Sức sống của “Giấy dán tường vàng”
Charlotte Perkins Gilman (1860 - 1935) được biết đến là nhà hoạt động xã hội đấu tranh cho nữ quyền và quyền bầu cử của phụ nữ Mỹ cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Bà cũng là một nhà văn - nhà thơ nổi danh với tác phẩm The Yellow Wallpaper. Đây là truyện ngắn được ví như tiểu thuyết. Bản tiếng Anh chỉ dài hơn 6.000 chữ. Tác phẩm xuất bản năm 1892 trên một tạp chí ở Mỹ sau đó in thành sách và bán chạy suốt nhiều thập niên.
Gần đây, độc giả tiếng Việt có dịp tiếp cận với tác phẩm qua bản dịch Giấy dán tường vàng, do Nguyễn Tiến Anh chuyển ngữ, nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam ấn hành.
Giấy dán tường vàng là câu chuyện về một phụ nữ, người kể chuyện, bị chứng “thần kinh yếu”, cùng người chồng tên John trải qua ba tuần trong một tòa lâu đài cũ. Anh chồng là bác sĩ đang tìm cách chữa chứng thần kinh yếu của cô vợ. Kỳ thực đó là chứng trầm cảm. Anh chồng và người giúp việc yêu cầu cô không được hoạt động thể chất và cô bị cấm cầm đến bút lông hay bút chì. Nghĩa là không được viết lách. Theo họ hành động viết là rất nguy hại cho hệ thần kinh.
Suốt quãng thời gian đó, cô ở trong một căn phòng từng là nơi giữ trẻ. Các bức tường đều dán một loại giấy màu vàng, những họa tiết rối mắt. Gam màu vàng chủ đạo trên những mảng tường khiến cô vợ cảm thấy thêm phần bức bối. Nhưng rồi khi đã trở nên quen thuộc cô như bị mê hoặc bởi những họa tiết đó, nhất là về đêm. Cô dành nhiều thời gian hơn để quan sát những mảng tường dán giấy vàng dưới bóng trăng mờ. Một ngày cô nhận thấy hình ảnh một người phụ nữ hiện lên sau lớp giấy dán tường vàng. Cô ta như bị cầm tù trong đó, chỉ có thể bò quanh bức tường mà chẳng biết làm cách nào để thoát ra. Cuối truyện người chồng dường như cũng phát điên khi thấy người vợ cũng giống như người phụ nữ bí hiểm nọ, cô đang bò quanh bức tường sau khi đã xé tan lớp giấy dán.
Tác phẩm xuất hiện với nhiều nhận định rằng câu chuyện mang màu sắc tự truyện. Khi Giấy dán tường vàng ra mắt, tác giả đã ly hôn. Chồng cũ của Gilman là bác sĩ từng giúp bà chữa trị chứng trầm cảm sau khi sinh con gái đầu lòng. Bác sĩ kiêm nhà văn Weir Mitchell (1829 - 1914), một nhân vật có thật, người được cho là cha đẻ của y học thần kinh cũng được nhắc đến.
Nếu bỏ qua các chi tiết, những con người, sự kiện có vẻ là phi hư cấu thì người đọc nhận thấy Giấy dán tường vàng như lời tự sự của một người bệnh với những ảo giác gặp phải được ghi lại một cách rời rạc. Một tiểu thuyết ngắn, cô đọng và đầy ẩn dụ. Không gian của câu chuyện chỉ bó hẹp trong một tòa lâu đài cũ là nơi cầm tù đối với một bệnh nhân, cũng là nơi người ta bị giam hãm bởi quan niệm thủ cựu và sự hạn chế về kiến thức.
Cùng với những ẩn ý về xã hội, Giấy dán tường vàng còn cho thấy một thế giới nghệ thuật đẹp và biến ảo. Những mảng tường dán giấy vàng mờ đi khi mặt trời lặn nhưng lại huyền ảo, kỳ bí dưới ánh trăng và trong nỗi cô đơn, sự vô vọng không lối thoát của người kể chuyện.
