trong khi đó, thiếu sự giám sát hiệu quả lại dẫn đến những rủi ro đạo đức và khủng hoảng quản trị. Vì vậy, quản trị không chỉ dừng lại ở cấu trúc tổ chức mà còn là nghệ thuật cân bằng giữa các lợi ích.

Cấu trúc quản trị: Hội đồng quản trị trong kỷ nguyên ESG

Trên thế giới, có hai mô hình chính về cấu trúc quản trị doanh nghiệp: hệ thống hội đồng kép (two-tier board) và hội đồng đơn nhất (one-tier board). Hệ thống kép, phổ biến tại Đức, Trung Quốc, mang lại lợi thế tách biệt rõ ràng giữa giám sát và vận hành. Điều này đảm bảo tính minh bạch cao hơn, nhưng đôi khi làm giảm tốc độ ra quyết định. Trong khi đó, hệ thống đơn nhất ở Mỹ, Anh tích hợp cả quản lý điều hành và giám sát, giúp tăng tốc độ phản ứng trước các biến đổi của thị trường, nhưng dễ đối mặt với mâu thuẫn lợi ích nếu thiếu sự độc lập.

Ở Việt Nam, các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), thường thiếu các mô hình quản trị chuyên nghiệp. Hội đồng quản trị thường tập trung vào các vấn đề ngắn hạn mà bỏ qua chiến lược dài hạn như ESG. Đây là một lỗ hổng lớn trong bối cảnh ESG ngày càng trở thành tiêu chí đánh giá uy tín của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.

Để vượt qua điều này, các doanh nghiệp cần học hỏi từ các mô hình quốc tế. Việc lập các tiểu ban chuyên trách ESG trong hội đồng quản trị không chỉ giúp tăng hiệu quả giám sát mà còn giúp xây dựng chiến lược bền vững một cách toàn diện. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần tăng cường tính độc lập của các thành viên hội đồng để đảm bảo tiếng nói khách quan và minh bạch.

Quản lý sự kế thừa: Đảm bảo tính liên tục trong quản trị

Kế nhiệm không chỉ đơn thuần là tìm người thay thế CEO, mà còn là một chiến lược đảm bảo sự ổn định và phát triển dài hạn của tổ chức. Tuy nhiên, ở nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp gia đình tại Việt Nam, quản lý kế thừa vẫn bị xem nhẹ hoặc bị chi phối bởi những mâu thuẫn nội bộ. Điều này không chỉ làm giảm sự tin tưởng của nhà đầu tư mà còn khiến doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng khủng hoảng khi có sự thay đổi lãnh đạo bất ngờ.

Một kế hoạch kế nhiệm tốt cần nêu rõ tiêu chí và quy trình lựa chọn, đồng thời đảm bảo rằng người kế nhiệm không chỉ có năng lực mà còn phù hợp với văn hóa doanh nghiệp. Đào tạo và phát triển nhân tài nội bộ là một trong những chiến lược hiệu quả nhất. Điều này không chỉ tiết kiệm chi phí tuyển dụng mà còn đảm bảo sự tiếp nối liền mạch trong vận hành.

Ở Việt Nam, sự thiếu hụt kế hoạch kế nhiệm thường bắt nguồn từ tư duy ngắn hạn của hội đồng quản trị và sự thiếu chuyên môn trong việc xây dựng lộ trình phát triển nhân sự. Các doanh nghiệp cần xem kế nhiệm như một phần trong chiến lược ESG, không chỉ để đảm bảo hoạt động kinh doanh mà còn để nâng cao niềm tin từ các bên liên quan.

Hướng tới tương lai: Cần một lộ trình học tập bài bản

Những kiến thức về quản trị trên chỉ là một phần trong bức tranh tổng thể của ESG. Để thực sự hiểu rõ và áp dụng hiệu quả, các doanh nghiệp cần có một lộ trình học tập bài bản và chuyên sâu. Khóa học "Đào tạo doanh nghiệp phát triển bền vững – ESG" do Trung tâm Hỗ trợ DNNVV phía Bắc (TAC) tổ chức, chính là cầu nối giúp doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt cơ hội và vượt qua thách thức trong hành trình xây dựng bền vững.

ESG là chuỗi chuyên đề thuộc Chương trình đào tạo trực tuyến cho doanh nghiệp năm 2024 của Trung tâm Hỗ trợ DNNVV phía Bắc (Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư). Chương trình được ngân sách nhà nước hỗ trợ 100% kinh phí.

Nguồn: Quản trị ESG: Chiến lược trong thời đại mới