Đâu đó trong bản dịch vẫn có những gờn gợn khó tránh. Đó có thể nói là điều khiến người đọc bản tiếng Việt hơi nuối tiếc. Nhưng bù lại, hình thức sách, cách trình bày bìa phần nào truyền tải được sự mê dụ của tác phẩm.
------
* Giấy dán tường vàng, Book Hunter và NXB Phụ nữ Việt Nam 2022.
Tin liên quan
Nỗi nhục, cơn cuồng si và một người phụ nữ 28/10/2023 08:19
Cùng chuyên mục
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 9/10/2024: Tuổi Tý tài vận hao hụt
Đời sống 08/10/2024 18:00
Hà Nội giao hơn 10.000m2 đất cho huyện Ứng Hòa thực hiện đấu giá
Đời sống 08/10/2024 15:02
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 8/10/2024: Tuổi Hợi tài lộc tăng tiến
Đời sống 07/10/2024 18:35
Sóng gió cuộc đời của ông chủ hãng xe Thành Bưởi
Nghe - Xem - Đọc 07/10/2024 16:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 7/10/2024: Tuổi Tuất tiền bạc khó khăn
Đời sống 06/10/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 6/10/2024: Tuổi Dần tình cảm mâu thuẫn
Đời sống 05/10/2024 18:00
Các tin khác
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 5/10/2024: Tuổi Thìn tình cảm khó đoán
Đời sống 04/10/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 4/10/2024: Tuổi Mão công việc vất vả
Đời sống 03/10/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/10/2024: Tuổi Mão tình cảm sâu đậm
Đời sống 02/10/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 2/10/2024: Tuổi Sửu suy nghĩ tích cực
Đời sống 01/10/2024 18:00
Chương trình “Vượt thiên tai - Tiếp bước tương lai” của Vinamilk vượt cam kết 6 tỷ đồng hỗ trợ trẻ em vùng bão lũ
Đời sống 01/10/2024 09:57
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 1/10/2024: Tuổi Dậu kinh doanh thuận lợi
Đời sống 30/09/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 30/9/2024: Tuổi Mão tình cảm bình yên
Đời sống 29/09/2024 17:24
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 29/9/2024: Tuổi Sửu công việc vững chắc
Đời sống 28/09/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 28/9/2024: Tuổi Hợi cải thiện nguồn thu nhập
Đời sống 27/09/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 27/9/2024: Tuổi Tuất chi tiêu ngẫu hứng
Đời sống 26/09/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 26/9/2024: Tuổi Mão tự tin ngoại hình
Đời sống 25/09/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 25/9/2024: Tuổi Dậu công việc cầu toàn
Đời sống 24/09/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 24/9/2024: Tuổi Mão sức khỏe dễ trầm cảm
Đời sống 23/09/2024 21:47
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 23/9/2024: Tuổi Tỵ gia đình bình an
Đời sống 22/09/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 22/9/2024: Tuổi Ngọ công danh tăng tiến
Đời sống 21/09/2024 18:46
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 21/9/2024: Tuổi Mùi phát triển sự nghiệp
Đời sống 21/09/2024 06:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 20/9/2024: Tuổi Tý tài chính vượng phát
Đời sống 19/09/2024 18:00
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 19/9/2024: Tuổi Dần tinh thần thoải mái
Đời sống 18/09/2024 18:00
WORLDBANK DỰ BÁO KINH TẾ VIỆT NAM NĂM 2024 VÀ NĂM 2025 | NHỊP ĐẬP THỊ TRƯỜNG #62
Video 24/05/2024 15:33
Tọa đàm “Xúc tiến thương mại: Khơi thông đầu ra cho sản phẩm OCOP”
Video 20/11/2023 17:25
Trao yêu thương cho em
Video 10/10/2022 14:03
Kon Tum giải cứu nạn nhân bị lừa bán sang Campuchia
Video 10/10/2022 13:58
Giới thiệu Phổ biến kiến thức Pháp luật
Video 10/10/2022 13:55
Phổ biến Luật tiếp cận thông tin
Video 10/10/2022 13:52
Hướng đến Chuyển đổi số sâu rộng
Video 23/06/2022 11:00